همه چیز درباره کاشت و نگهداری از گل آفتابگردان شگفت انگیز
- مجموعه: گیاهان،حیوانات و آکواریوم
آموزش نگهداری و پرورش گل آفتابگردان(معرفی + روش نگهداری)
آشنایی با گل آفتابگردان
آفتابگردان را می توانیم یکی از مهم ترین گل های دنیا معرفی کنیم؛ چرا که این گل علاوه بر جنبه ی زیبایی، دارای کاربردهای خوراکی بسیار زیادی نیز می باشد. این گل یکی از اقتصادی ترین انواع گل برای کاشت است. دلیل اقتصادی بودن آفتابگردان نیز بر میگردد به این موضوع که رشد این گیاه چند باره است و بعد از چیده شدن، دوباره و هرساله رشد می کند و گل های زیبایش را به شما هدیه می دهد.
آفتابگردان را می توانیم همچون جوانی بالغ تصور کنیم که تا زمان رسیدن به بلوغ، نیاز دارد تا از آفتاب تغذیه کند و رو به آفتاب باشد. در واقع خیلی ها تصور می کنند که آفتابگردان همیشه رو به خورشید قرار می گیرد اما این طور نیست و این گل وقتی که کامل رشد کرد، دیگر به سمت خورشید قرار نمی گیرد.
شاید باور نکنید اما آفتابگردان هفتاد نوع دارد که هر کدام از این انواع، می توانند کاربردها و زیبایی های منحصر به فرد خودشان را داشته باشند. این گل بیشتر در قسمت های شمالی و جنوبی آمریکا رشد می کند و نسبت به سایر گل ها، گل تقریبا ارزان قیمتی به شمار می رود.
مهم ترین کاربرد آفتابگردان این است که از دانه هایش برای گرفتن روغن استفاده می کنند، البته در کنار این کاربرد، می توانیم به این موضوع نیز اشاره کنیم که برخی از این گل ها، دارای دانه های خوراکی بسیار خوشمزه ای هستند که منحصرا به دلیل مصرف خوراکی دانه های آن ها، کاشته، تکثیر و برداشت می شوند.
اگر شرایط کاشت و نگهداری آفتابگردان را دارید، بهتر است بدانید که مهم ترین عاملی که می تواند شما را به هدفتان برای کاشت آفتابگردان نزدیک کند، نحوه ی درست نگهداری از این گل هاست که ما در ادامه درباره شرایط ایده آل نگهداری از این گل های خورشید دوست، توضیحات مفصلی را آماده کرده ایم.
روش نگهداری گل آفتابگردان
گل آفتابگردان نیز مانند هر گل دیگری به یک شرایط خاص برای نگهداری و رشد نیاز دارد. روش کاشت، نور، آب، خاک و کود، از مهم ترین فاکتورهای نگهداری در تمامی گیاهان و گل ها می باشد. درباره شرایط نگهداری این گل زیبا، نمی توانیم بر روی فاکتور خاصی تاکید کنیم، بلکه تمامی این فاکتورها در کنار هم، می توانند یک گل زیبا و پرکاربرد را برای شما به ارمغان بیاورند.
• تاثیر نور بر روی رشد گل آفتابگردان
نور برای رشد آفتابگردان مانند یک معجزه است؛ هر چقدر نور یک مکان بیشتر باشد، آفتابگردان سر حال تر و قبراق تر است. در واقع بهترین مکان برای رشد و پرورش این گل آفتاب دوست، مکان های گرمسیر با نور مستقیم آفتاب است. این گل به شدت در برابر گرما مقاوم است و اصلا به همین دلیل است که هر چقدر هوای مکانی که آفتابگردان در آنجا کاشته شده، گرم تر باشد، احتمال شکوفه دادن این گل بیشتر نیز می شود.
بهترین شرایط نوری برای این گیاه، گرفتن شش الی هشت ساعت آفتاب مستقیم در یک شرایط خشک و گرمسیر است. پس دقت کنید که اگر به شرایط آفتابی دائمی دسترسی ندارید، کاشت گل آفتابگردان را فراموش کنید چون این گل شما را نا امید خواهد کرد.
• تاثیر آبیاری بر روی رشد گل آفتابگردان
در پاراگراف قبلی اشاره کردیم که این گل گرمادوست است و به شدت به آفتاب، خورشید و فضای گرم عادت دارد اما این موضوع دلیلی نمی شود که برای رشد به آب احتیاج نداشته باشد. نه! این گیاه نیز مانند تمام گیاهان دنیا، برای اینکه رشد کند و بارور شود، به آبیاری نیاز دارد. بیایید از آبیاری دانه کاشته شده آفتابگردان شروع کنیم. این دانه شدیدا به آبیاری احتیاج دارد و برای اینکه بتواند رشد کند، باید خاکش همیشه مرطوب باشد. دقت کنید؛ گفتیم مرطوب، نگفتیم غرق در آب!
این دانه باید رشد کند و تا زمانی که حس کردید گیاه خودش را در خاک گرفته و ریشه دوانده است، دیگر نیازی به مرطوب کردن خاک نیست. در این شرایط، آبیاری به صورت هفته ای یک بار برای این گیاه کافی می باشد. البته شرایط آبیاری آفتابگردان منظم نیست و چون این گل آنقدرها برای رشد به آبیاری شدید احتیاج ندارد، نمی توانیم برنامه منظمی از این موضوع برای گیاه در نظر بگیریم.
اما چیزی که مهم است این است که آبیاری آفتابگردان باید در فاصله شش الی هشت سانتی از ساقه قرار بگیرد. یادتان باشد که آبیاری آفتابگردان دائمی نیست اما چون عموما گل کم آبی است و در شرایط خشک می روید، باید عمقی آبیاری شود تا رطوبت کافی برای تغذیه به ریشه ها برسد.
• ویژگی های خاک برای کاشت آفتابگردان
خاک آفتابگردان به هیچ وجه نباید منسجم و سنگین باشد، دلیل این موضوع هم این است که خاک منسجم باعث می شود که آب داخل خاک گیر کند و این موضوع می تواند آسیب بسیار زیادی به ریشه های آفتابگردان برساند. اصطلاحا گفته می شود که خاک آفتابگردان باید متخلخل باشد تا بتواند راحت، آب را برای عبور هدایت نماید.
این متخلخل بودن، تنها برای آب نیست که مهم است، بلکه ریشه های آفتابگردان هم باید در زمین رشد کنند و برای این رشد نیاز دارند که فضای کافی داشته باشند. خاک های متخلخل با فضای بازی که دارند این اجازه را به ریشه می دهند تا بتواند خیلی راحت رشد کند و در خاک مستقر گردد.
اما چرا آفتابگردان نیاز دارد که در خاک ریشه بدواند، دلیل این موضوع به بلند بودن ارتفاع گل و همچنین سنگین بودن آن برمیگردد، آفتابگردان برای اینکه بتواند استقامت کافی برای ماندگاری را داشته باشد، نیاز دارد که حسابی در خاک ریشه بدواند، به همین دلیل ریشه های سطحی این گل باید بتوانند به عمق خاک نفوذ کنند و گل گیاه را سرپا نگه دارند.
در نهایت اگر در منطقه ای زندگی می کنید که باد زیادی دارد، بهتر است که گیاه را با تکیه بر یک ستون و یا یک دیوار بکارید تا باد نتواند قامت بلند آفتابگردان را خم کند و یا از ریشه بکند.
کوددهی و گل های آفتابگردان!
قبلا هم خدمت تان عرض کردیم که آفتابگردان، گل سفت و سختی است. به همین دلیل خیلی کم پیش می آید که این گل به کود احتیاج داشته باشد. البته که اگر خاک شما ضعیف باشد و به مقدار کافی از مواد مغذی برای رشد این گیاه برخوردار نباشد، آن وقت زمان این است که گیاه را کوددهی کنید.
کمپوست ها و کودهای هوشمند، بهترین انتخاب برای تقویت خاک های بی جان آفتابگردان هستند. البته باید بدانید که این کار نیز مانند آبیاری باید با فاصله از ساقه ی آفتابگردان انجام شود. چرا که کوددهی باعث بالا رفتن نیتروژن می شود این نیتروژن اضافه در برخورد با ساقه باعث از بین رفتن آن و یا دیر گل دادن گیاه می گردد.
کودهای پودری را روی خاک بپاشید. اما اگر گمان می کنید که برای استفاده از کودهای پودری محدودیت های خاصی دارید، می توانید از کودهای حلال در آب استفاده کنید و حین آبیاری، آن را به ریشه ی گیاه برسانید، تاکید می کنیم، به هیچ وجه نباید آب و کود با ساقه گیاه برخورد داشته باشند.
• روش کاشت آفتابگردان باید چگونه باشد؟
زهکشی مناسب برای خاکی که قرار است آفتابگردان در آن کاشته شود، بسیار بسیار اهمیت دارد. همان طور که گفتیم، دانه و بذر این گیاه برای اینکه بتواند رشد کند، به رطوبت بالا نیاز دارد. پس دانه را در یک خاک مناسب بکارید و دائم آن را مرطوب کنید و منتظر بمانید تا آفتابگردان شما را غافلگیر کند. در مراحل اولیه ی کاشت آفتابگردان، کوددهی نیاز است پس این موضوع را فراموش نکنید.
یک سری گیاهان هستند که اگر آن ها در کنار گل آفتابگردان بکارید، به رشد بهتر و کاملتر آفتابگردان کمک می کنند، مواردی مانند کاهو، فلفل، سویا، درخت مو، کدو تنبل، ذرت، درخت اسکواش، بهترین گیاهانی هستند که برای آفتابگردان و رشدش، بسیار خوب می باشند اما در مقابل، گیاهانی هم هستند که کاشت آن ها در کنار آفتابگردان جایز نیست و آن را اذیت می کند، گیاهانی مانند سیب زمینی و لوبیا، از این دسته می باشند.
نکته ی انتهایی که در ارتباط با کاشت گل آفتابگردان باید بدانید این است که این گیاه حدود بیست روز قبل از اینکه گل بدهد و بیست روز بعد از اینکه گل داد، نباید زیاد آبیاری شود. و در نهایت این گل نیز مانند تمامی گیاهان، برای اینکه به گل دادن ترغیب شود، نیاز است که برگ ها و گل های مرده آن کنده شود.
• چه آفات و بیماری هایی آفتابگردان را تهدید می کند؟
گفتیم که آفتابگردان گل مقاومی است؛ بله و معمولا هر چیزی نمی تواند به همین آسانی ها آن را از بین ببرد. این گل به هیچ وجه سمی نیست و خیلی راحت می توانید آن را هر جایی که دوست دارید و شرایطش مهیاست، بکارید. مهم ترین تهدیدی که برای آفتابگردان ها وجود دارد، پرنده ها و سنجاب ها هستند، این جانوران به شدت به دانه های این گیاه علاقه دارند و به محض اینکه دانه ها رشد کردند، آن را می کنند و میخورند.
بنابراین بهتر است که با کمک انواع وسایل و تجهیزات حفاظتی، شرایطی را فراهم کنید تا مانع از هجوم این اقلام حیوانی به سمت دانه های آفتابگردان شوند. یکی از مهم ترین این تجهیزات، پارچه های باغبانی است که از پشم گوسفند تهیه شده و کشیدن این پارچه ها بر روی گل، مانع از دسترسی این حیوانات به دانه ها می شود.
یکی از شرایطی که گیاه را دچار انواع قارچ ها می کند این است که خاک گیاه به شدت مرطوب باشد. در این شرایط عموما گیاه بی حال می شود و برگ های آن رو به زردی می روند. برای سرحال شدن گیاه بهتر است که از داروهای قارچ کش استفاده کنید تا حال آن بهتر شود. البته در کنار قارچ ها، آفت های دیگری هم هستند که می توانند به راحتی باعث از بین رفتن گیاه شوند.
تشخیص این آفت ها بر روی آفتابگردان، کار آسانی نیست. بنابراین باید به دقت گیاه را بررسی کنید تا از دست نرود. این آفت ها شامل زنگ زدگی، سفیدک های سطحی، سفیدک های کرکی و آردی می باشند.
به محض تشخیص این آفات می توانید از محلول های ضد قارچ برای از بین بردن آن ها کمک بگیرید. و در آخر، تخم پروانه ها نیز می تواند به عنوان یک تهدید برای رشد خوب گیاه محسوب شود. از این رو سعی کنید که اگر این تخم ها و یا کرم ها را داخل گل آفتابگردان دیدید، آن ها را بردارید چرا که این پروانه ها علاقه ی شدیدی به تخم گذاری در گل آفتابگردان دارند.
گل آفتابگردان در چه مواردی استفاده می شود؟
همان طور که ابتدای مقاله خدمت تان عرض کردیم، آفتابگردان گل زیبایی است که این روزها به شدت در انواع گل آرایی ها مورد استفاده قرار میگیرد اما این گیاه علاوه بر زیبا سازی محیط، کاربردهای دیگری نیز دارد. پرکاربرترین قسمت آفتابگردان، تخم های آن است. از این تخم ها، روغن دانه آفتابگردان استخراج می شود که استفاده از این روغن علی الخصوص در کشور ما، بسیار رایج است. این روغن برای پخت و پز بسیار مناسب می باشد.
علاوه بر روغن، برخی از تخمه های خود گل آفتابگردان خوراکی هستند و دارای فواید بسیار زیادی برای سلامتی نیز می باشند. این تخمه ها را برداشت کرده و در کارخانه های بزرگ فرآوری می کنند و در بسته بندی های مختلف به مارکتینگ های مختلف عرضه می دارند.
البته خیلی از کشاورزان هم خودشان این تخمه ها را خشک می کنند و بو میدهند و به صورت فله می فروشند. اسانس گل آفتابگردان در طب سنتی بسیار کاربرد دارد و یکی از کاربردهای آن، بهبود زخم ها و پایین آوردن فشار خون است. حتی برگ های این گیاه نیز برای میکروب کشی فواید بسیار زیادی دارند. در نهایت باید بگوییم که اگر از طرفداران این گل زیبا و خوشرنگ هستید، با رعایت یک سری موارد ابتدایی و ساده، می توانید به یک نتیجه ی عالی و شگفت انگیز در کاشت و رشد و برداشت آن، دست پیدا کنید.
گردآوری : بخش علمی بیتوته