آشنایی با اصول دین آیین زرتشت

مجموعه: اصول و فروع دین

آشنایی با اصول دین آیین زرتشت

درباره ی اصول دین زرتشتی:

دین زرتشت یکی از قدیمی ترین ادیان فعال جهان است. ریشه آن به ایران باستان و آسیای میانه و زرتشت پیامبر (یا زرتشت) می رسد که ریشه آن به هزاره سوم پیش از میلاد می رسد. 

دین باید مانند عطری باشد که در هر گفتار و کردار فکری نفوذ شیرینی را منتشر می کند.

کتاب‌ آیین زرتشت

کتاب مقدس زرتشتیان اَوِستا نام دارد؛ به معنای اساس و بنیان. این کتاب در زبان‌های اوستایی، پهلوی و سانسکریت ریشه دارد. ابتدا به صورت شفاهی بوده و پس از اسلام به شکل مکتوب در آمده است. اوستا پنج بخش دارد.

مورخان بر این عقیده اند که توحیدی بودن یا دوگانه پرستی زرتشت روشن نیست و اوستای موجود، این ابهام را رفع نمی کند؛ زیرا بخشی از آن در دوخدایی صراحت دارد و از بخشی دیگر توحید استنباط می شود. گفته اند اکثر علمای مسلمان، دین زرتشت را در اصل شریعتی توحیدی و زرتشتیان را از اهل کتاب می دانند.

اصول دین زرتشت

اصول دین زرتشتی شرط‌های اصلی خداباوری زرتشتی و دین‌آور بودن است. هر فرد زرتشتی می‌باید در زمان سدره‌پوشی با خرد و اندیشه خود به اطمینان به این اصول ایمان آورده باشد و آن را در طول زندگی مذهبی خود در نظر داشته باشد. دین زرتشتی بر نُه اصل استوار است که به ترتیب عبارتند از :

1. ایمان به یگانگی خدا 2. ایمان به پیامبری زرتشت 3. باور به جهان مینوی و عالم معنا 4. ایمان به نظم و راستی کار جهان (اشه) 5. باور به جوهر آدمیت 6. اعتقاد به فروزه های هفت گانه خداوند 7. اعتقاد به نیکوکاری 8. اعتقاد به تقدس عناصر چهارگانه: آب، باد، خاک و آتش 9. اعتقاد به فرشکرد یا آخرالزمان.

آشوزرتشت پیامبر دین زرتشت

1- اعتقاد به یگانگی خداوند :

زرتشتیان معتقدند خدایی به نام اهورا مزدا وجود دارد. اهورا به معنای هستی بخش و مزدا به معنای دانای بزرگ می باشد. هر چیزی که اهورا مزدا آفریده خالص و کاملاً خوب و لازم و ملزوم یکدیگر تلقی می شود و باید با عشق و احترام رفتار کرد، از جمله محیط طبیعی. خدایی که در همه جا و در همه چیز در تجلی است و بر همه چیز آگاه و بر همه ی کارها توانا و بی نیاز است.

دو نیروی متضاد

دوآلیسم اعتقاد به دو نیروی متضاد خیر و شر است. در آیین زرتشتی نیکی را اهورامزدا و شر را آنگرا ماینیو نشان می دهد.

هر چند آیین زرتشت را می توان اصالتاً دینی توحیدی نامید اما گویا بعد از مرگ زرتشت دو گانه پرستی بر این آیین غلبه کرده و «اندیشه توحید که زرتشت تعلیم می داد نیز دست خوش تغییراتی گردید». و دو عنصر اهورامزدا و اهریمن، در این آیین نمایان شد که هر کدام به نوعی دعوای خالقیت داشتند. با استقلالی که اهریمن در مقابل اهورامزدا داشت لفظ دوگانه پرستی شایسته مؤمنین زرتشت می شد.

زرتشتیان گمان می کردند با استناد بدی ها و شرور به اهریمن به تنزیه و تقدیس اهورامزدا پرداخته اند ولی نمی دانستند که این اعتقاد آنان را به شرک نزدیک می کند.گذشته از انتقادها و ایرادات فلسفی بر وجود دو خالق مستقل تفکیک بین مخلوقات این دو خالق نیز چندان ممکن نیست و شروری را که عدم مطلق یا عدم نسبی هستند نمی توان مخلوق دانست در واقع آیین زردشت با این ثنویت که دچار آن شده در تبیین و توضیح مبدأ عالم دچار مغلطه شده و نمی تواند تبیینی روشن از آغاز جهان و انسان داشته باشند و به سؤال از کجا آمده ایم پاسخ روشن و مستدل بدهد.

2- ایمان به پیامبری زرتشت :

نخستین پیام آوری که پس از شک کردن به باورهای پیشینیان خود پس از 10 سال در کوه اشیدرنه، از سوی اهورا مزدا به پیامبری برگزیده شد و از توحید و نبوت و معاد خبر داد و پیام خود را مانتره نام گذاری کرد و از دین به معنای وجدان سخن گفت. و دین زرتست آرام آرام بخش بزرگی از کره ی زمین را در برگرفت. در ابتدا پیروان او مزده یسنان یا مزدا پرستان و بعدها به زرتشتیان نام گذاری شد.

3- باور به جهان مینوی و عالم معنا :

یعنی بهشت و گروسمان خانه راستی و دوزخ خانه دروغ می باشد.

4- ایمان به نظم و راستی کار جهان (اشه یا اشا) :

زرتشت اولین فردی بود که به وجود هنجار هستی (اشه) پی برد و از حاکم بودن قانون اشا در جهان هستی سخن گفت. ایشان فرمودند : انسان می تواند با خرد خویش به قوانین طبیعت اشا پی برده و از آن استفاده و یا سوء استفاده کند و یک فرد تنها زمانی می تواند خوشبخت زندگی کند که قوانین اشا را به درستی بشناسد و خود را با این قانون ابدی هماهنگ و همراه می سازد.

5- باور به جوهر آدمیت :

بر پایه آموزش های زرتشت تمام انسان ها از هر جنس و نژاد مذهبی دارای وجدان و خرد بوده و از جسم، جان، روح و فروهر بسیار بالنده تری نسبت به دیگر موجودات برخوردار است و قدرت تشخیص خوب از بد و گذاشتن ارزش را داشته و آزادی کامل در انتخاب راه را دارند و سرنوشت خود را می سازند و دارای حقوق برابر هستند. وظیفه هر زرتشتی پیروی از بهترین منش و مبارزه با تمام نیروهای اهریمنی یا بدترین منش است و….

6- اعتقاد به فروزه های هفت گانه خداوند :

زرتشت اهورامزدا را دارای شش فروزه: وهومن (منش نیك «یا اندیشه و گفتارو کردارنیک»)، اردیبهشت (راستی)، شهریور (تسلط برنفس)، سپندارمزد (دانش اندوزی و پویایی)، خرداد (رسایی خواهی و کمال‌جویی) و اَمرداد (بی‌مرگی و جاودانگی) می‌‏شناسد و می‌‏آموزاند که هر کس با تمرین و ممارست از این شش فروزه اهورایی به طور کامل برخوردار گردد، در پایه هفتم تکامل خویش به جز خدا نمی‏‌بیند و با او یکی می‌‏گردد.

7- اعتقاد به نیکوکاری :

از نظر دین زرتشت، خوشبخت کسی است که خوشبختی دیگران را آماده کند. آن ها باور دارند که هر کس در هر مقام مادی و معنوی می تواند و باید به دیگران یاری رساند و کمک کنند.

8- اعتقاد به تقدس عناصر چهارگانه :

آب، باد، خاک و آتش : سه خلقت مادی.

آب، خاک و آتش از عناصر مقدس دین زرتشتی هستند. آتش به عنوان نماد پاکی دیده می شود و آتش مقدس در آتشکده ها (آگیاری یا در مهر) نگهداری می شود. گیاهان، حیوانات و انسان ها نیز به عنوان مخلوقات کامل اهورامزدا دیده می شوند و نیاز به محافظت دارند.

9- اعتقاد به فرشکرد یا آخرالزمان :

دین زرتشت، خواستار پیشرفت و آبادانی جهان هستند و با تمام وجود در پویایی اندیشه و گفتار و کردار و آبادانی جهان سهیم بوده اند. مثبت نگری و یافتن روش های نوین در زندگی (فرشکرد) یکی از مهم ترین پایه های اساسی دین زرتشتی است.

اعتقادات دین زرتشت

فضیلت های دین زرتشت :

زرتشت فضیلت هایی را بیان کرده است که هر یک از پیروان او باید در رفتار روزمره آن ها را نشان دهد.

• هر زرتشتی باید با اطرافیان خود نیکوکار باشد.

• او نمی تواند به منافع هیچ انسان یا موجود زنده ای آسیب برساند.

• گفتار ما باید شیرین و سودمند باشد.

• نیکی خداپرستی است و زرتشتی واقعی باید فرشته خدمتگزار همه باشد. خداوند بسیار بخشنده است که نیازهای ما را بدون هیچ انتظار پاداشی برآورده می کند. پس باید در هر لحظه از زندگی مان خوبی را ساطع کنیم.

• یک زرتشتی همیشه سعی می کند از اختلافات غیرضروری (اختلاف بین کسانی که انتظار همکاری دارند) اجتناب کند، زیرا از او خواسته می شود تا با دیدن وحدت زیربنایی، علی رغم دیدگاه های متضاد، «پلی بر روی خلیجی که دو فرقه را تقسیم می کند» باشد.

      او یک صلح طلب است و حقیقت را در هر جنبه ای از بحث های چند جانبه تشخیص می دهد.

• یک زرتشتی هرگز نباید نظر خود را به دیگری تحمیل کند، زیرا برای هر یک از ما آزادی وجدان وجود دارد. "تبدیل های اجباری" هرگز موفق یا طولانی مدت نیستند. اولین خطبه زرتشت (گاتا 30) از هر یک از مخاطبان می خواهد که از "نور عقل" خود استفاده کنند و سپس عقیده خود را فرموله کنند.

• آموزه زرتشتی ایثار همه ما را به این امر می کند که رفاه دیگران را قبل از رفاه خود در نظر بگیریم. ما با دادن رشد می کنیم و نه با حرص و آز اکتسابی. ما امانتدار آنچه داریم هستیم و باید با کمال میل هدایای خود را با دیگران به اشتراک بگذاریم. نیکوکاری در میان پارسی ها فضیلت ویژه ای است، زیرا آنها فکر می کنند که وظیفه خود این است که وضعیت کسانی را که از بسیاری جهات خوش شانس نیستند، بهبود بخشند. 

گردآوری : بخش مذهبی بیتوته