گرداب چیست و چه چیزی باعث ایجاد گرداب می شود؟

مجموعه: چرا ، زیرا و چگونه

ایجاد گرداب به دلیل جزر و مد

گرداب چیست و چگونه ایجاد می شود؟

گرداب ( به انگلیسی : Whirlpool یا vortex ) به حجم آب در حال چرخش گفته می شود که معمولا به دلیل جزر و مد اقیانوس ایجاد می شود. 

نمونه کوچک گرداب را میتوانید هنگام تخلیه آب سینک ظرفشویی یا وان حمام مشاهده کنید که البته مکانیسم تشکیلشان با گرداب هایی که در طبیعت رخ می دهد متفاوت است. 

گرداب هایی که در فیلم های تخیلی نمایش داده میشوند به شکل انبوه آب در حال چرخش به نمایش در می ایند که آدم ها و کشتی ها را به درون فرو می کشد. 

ولی در طبیعت گرداب ها اغلب قدرتمند نیستند و با وجودی که گاهی باعث کشته شدن دریانوردان می شوند ولی درباره قدرت گرداب و بلعیده شدن توسط جریان مکنده آن  اغلب غلو می شود و تا امروز هنوز هیچ کشتی بزرگی توسط گرداب غرق نشده است و داستان هایی که در این مورد توسط ژول ورن و ادگار آلن پو نوشته شده اند صرفا تخیلات نویسنده بوده است. گرداب هایی که در سدهای بزرگ که روی رودخانه های بزرگ قرار گرفته اند ، ایجاد می شوند میتواند بسیار خطرناک باشد. 

گرداب چیست

گرداب چیست؟

هنگام حرکت جویبارها میتواند شاهد گردابهای کوچ باشید. این گرداب ها معمولا جاهای تشکیل می شوند که در کف جویبار تعدادی برآمدگی کوچک کنار هم قرار گرفته باشد و برخورد آب با آن ها باعث می شود که آب در گذرگاه باریک پشت برآمدگی ها دور خود بچرخد و به مرور روی هم انباشته شده و وسطش حالت قیفی گود پیدا کند.

این گرداب ها به دلیل نیروی گریز از مرکز ایجاد می شود. 

علل ایجاد گرداب

علت ایجاد گرداب اقیانوس

گرداب اقیانوس حجم آب در حال چرخش است که اغلب به دلیل جزر و مد ایجاد می شود. زمانی که جزر و مد ایجاد می شود اگر با جریان فرونشینی جزر و مد قبلی برخورد کند ، آب اقیانوس حالت چرخشی و دوران دور خودش را می گیرد.

این شرایط در گذرگاه های باریک میان چزیره ها و سواحل کشور ها بیشتر رخ میدهد. 

اگر این گذرگاه باریک خیلی گود باشد ، چرخش آب در آن به صورت مارپیچ در می آید و آب به سمت داخل و مرکز مارپیچ به حالت قیفی فرو می رود. 

البته این حالت مارپیچی خطرناک در اقیانوس ها دیده نمی شود ، در آب های آزاد اقیانوس ها در نهایت گرداب های ساده ای رخ می دهد که همان جریان ساده آب است که به حالت دورانی در آمده است. 

گرداب های مشهور جهان

مشهورترین گرداب های جهان

گرداب در همه جای جهان دیده می شود ولی مشهورترین گرداب های جهان عبارتند از :

- گرداب مِلستروم در نزدیک ساحل نروژ

- گرداب کاریبدیس در کانال آبی بین ایتالیا و سیسیل

- گرداب آبشار نیاگارا

گردآوری : بخش علمی و آموزشی بیتوته