آشنایی با انواع، کاربرد و نحوه کار با تورنیکت یا رگ‌بند

مجموعه: آزمایش ها و تجهیزات پزشکی

تورنیکت چیست

همه چیز درباره تورنیکت یا رگ‌بند  

تورنیکت چیست؟

تورنیکت ها، نوارهای محکمی هستند که به دور دست یا پا بسته می‌شوند تا خونریزی ناشی از یک زخم جدی مانند شلیک گلوله و زخم عمیق را متوقف کنند. آنها برای کند کردن خونریزی استفاده می شوند تا زمانی که مراقبت های اضطراری انجام شود. تورنیکت ها می توانند یک عضو یا یک زندگی را در طول یک ضربه یا وضعیت اورژانسی نجات دهند. تورنیکت ها با فشردن رگ های خونی بزرگ عمل می کنند. فشار دادن به توقف از دست دادن خون کمک می کند.

تورنیکت ها را می توان از هر وسیله ی در دسترس ساخت. برای مثال می توانید از بانداژ، نوار پارچه یا حتی تی شرت استفاده کنید. عرض تورنیکت باید حداقل 2 تا 3 اینچ باشد. استفاده از تسمه های نازک با عرض کمتر از 2 اینچ می تواند پوست را کنده یا برش دهد.

انواع تورنیکت

• تورنیکت اضطراری : یک نوار محکم بسته شده در اطراف اندام (بالا یا پایین) برای جلوگیری از دست دادن خون شدید ناشی از ضربه اندام در موارد اضطراری است. باید به عنوان آخرین راه حل برای کنترل خونریزی استفاده شود. تورنیکت های اضطراری به طور گسترده توسط ارتش برای نجات جان افراد در طول جنگ استفاده می شود.

تورنیکت اضطراری

• تورنیکت های جراحی : تورنیکت‌های جراحی، جراحان را قادر می‌سازد تا با جلوگیری از جریان خون به اندام، در یک میدان جراحی بدون خون کار کنند و اجازه می‌دهند تا روش‌های جراحی با دقت، ایمنی و سرعت بهتر انجام شوند. آنها دو طرح اساسی دارند، غیر بادی و بادی. اغلب این دو نوع تورنیکت با هم در جراحی های ارتوپدی و پلاستیک استفاده می شوند، مانند بی حسی منطقه ای داخل وریدی (بیهوشی با بلوک Bier).

- تورنیکت غیر بادی یا غیر پنوماتیک : تورنیکت های غیر قابل باد کردن از لاستیک یا پارچه الاستیک ساخته می شوند. امروزه استفاده از تورنیکت غیر بادی در جراحی به تنهایی محدود شده است زیرا با سیستم های تورنیکت مدرن جایگزین شده اند.

- تورنیکت بادی یا پنوماتیک: تورنیکت های پنوماتیک از گاز فشرده برای باد کردن کیسه یا کاف برای مسدود کردن یا محدود کردن جریان خون استفاده می کنند. یک دستگاه تنظیم کننده روی دستگاه تورنیکت می تواند میزان فشار کاف وارد شده به اندام را کنترل کند. فشار توسط یک پمپ الکتریکی یا یک منبع هوای فشرده مرکزی تامین می شود. 

تورنیکت های جراحی

نحوه کار با تورنیکت

استفاده از تورنیکت فقط به عنوان یک اقدام توقف برای "خرید زمان" است در حالی که منتظر رسیدن پرسنل پزشکی هستید. اگر فردی خونریزی غیرقابل کنترلی داشته باشد و کمک در نزدیکی او نباشد، ممکن است قبل از اینکه نیروهای امداد بتوانند برای ارائه مراقبت های پزشکی لازم به آنجا بروند، خونریزی کند.

هدف از استفاده از تورنیکت محدود کردن جریان خون به اندام آسیب دیده و جلوگیری از دست دادن بیش از حد خون است. منقبض کردن اندام برای قطع جریان خون یک اقدام موقتی است، اما وقتی به درستی انجام شود، خونریزی را به اندازه‌ای کاهش داده یا متوقف می‌کند تا امدادگران اورژانس برسند.

مرحله 1: منبع خونریزی را پیدا کنید

قبل از استفاده از تورنیکت، باید بفهمید که خونریزی از کجا می آید. در برخی موارد، مانند قطع اندام ، منشا خونریزی مشخص خواهد بود. سایر صدمات ممکن است در ابتدا قابل مشاهده نباشند، به خصوص اگر آوار، خرابه، لباس  یا اشیاء دیگر در راه وجود داشته باشد.

در صورت امکان از مصدوم بخواهید دراز بکشد. این کار بررسی آنها را از سر تا پا آسان تر می کند. سعی کنید آرام و متمرکز بمانید. باید هرچه سریعتر منبع خونریزی را پیدا کنید.

مرحله 2: اعمال فشار

هنگامی که منبع خونریزی را پیدا کردید، به طور مستقیم به زخم فشار وارد کنید. اگر با وارد شدن فشار بر روی آن خونریزی کند یا متوقف نشد، باید یک تورنیکت ببندید.

اگر مصدوم بیدار و هوشیار است، به او بگویید که قرار است تورنیکت ببندید. آنها باید بدانند که روند استفاده از تورنیکت می تواند بسیار دردناک باشد (و احتمالاً در حال حاضر درد زیادی دارند). به فرد بگویید که استفاده از تورنیکت درد دارد اما ممکن است اندام یا حتی جان او را نجات دهد.

مرحله 3: تورنیکت را در جای خود قرار دهید

تورنیکت باید روی پوست برهنه اعمال شود، بنابراین باید هر لباسی را که در نزدیکی زخم است، برش دهید، پاره کنید، یا به شکل دیگری بردارید.

اگر تورنیک پزشکی در دسترس ندارید از پارچه، حوله یا مواد دیگری را که برای تورنیکت استفاده می شود، روی اندام چند اینچی بالاتر از محل آسیب قرار دهید.

تورنیکت را در قسمتی از اندام که به قلب نزدیک است قرار دهید. به عنوان مثال، اگر آسیب زیر زانو یا آرنج باشد، باید تورنیکت را بالای مفصل ببندید. از یک گره مربعی معمولی (مانند بستن بند کفش، اما بدون پاپیون) برای بستن تورنیکت به دور اندام استفاده کنید.

مرحله 4: یک اهرم اضافه کنید

در مرحله بعد، باید اهرمی بسازید که بتوانید از آن برای سفت تر کردن تورنیکت استفاده کنید. به این می گویند بادگیر.

هر چیزی را می توان به عنوان بادگیر استفاده کرد، به شرطی که به اندازه کافی قوی باشد که تورنیکت را نگه دارد و بتوان آن را در جای خود محکم کرد. برای مثال می توان از خودکار یا مداد، چوب یا قاشق به عنوان بادگیر استفاده کرد. بادگیر را روی گره قرار دهید، سپس با استفاده از یک گره دیگر، انتهای شل تورنیکت را دور آن ببندید.

مرحله 5: تورنیکت را سفت کنید

بادگیر را بچرخانید تا فشار افزایش یابد. مراقب خونریزی باشید و توجه داشته باشید که چه زمانی شروع به کند شدن می کند. چرخش بادگیر را تا زمانی که خونریزی متوقف شود یا به میزان قابل توجهی کاهش یابد ادامه دهید.  

پس از کاهش یا توقف خونریزی، بادگیر را با بستن یک یا هر دو انتهای آن به دست یا پای مصدوم محکم کنید.

مرحله 6: زمان آن را تعیین کنید

تورنیکت ها را نمی توان بیش از دو ساعت استفاده کرد.باید توجه داشته باشید که چه زمانی تورنیکت را روی آن قرار می دهید. بسیار مهم است که کادر پزشکی که آسیب را درمان می کنند بدانند چه زمانی از تورنیکت استفاده کرده اید.

روی پیشانی فرد یا مکان دیگری که به راحتی قابل مشاهده است، یک "T" با تاریخ و زمان مشخص کنید. این اطمینان حاصل می کند که پرسنل اورژانس از مدت زمانی که تورنیکت را قرار داده اید اطلاع دارند. 

جلوگیری از خونریزی با تورنیکت

کاربرد تورنیکت

تورنیکت وسیله ای است که برای کاهش جریان خون به اندام در صورت خونریزی تهدید کننده زندگی استفاده می شود. از تورنیکت در موارد زیر استفاده می شود:

-  پر خون کردن رگهای سطحی اندام فوقانی برای پیدا کردن رگ هنگام انجام آزمایش خون یا تزریق سرم

- متوقف کردن خونریزی در موارد اضطراری (قطع شدن اندام،گلوله خوردن ، زخم های عمیق و....)

- در جراحی، از تورنیکت برای انسداد جریان خون شریانی استفاده می شود تا جریان خون قطع شده و زمینه برای انجام یک جراحی نسبتا بدون خون انجام شود و در نتیجه از دست دادن خون بیمار به حداقل برسد.

کاربرد تورنیکت

دیگر نکات درباره تورنیکت

• تمام خونریزی ها باید بلافاصله پس از سفت کردن تورنیکت متوقف شود. اگر خونریزی متوقف نشد و نمی توانید تورنیکت را سفت کنید، یا اگر بازو یا پا در بالای تورنیکت متورم شد، باید یک تورنیکت دوم را بالاتر از حلقه اول قرار دهید. 

• تورنیکت ها فقط برای آسیب های اندام هستند. تورنیکت ها را نمی توان برای صدمات وارده به سر یا بالاتنه استفاده کرد. آسیب به سر یا بالاتنه نیاز به اعمال فشار با ماده ای دارد که می تواند خون را جذب کند تا خونریزی را کند یا متوقف کند.  

• تورنیکت را حدود 5 سانتی متر بالاتر از زخم قرار دهید و هرگز مستقیماً روی مفصل قرار ندهید.

• تورنیکت هرگز نباید توسط کسی غیر از یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی در بخش اورژانس شل یا برداشته شود. 

• تورنیکت های شل موثر نیستند زیرا به اندازه کافی جریان خون شریانی را منقبض نمی کنند.

نوار تورنیکت یا رگ بند

سوالات رایج در رابطه با تورنیکت

•  چه زمانی تورنیکت باید اعمال شود؟

بهتر است فوراً از تورنیکت استفاده نکنید. ابتدا با استفاده از مواد جاذب به مدت حداقل 10 دقیقه به طور مستقیم به زخم فشار وارد کنید. این مدت طول می کشد تا خون لخته شود و خونریزی متوقف شود. اگر اینطور نیست، باید از تورنیکت استفاده شود. 

• چرا فلبوتومیست ها از تورنیکت برای خون گیری استفاده می کنند؟

هنگامی که شما خون می گیرید ، فلبوتومیست از یک تکه لاستیک به عنوان یک تورنیکت استفاده می کند. آنها به طور مختصر آن را روی بازوی شما اعمال می کنند (فقط چند ثانیه) تا به تعیین محل سیاهرگی که برای گرفتن خون استفاده می کنند کمک کند.

• آیا تورنیکت می تواند باعث آسیب شود؟

تورنیکت در جراحی ارتوپدی با خیال راحت زمینه های جراحی بدون خون را فراهم می کند، اما استفاده از آنها بدون خطر نیست. تورنیکت می تواند منجر به آسیب موقت یا دائمی به اعصاب، ماهیچه ها، رگ های خونی و بافت های نرم زیرین شود.

• تورنیکت چقدر باید محکم باشد تا خونریزی متوقف شود؟

هر زمان که یک تورنیکت برای کنترل خونریزی روی اندام اعمال می شود، باید آنقدر محکم شود تا نبض دیستال کاملاً از بین برود. این کار برای اطمینان از این است که هیچ خونی از تورنیکت عبور نمی کند و به اندام می رسد. 

• چرا تورنیکت نباید بیش از 1 دقیقه روی بازوی بیمار در حین رگ گیری باقی بماند؟

از تورنیکت برای افزایش پر شدن ورید استفاده می شود و رگ ها را برجسته تر می کند. هرگز تورنیکت را بیش از یک (1) دقیقه روی آن نگذارید. انجام این کار ممکن است منجر به غلظت خون یا تغییر در مقادیر آزمایش خون شود.

گردآوری:بخش سلامت بیتوته