مظاهر ریا و خودنمایی

مجموعه: متفرقه دینی

خودنمایی فقط محدود به یک مورد نیست و تمام توانایی های انسان می تواند ایزار ریا باشد

مظاهر خودنمایی
ریا و خودنمایی به گونه های مختلفی صورت می گیرد و محدود به موارد خاصی نیست و می توان گفت: تمام توانایی های انسان همچون ثروت، علم و مقام می تواند، ابزار خودنمایی باشد.

امام صادق علیه السلام فرمود:
اکثر آنچه که در آن ریا واقع می شود شامل ریا در نحوه سخن گفتن، خوردن، راه رفتن، همنشینی، لباس، خنده، نماز، حج، جهاد، قرائت قرآن و.. . می شود.[1]

در اینجا به چند نمونه از مظاهر خودنمایی اشاره می نماییم:
1- خودنمایی به لباس
بسیاری از افرادی که گرفتار خودنمایی هستند به وسیله پوشیدن لباس های جذّاب و رنگارنگ می خواهند خود را به دیگران نشان دهند و ضعف های درونی خود را جبران کنند. گاهی دیده می شود افرادی که از نظر سواد، مدرک، شغل، ثروت، در حد بسیار پایین هستند امّا لباس ظاهری آنها به شکل یک ثروتمند و یک شخصیت اجتماعی است.

2- خودنمایی در مهمانی ها
گرچه مهمان دوستی و پذیرایی از مهمان یکی از ارزش های اجتماعی اسلام است و در حدّ خود، قابل تقدیر است اما گاهی از شکل پذیرایی خارج می شود و هدف نشان دادن دارایی ها و توانایی هاست و هرگز اخلاصی در کار نیست؛ بلکه هدف این است که برای اینکه بگویند پذیرایی اش خیلی عالی بود و نوعاً در چنین پذیرایی ها اسراف و تبذیر فراوان وجود دارد لذا چنین مهمانی هایی نه تنها فاقد ارزش است بلکه ضد ارزش است. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در این زمینه فرمود:
«مَنْ اطْعَم طَعاماً رِیاءً و سُمْعَةً اطْعَمَهُ اللَّهُ مِنْ صَدیدِ جَهَنَّم»[2]؛
کسی که سفره ریایی بگستراند و برای نمایاندن به دیگران و شنواندن به این و آن مردم را غذا بدهد خداوند از پلیدترین غذاهای اهل جهنم به او می خوراند.

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم برای صرف غذا به مجلسی دعوت شده بود در مدخل ساختمان مشاهده کرد که اتاق پذیرایی، با طلا و نقره و دیگر وسائل تجمّلاتی تزیین شده است؛ حضرت از همانجا برگشت و به آن محیط ریایی وارد نشد.[3]

علی علیه السلام وقتی شنید عثمان بن حنیف (فرماندار بصره) به میهمانی اشرافی رفته او را سرزنش نمود.[4] و فرمود: ای پسر حنیف به من گزارش داده شده که مردی از متمکنان بصره تو را به میهمانیش دعوت کرده و تو به سرعت به سوی آن شتافته ای در حالی که طعام های رنگارنگ و ظرفهای بزرگ غذا یکی پس از دیگری پیش تو قرار داده شد. من گمان نمی کردم چنین دعوتی را بپذیری.

3- خودنمایی در خانه سازی
یکی دیگر از مظاهر خودنمایی در خانه سازی و دکوراسیون و نماسازی خانه است که چشم هر بیننده ای را خیره می کند و دل تهیدستان را می سوزاند.
در این خصوص پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: آن کس که به منظور خودنمایی ساختمانی را بنا نهد در قیامت خداوند همان بناء و (خانه) را برای او آتش قرار می دهد. سؤال شد خانه ریایی چگونه است؟ حضرت فرمود: خانه ای که ریاکار بیش از نیاز خود بناء می کند و می خواهد به این وسیله بزرگی خود را به همسایگان ارائه دهد و به برادران دینی خویش فخر بفروشد.[5]

-----------------------------
پی نوشت ها
[1] . بحارالانوار، ج 69، ص 300.
[2] . سفينة البحار، ج 2، ص 76.
[3] . اخلاق فلسفى، ج 2، ص 151.
[4] . نهج البلاغه، نامه 45.
[5] . اخلاق فلسفى، ج 2، ص 145؛ امالى صدوق، ص 256.

منبع: hawzah.net