از خواص آبغوره و سرکه انگور چه می دانید ؟
- مجموعه: خواص مواد غذایی
آشنایی با فواید سرکه انگور و آبغوره
خواص آبغوره و سرکه انگور، تفاوت ها، فواید و مضرات آن ها
آبغوره و سرکه انگور دو محصول طبیعی هستند که از انگور به دست می آیند و در آشپزی، طب سنتی و حتی کاربردهای دارویی جایگاه ویژه ای دارند. هرچند این دو محصول از یک ماده اولیه (انگور) تهیه می شوند، اما تفاوت هایی در روش تولید، طعم، و خواص آن ها وجود دارد. در این مقاله به بررسی تفاوت های آبغوره و سرکه انگور، فواید مصرف آن ها (به ویژه آبغوره قبل از خواب)، خواص آن ها در طب سنتی، و همچنین مضرات احتمالی پرداخته خواهد شد.
تفاوت آبغوره و سرکه انگور
1. تعریف و روش تولید
آبغوره: آبغوره مایعی است که از فشردن انگورهای نارس (غوره) به دست می آید. این مایع ترش مزه بدون فرآیند تخمیر تولید می شود و به طور مستقیم از آب میوه انگور نارس استخراج می گردد. به دلیل عدم تخمیر، آبغوره معمولاً طعمی تازه تر و اسیدیته ملایم تری نسبت به سرکه دارد.
سرکه انگور: سرکه انگور از تخمیر آب انگور رسیده یا غوره به دست می آید. در این فرآیند، قند موجود در انگور ابتدا به الکل و سپس به اسید استیک تبدیل می شود. این فرآیند تخمیر باعث می شود سرکه انگور طعمی تندتر و قوی تر از آبغوره داشته باشد.
2. ترکیبات شیمیایی
آبغوره: حاوی اسیدهای آلی مانند اسید تارتاریک، اسید مالیک و مقداری اسید سیتریک است. به دلیل عدم تخمیر، فاقد الکل یا اسید استیک است.
سرکه انگور: حاوی اسید استیک (عامل اصلی طعم تند سرکه)، پلی فنول ها، و آنتی اکسیدان هایی است که در طی فرآیند تخمیر شکل می گیرند.
3. طعم و کاربرد
آبغوره: طعم ملایم تر و تازه تری دارد و بیشتر در غذاهای ایرانی مانند آش، خورش، و سالاد استفاده می شود.
سرکه انگور: طعم تندتری دارد و در تهیه ترشی، سس، و گاهی به عنوان چاشنی یا ماده نگهدارنده به کار می رود.
4. آیا سرکه انگور همان آبغوره است؟
خیر، سرکه انگور و آبغوره یکسان نیستند. آبغوره از انگور نارس و بدون تخمیر تهیه می شود، در حالی که سرکه انگور از تخمیر انگور (چه رسیده و چه نارس) به دست می آید و اسید استیک بیشتری دارد.
خواص آبغوره و سرکه انگور در طب سنتی
خواص آبغوره در طب سنتی
در طب سنتی ایرانی، آبغوره به دلیل طبع سرد و خشک، برای متعادل کردن مزاج های گرم و تر توصیه می شود. برخی از خواص آن عبارت اند از:
• کاهش حرارت بدن: آبغوره به دلیل طبع سرد، برای کاهش گرمی بدن، تب، و التهابات مفید است.
• کمک به هضم غذا: آبغوره با تحریک ترشح آنزیم های گوارشی به هضم بهتر غذا کمک می کند.
• کاهش چربی خون: در طب سنتی، آبغوره برای کاهش چربی و کلسترول خون توصیه می شود، به ویژه برای افراد با مزاج گرم.
• تقویت کبد: آبغوره به دفع صفرا و سم زدایی کبد کمک می کند.
• ضدعفونی کننده: به دلیل خاصیت اسیدی، آبغوره می تواند به پاکسازی دستگاه گوارش از برخی باکتری ها کمک کند.
• کاهش وزن: آبغوره به دلیل کم کالری بودن و تحریک متابولیسم، در رژیم های لاغری مورد توجه قرار می گیرد.
• غوره برای افراد مبتلا به چربی خون بسیار مفید بوده و ضد عفونی کننده بدن نیز هست. هم چنین اگر با سالاد میل شود، برای لاغر کردن سودمند است.
• آب غوره برای درمان چاقی مفرط مفید است.
• غرغره کردن با آبغوره در درمان ورم مخاط دهان و حلق و نرمی لثه ها موثر است.
• بیماری "اسکوربوت" که به علت کمبود ویتامین C در بدن به وجود می آید، با آب غوره درمان می شود.
• آب غوره چون دارای تارتارات پتاسیم است، برای درمان سیاتیک و رماتیسم حاد بسیار مفید است.
• در دفع زردی موثر است. لذا باید 1 تا 2 قاشق غذاخوری آبغوره را بعد از هر غذا میل نمایند.
• خوردن آب غوره بلوغ دختران را جلو می اندازد.
• حرارت و صفرای بدن را دفع و روده ها را ضدعفونی می کند. به این منظور بهتر است روزانه یک قاشق مرباخوری، چند روز متوالی میل شود.
• برای برطرف کردن ورم گلو، آب غوره را قرقره کنید.
• آب غوره تقویت کننده کبد است.
• برای دفع کرم روده و تقویت معده، باید به مدت پنج روز آش آب غوره همراه با زیره سیاه مصرف کنید، البته در این مدت باید از خوردن غذاهای سنگین اجتناب نمایید.
• آب غوره درمان کننده پادرد و کمردرد، روماتیسم و سیاتیک است. برای معالجه می توان به مدت ده روز آش آب غوره مصرف نمود(البته از خوردن غذاهای سنگین در این مدت باید اجتناب کرد).
• آبغوره اسهال های ساده را درمان می کند، به این منظور باید 3 مرتبه در روز و هر بار یک قاشق غذاخوری مصرف شود.
• آبغوره غذا را خوش طعم، مطبوع و لذیذ نموده و اشتها را تحریک می نماید.
• آبغوره حفظ کننده جنین است، به این جهت باید کمی آبغوره همراه با غذای روزانه مصرف شود. اما باید از خوردن زیاد غوره خودداری کرد، چن غوره مدر است و امکان دارد موجب سقط جنین شود.
• اگر چند قطره از آبغوره را هنگام خونریزی بینی به درون بینی بچکانند، خونریزی را بند می آورد.
• برای درمان چرک گوش می توان آبغوره و سرکه را به طور مساوی با هم مخلوط نمود و چند روز، روزی سه مرتبه و هر بار 1 تا 2 قطره در گوش بچکانید.
• مالیدن مخلوط مساوی آبغوره و آب تره، در محل بواسیر، پس از اجابت مزاج مفید است و آن را معالجه می کند.
• رب غوره، تشنگی را برطرف می کند.
• آب غوره، خنک است و در موارد تب، آنژین، ورم دهان و سل ریوی مصرف می گردد.
• رب غوره، التهاب، حرارت و اسهال را تسکین می دهد.
• رب غوره تقویت کننده احشاء و برطرف کننده استفراغ های صفراوی است.
• رب غوره، اشتها آور و محکم کننده جنین است.
• سعی کنید غوره را به تنهایی نخورید، چون روی معده اثر سوئی می گذارد.
خواص سرکه انگور در طب سنتی
سرکه انگور نیز در طب سنتی جایگاه ویژه ای دارد و به دلیل طبع سرد و خشک، خواص مشابهی با آبغوره دارد، اما به دلیل فرآیند تخمیر، اثرات قوی تری از خود نشان می دهد:
• تنظیم قند خون: سرکه انگور می تواند حساسیت به انسولین را بهبود بخشد و قند خون را تنظیم کند.
• ضدمیکروب: اسید استیک موجود در سرکه خاصیت ضدباکتریایی و ضدقارچی دارد و برای درمان عفونت های خفیف گوارشی مفید است.
• بهبود سلامت قلب: پلی فنول های موجود در سرکه انگور می توانند به کاهش فشار خون و کلسترول کمک کنند.
• سم زدایی بدن: سرکه انگور به دفع سموم از کبد و کلیه ها کمک می کند.
• تقویت پوست و مو: در طب سنتی، سرکه انگور به صورت موضعی برای درمان جوش، شوره سر، و بهبود سلامت پوست استفاده می شود.
• سرکه، هضم گوشت را آسان می کند.
• سرکه به غذا طعم خاصی می دهد و اشتها را تحریک می کند.
• در تحقیقات نشان داده شده است که مصرف روزانه 20 میلی لیتر سرکه (معادل 2 قاشق غذاخوری) هم به تنهایی و هم به صورت مخلوط با غذاها موجب کاهش اندیس گلیسمی مواد غذایی کربوهیدرات دار می شود. این اثر هم در افراد دیابتی و هم افراد غیر دیابتی دیده می شود. کاهش اندیس گلیسمی موجب می شود تا افزایش قند در بدن به آهستگی انجام شود.
• اگر خاکستر گرم را در سرکه بخیسانند و بر روی ورم غدد متورم قرار دهند، آن را درمان می کند.
• اگر سرکه و گلاب را به مقدار مساوی مخلوط نموده و بجوشانند و سپس یک قطعه پارچه را با این محلول خیس نموده بر روی سر بیمار قرار دهند، سردردهای ناشی از کبد و صفرا را معالجه می کند.
• با چکانیدن چند قطره سرکه در گوش، حشره یا کرمی که در گوش مانده باشد خارج می شود.
• شستشوی دهان با سرکه و گلاب، بوی بد دهان را از بین می برد.
• اگر سرکه را در محل خارش بدن یا خونریزی بمالند، خارش و خونریزی های کوچک را بند می آورد.
• اگر سرکه را با نمک مخلوط کنند و در دهانی که به دلیل کشیدن دندان خونریزی می کند، نگه دارند و چند بار این کار را تکرار کنند، خونریزی را قطع می کند.
• مالیدن سرکه در محل هایی که سوزش دارد، مانند سوزش سوختگی با آتش، موجب درمان آن می شود.
• مالیدن رسوب سرکه باعث معالجه کک مک، لک های بدن، کهیر، درد مفاصل و ورم سینه می شود.
• اگر کمی آرد جو را با سرکه خمیر کنند و در محل ورم سینه و بناگوش بگذارند، ورم را درمان می کند.
فواید خوردن آبغوره قبل از خواب :
مصرف آبغوره قبل از خواب در طب سنتی و برخی منابع مدرن به دلیل خواص متعدد آن توصیه شده است. البته باید به میزان مصرف و شرایط بدنی فرد توجه شود. برخی از فواید آن عبارت اند از:
• بهبود خواب: آبغوره به دلیل طبع سرد می تواند به آرامش اعصاب و کاهش استرس کمک کند، که برای افرادی که دچار بی خوابی ناشی از گرمی مزاج هستند، مفید است.
• کاهش التهابات بدن: مصرف مقدار کمی آبغوره قبل از خواب می تواند به کاهش التهابات داخلی، به ویژه در دستگاه گوارش، کمک کند.
• کمک به هضم غذا: اگر شام سنگین مصرف کرده اید، آبغوره می تواند به هضم بهتر غذا و جلوگیری از نفخ کمک کند.
• تنظیم قند خون: مصرف آبغوره قبل از خواب ممکن است به تنظیم قند خون در طول شب کمک کند، به ویژه برای افرادی که مشکلات متابولیکی دارند.
• سم زدایی کبد: آبغوره به پاکسازی کبد کمک می کند، که این امر در طول شب که بدن در حال بازسازی و سم زدایی است، مفید خواهد بود.
نکته مهم: برای مصرف آبغوره قبل از خواب، بهتر است آن را به صورت رقیق شده (مثلاً با آب یا به عنوان چاشنی سالاد) مصرف کنید تا از تحریک معده جلوگیری شود. مقدار توصیه شده معمولاً 1 تا 2 قاشق غذاخوری رقیق شده است.
مضرات آبغوره و سرکه انگور :
مضرات آبغوره :
• تحریک معده: به دلیل اسیدیته بالا، مصرف زیاد آبغوره می تواند باعث سوزش معده، رفلاکس، یا زخم معده شود، به ویژه در افراد با معده حساس.
• کاهش فشار خون: آبغوره ممکن است فشار خون را کاهش دهد، بنابراین افراد با فشار خون پایین باید با احتیاط مصرف کنند.
• تضعیف استخوان ها: مصرف بیش از حد آبغوره به دلیل طبع سرد و اسیدی ممکن است باعث دفع کلسیم از بدن شود.
• نامناسب برای مزاج سرد: افرادی با مزاج سرد و خشک ممکن است با مصرف زیاد آبغوره دچار ضعف، خستگی، یا مشکلات گوارشی شوند.
مضرات سرکه انگور :
• آسیب به مینای دندان: اسید استیک موجود در سرکه می تواند به مینای دندان آسیب برساند، به ویژه اگر به صورت غلیظ و مداوم مصرف شود.
• تحریک دستگاه گوارش: مصرف بیش از حد سرکه می تواند باعث التهاب معده، زخم، یا تشدید علائم رفلاکس شود.
• تداخل دارویی: سرکه انگور ممکن است با برخی داروها (مانند داروهای دیابت یا فشار خون) تداخل داشته باشد.
• کاهش پتاسیم خون: مصرف طولانی مدت و بیش از حد سرکه می تواند سطح پتاسیم خون را کاهش دهد و باعث ضعف عضلانی شود.
توصیه های کلی برای مصرف :
• اعتدال: هم آبغوره و هم سرکه انگور باید به مقدار متعادل مصرف شوند. معمولاً 1 تا 2 قاشق غذاخوری در روز کافی است.
• رقیق کردن: برای کاهش اثرات اسیدی، بهتر است این مواد با آب یا در غذا مصرف شوند.
• مشاوره پزشکی: افراد با بیماری های گوارشی، دیابت، یا فشار خون پایین باید قبل از مصرف منظم با پزشک مشورت کنند.
• کیفیت محصول: از آبغوره و سرکه انگور طبیعی و بدون افزودنی استفاده کنید، زیرا محصولات صنعتی ممکن است حاوی مواد نگهدارنده باشند.
جمع بندی نهایی :
آبغوره و سرکه انگور، هرچند از انگور تهیه می شوند، تفاوت های اساسی در روش تولید، طعم، و خواص دارند. آبغوره به دلیل عدم تخمیر، ملایم تر و تازه تر است، در حالی که سرکه انگور به دلیل فرآیند تخمیر، تندتر و قوی تر است. هر دو در طب سنتی برای کاهش حرارت بدن، بهبود هضم و سم زدایی مفید هستند، اما مصرف بیش از حد آن ها می تواند مضراتی مانند تحریک معده یا کاهش فشار خون به دنبال داشته باشد. مصرف آبغوره قبل از خواب می تواند به بهبود خواب، هضم غذا، و تنظیم قند خون کمک کند، اما باید با احتیاط و به صورت رقیق شده مصرف شود.
گردآوری: بخش آشپزی بیتوته