روز جهانی تالابها: حفاظت از تالابها برای آینده مشترک ما
- مجموعه: مناسبتها در ایران و جهان
روز جهانی تالابها
روز جهانی تالابها: نقش حیاتی تالابها در مقابله با تغییرات اقلیمی
تاریخ روز جهانی تالابها
روز جهانی تالابها
هر سال در تاریخ ۲ فوریه (معادل ۱۳ بهمن در تقویم شمسی)، جهان روز جهانی تالابها را گرامی میدارد. این روز فرصتی است تا توجه جهانیان را به اهمیت حیاتی تالابها جلب کنیم و بر لزوم حفاظت از آنها تأکید کنیم. تم سال ۲۰۲۵ این روز، «حفاظت از تالابها برای آینده مشترک ما» (Protecting Wetlands for Our Common Future) است که بر ضرورت اقدامات جسورانه برای حفظ این اکوسیستمهای ارزشمند برای نسلهای آینده تمرکز دارد.
کنوانسیون رامسر
تاریخچه روز جهانی تالابها
این روز به یادبود امضای کنوانسیون رامسر در ۲ فوریه ۱۹۷۱ (۱۳ بهمن ۱۳۴۹ شمسی) در شهر رامسر ایران نامگذاری شده است. ایران نقش کلیدی در شکلگیری این کنوانسیون داشت و اسکندر فیروز، رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست، به عنوان «پدر تالابهای ایران» شناخته میشود. کنوانسیون رامسر اولین معاهده بینالمللی برای حفاظت از تالابها و زیستگاه پرندگان آبزی بود و امروزه بیش از ۱۷۰ کشور عضو آن هستند. از سال ۱۹۹۷، این روز به طور رسمی جشن گرفته میشود و در سال ۲۰۲۱ توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد به عنوان یکی از روزهای رسمی بینالمللی شناخته شد.
اهمیت تالابها
اهمیت تالابها
تالابها یکی از مولدترین اکوسیستمهای کره زمین هستند. آنها خدمات بیشماری به بشریت ارائه میدهند:
تنوع زیستی: زیستگاه میلیونها گونه گیاهی و جانوری، به ویژه پرندگان مهاجر مانند فلامینگوها.
کنترل آب و هوا: جذب کربن، کاهش اثرات تغییرات اقلیمی و جلوگیری از سیل.
تصفیه آب: فیلتر طبیعی آلایندهها و تأمین آب شیرین.
حمایت اقتصادی: منبع معیشت برای بیش از یک میلیارد نفر در جهان، از جمله صیادی، کشاورزی و گردشگری.
با این حال، تالابها سریعترین اکوسیستم در حال نابودی هستند و بیش از ۳۵ درصد آنها در قرن گذشته از بین رفتهاند.
روز تالاب
تالابها در ایران
ایران با وجود قرارگیری در کمربند خشک و نیمهخشک، یکی از غنیترین کشورها از نظر تنوع تالابی است. از ۴۲ نوع تالاب شناختهشده جهانی، ۴۱ نوع در ایران وجود دارد. بیش از ۱۴۰ تالاب مهم در کشور شناسایی شده و ۲۵ تالاب در فهرست کنوانسیون رامسر ثبت شدهاند.
تالابهای ایران
برخی از معروفترین آنها:
تالاب انزلی (گیلان): یکی از زیباترین تالابهای ایران با پوشش نیلوفر آبی و میزبان پرندگان مهاجر.
تالاب گاوخونی (اصفهان): زیستگاه پرندگان و نمادی از زیبایی طبیعی زاگرس.
دریاچه ارومیه، هورالعظیم، میانکاله و زریوار.
متأسفانه بسیاری از این تالابها با تهدیدهایی مانند خشکسالی، آلودگی، سدسازی و برداشت بیرویه آب مواجه هستند.
سوالات متداول درباره روز جهانی تالابها
1. روز جهانی تالابها چه تاریخی است؟
روز جهانی تالابها هر سال در تاریخ ۲ فوریه (۱۳ بهمن) گرامی داشته میشود.
2. چرا این روز به نام کنوانسیون رامسر شناخته میشود؟
چون این روز به مناسبت امضای کنوانسیون رامسر در ۲ فوریه ۱۹۷۱ در شهر رامسر ایران نامگذاری شده است.
3. تم روز جهانی تالابها در سال ۲۰۲۵ چیست؟
تم سال ۲۰۲۵ «حفاظت از تالابها برای آینده مشترک ما» (Protecting Wetlands for Our Common Future) است.
4.تالابها چه اهمیتی دارند؟
تالابها زیستگاه تنوع زیستی، تصفیهکننده طبیعی آب، کنترلکننده سیلاب و جذبکننده کربن هستند و خدمات حیاتی برای بشر ارائه میدهند.
5.چند تالاب در ایران در فهرست کنوانسیون رامسر ثبت شده است؟
بیش از ۲۵ تالاب مهم ایران در فهرست کنوانسیون رامسر ثبت شدهاند، مانند تالاب انزلی، میانکاله و گاوخونی.
نتیجهگیری: اقدامی برای آینده
در سال ۲۰۲۵، با تمرکز بر تم «حفاظت از تالابها برای آینده مشترک ما»، زمان آن رسیده که همه – از دولتها تا افراد عادی – برای احیا و حفاظت از تالابها اقدام کنیم. کاهش آلودگی، مدیریت پایدار آب و افزایش آگاهی عمومی گامهای کلیدی هستند. تالابها نه تنها میراث طبیعی ما، بلکه کلید بقای بشر و سیاره هستند. بیایید با هم برای حفاظت از آنها تلاش کنیم تا نسلهای آینده نیز از زیبایی و فوایدشان بهرهمند شوند.
گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته
