مراسم چولی قزک در فردوس
- مجموعه: تاریخ و تمدن
● مقدمه:
برای دفع خشکسالی از دیرباز مراسمی تحت عنوان کلی طلب باران یا باران خواهی در فردوس اجرا می شد که اکنون نیز البته محدودتر و ساده تر از گذشته به اجرا در می آید. ، ساختن عروسک باران و خواندن ترانه های باران بازگوکننده خواسته کشاورزان و دامداران برای بارش باران است.
چولی قزک عروسک باران باران
● چولی قزک :
چولی قَزَک عروسکی است با بدنه ای چوبی به صورت صلیب که بر آن لباس می پوشانند تا به صورت آدمکی پارچه ای در آیدویا یک کت را روی چوب می انداختند به عنوان چولی قزک.
اغلب زنان آن را می ساختند و در کل، مدیریت مراسم چولی قزک با زنان بود. اما امروزه بچه ها عروسک را درست می کنند.
● نحوه ی اجرای مراسم:
نحوه ی اجرای این مراسم به این صورت بود که در سالهای خشکسال در اواخر فصل زمستان و اوایل فصل بهار بچه ها عروسک چولی قزک را می ساختند و آن را دسته جمعی در کوچه های شهر یا روستاهای فردوس می گردانند و جلو هر خانه ای،
● می ایستیدند و می خوانند:
چولی قزک بارون کن culi-qazak bâron kin
بارون بی پایون کن e bi pâyon kon bâron
گندم به زیر خاکه gandom be zire xâka
از توشنگی هلاکه az tosnegi halâka
گل های سرخ لاله golhae sorxelâla
از توشنگی مناله menâla az tosnegi
چولی قزک، بیا بیا culi -qazak biyâ biyâ
با ابرای سیا سیا bâ abrâ e siyâ siyâ
بارون بیا جر جر ari ari bâron biyâ
تو نودونا شر شر to nodônâ sor sor
سپس صاحب خانه به کودکان مقداری شیرینی و آجیل می دهد
و روی چولی قزک آب می پاشد. کودکان شیرینی ونقل جمع آوری شده را بین خود تقسیم می کنند.
اجرای این مراسم روحیه ی همکاری وصمیمیت را میان کودکان ونوجوانان افزایش می دهد.
● معنی عبارات وکلمات:
▪ چولی قزک: نشانه ی فرشته ی باران است
▪ بارون : باران
▪ بی پایون: بی پایان
▪ توشنگی : تشنگی
▪ مناله: ناله کردن
▪ ابرای : ابرهای
▪ جر جر، شر شر: نشانه ی صدای باران است