همه چیز درباره جراحی دهان و فک
- مجموعه: بیماری ها و راه درمان
جراحی زیبایی فک که جراحی ارتوگناتیک نیز نامیده می شود
وقتی فک ها و دندان ها به خوبی با هم چفت نشوند، درست صحبت کردن یا جویدن کار دشواری می شود. بسته به این که فک بالا چقدر از فک پایین عقب تر است یا دندان های فک بالا تا چه اندازه روی دندان های فک پایین را می پوشانند، فک های غیر هم تراز می توانند بر زیبایی کلی صورت تاثیرگذار باشند. جراحی ترمیمی باعث بهبود ظاهر صورت می شود، کارکرد بهینه را تضمین می کند و ناراحتی ناشی از مشکلات فک را تسکین می دهد.
از دیگر کاربرد های جراحی فک می توان به اصلاح لبخند لثه نما، قرار نگرفتن لب ها روی یکدیگر، قطع تنفس در خواب و لق شدن دندان اشاره کرد. این جراحی علاوه بر اینکه در بهبود ظاهر افراد مفید می باشد، به عنوان درمان نیز در بعضی مشکلات بکار می رود به عنوان مثال برای افرادی که درد فک ناشی از مشکل در غضروف هلالی فک را دارند.
جراحی زیبایی فک که همچنین جراحی ارتوگناتیک نامیده می شود، آرواره و دندان را تنظیم می کند تا نحوه کار کردن آنها را بهبود ببخشد و ظاهر صورت را بهبود ببخشد. وقتی مشکلات مرتبط با فک شما متوسط یا شدید باشد و با ارتودنسی نتوان آنها را برطرف کرد، جراحی ترمیمی فک مورد استفاده قرار می گیرد.
از شکستگی های فک و صورت تا بیماری های مفصل گیجگاهی
عوامل ژنتیکی، نقایص مادرزادی، آسیب های وارده به فک و صورت و جراحی ها و… ممکن است اشکال های حرکتی، جویدنی و تکلمی ایجاد کند یا تقارن نسبی صورت را نامتقارن و طول و عرض آن را از حد متعادل خارج کند و در نهایت اثری منفی بر عملکرد و زیبایی این بخش مهم از بدن بگذارد. جراح فک و صورت می تواند بسیاری از اختلال های ایجاد شده را اصلاح کند.
جراحی فک و دهان جراحی تصحیحی است که با رفع بد شکلی های فکین صورت می باشد
انواع جراحی های فک و دهان
1. شکستگی های فک و صورت:
این نوع صدمه ها را بیشتر در افرادی می بینیم که ضربه سنگینی به صورتشان وارد شده مثلا در اثر نبستن کمربند ایمنی با صورت به داشبورد یا فرمان اتومبیل برخورد کرده اند و تمام یا بخشی از استخوان های صورتشان خرد شده است. درمان شکستگی صورت خیلی مهم تر و پیچیده تر از شکستگی های سایر نقاط بدن است. تقدم، تاخر، جا انداختن و ثابت و تنظیم کردن استخوان ها در موقعیت مناسب، کاری دقیق و میلی متری است. درمان شکستگی در استخوان پا بیشتر از نظر برگشت عملکردی فرد است اما در شکستگی های صورت باید علاوه بر بازسازی سیستم جونده و تکلمی، استخوان ها به طور میلی متری بازسازی شوند زیرا کوچک ترین اختلال در تنظیم، روی زیبایی و ظاهر فرد اثر منفی خواهد داشت.
۲. تومورها و کیست های فک و صورت:
برای حذف یک تومور یا کیست جراح باید از همان ابتدا به فکر بازسازی صورت باشد. حذف تومور همزمان با حذف بخشی از بافت نرم، بافت سخت یا قسمتی از سیستم دندانی است. فرض کنید برای برداشتن تومور ناچار به حذف ۱۰ دندان اطراف آن باشیم. بیمار با ۱۰ دندان از دست داده دچار اختلال در سیستم جونده می شود. برای ترمیم ابتدا باید استخوان ناحیه ای که قرار است دندان ها بر آن سوار شوند، بازسازی وسپس ایمپلنت گذاشته شود.
۳. جراحی اصلاحی صورت (جراحی ارتوگناتیک):
یکی از اختصاصی ترین جراحی ها که متخصصان فک و صورت انجام می دهند، اصلاح بدشکلی های چهره ای در کسانی است که صورتشان به طور ژنتیکی مشکل دارد؛ مثلا صورت بلندی دارند، دندان ها به دلیل اسکلت فک روی هم چفت نمی شوند، کام گنبدی دارند، فکشان بیش از حد جلو یا عقب است یا به دلایل اکتسابی مثل مکیدن انگشت شست در کودکی، تنفس دهانی یا آسیب به کوندیل در کودکی، فکشان دچار رشد غیرعادی و بدشکلی شده است. برای جراحی این افراد، همه تغییرات بعد از آنالیز رادیوگرافی و عکس صورت (فتوگرافی) بیمار، روی قالب گچی اعمال می شد اما امروزه این تغییرات را به وسیله رایانه انجام می دهند. (بیشتر بخوانید:سندرم پیررابین ( عدم رشد فک پایین) در کودکان)
۴. بازسازی استخوان فک برای جای گذاری ایمپلنت:
کاشت دندان به وسیله بسیاری از دندان پزشکان انجام می شود. برای نصب ایمپلنت به استخوانی نیاز است که از نظر کمی و کیفی شرایط خوبی داشته باشد. بعضی از افراد بعد از از دست دادن دندان، نمی دانند چگونه از فک خود محافظت کنند زیرا جای دندان از دست رفته نباید به مدت طولانی خالی بماند وگرنه آن قسمت از فک دچار تغییر شکل و تحلیل خواهد شد و برای کاشت دندان، بازسازی استخوان ضرورت می یابد.
۵. بیماری های مفصل گیجگاهی:
درد مفصل، باز و بسته شدن آن توام با صدا یا محدودیت در باز و بسته شدن و انحراف فک، از اختلال های شایع مربوط به مفصل گیجگاهی هستند. برای درمان شاید به شستشوی مفصل و گاهی هم جراحی نیاز باشد که در آن دیسک مفصلی اصلاح یا ترمیم و به محل مناسب بازگردانده می شود.
۶. نقایص مادرزادی مثل شکاف کام و لب:
برای برطرف کردن این نقص به توالی درمانی نیاز است. جراحی ها باید از ۲ تا۳ ماه بعد از تولد با ترمیم شکاف لب، از ۶ ماهگی تا ۵/۱ سالگی ترمیم شکاف کام و شکاف استخوان هم با پیوند استخوان در۷ تا ۱۱ سالگی انجام شود. البته بیماری که دچار شکاف لب و کام است، باید تا ۲۰ سالگی تحت درمان گروهی متشکل از جراح فک و صورت، دندان پزشک کودکان، متخصص ارتودنسی، متخصص گوش و حلق و بینی، گفتاردرمانگر و روان شناس باشد. در سنین بالاتر نیز جراحی های اصلاح شکل صورت (ارتوگناتیک) و نهایتا جراحی زیبایی بینی (راینوپلاستی) و ترمیم مجدد لب تا به دست آمدن شکل ایده آل چهره انجام می گیرد.
۷. اعمال جراحی مختلف :
جراحی دندان نهفته (دندان نهفته در مجاورت کانال عصب فک قرار گرفته است بنابراین خروج آن باید با احتیاط و دقت انجام بگیرد و طوری خارج شود که به عصب فک صورت آسیب نرسد)، جراحی بینی، پلک، چانه، تزریق چربی، تزریق ژل، ساکشن چربی ناحیه غبغب، لیفت ابرو و پیشانی و همه اعمالی که به بهبود نقایص یا نازیبایی ها از دید بیمار کمک می کند، از دیگر کارهایی هستند که جراحان فک و صورت می توانند آنها را انجام دهند.
درمان شکستگی صورت خیلی مهم تر و پیچیده تر از شکستگی های سایر نقاط بدن است
تاثیر جراحی فک بر صورت و بینی
جراحی فک به طور معمول به دلایل کاربردی و یا عملکردی انجام می شود. این دلایل عبارتند از: اصلاح بایت و بهبود طریقه کار کردن فک و دندان ها با هم. بیشتر افراد جراحی فک را به این دلایل انجام می دهند ولی این جراحی به لحاظ زیبایی هم مزایایی دارد. ویژگی های معمول نیمرخ افراد دچار این بیماری عبارتند از بینی هایی که ممکن است نسبت به صورت خیلی بزرگ به نظر برسد و یا چانه ای که عقب یا کوچک و “ضعیف” است. در این مورد، جراحی فک برای جلو بردن پایین چانه تعادل بیشتری به نیمرخ فرد بخشیده و باعث می شود بینی کمی کوچک تر و چانه برجسته تر به نظر برسد.
در افرادی که آرواره بالا به اندازه کافی رشد نکرده ممکن است بینی نسبت به صورت خیلی بزرگ باشد و یا فک پایین جلو باشد. حرکت دادن فک بالا به جلو مشکل بایت را اصلاح می کند و صورت را هم به جلو حرکت داده باعث می شود ویژگی های چهره آشکار تر و قابل توجه تر باشد. در برخی موارد، حرکت دادن فک بالا به جلو می تواند باعث بالا رفتن اندکی نوک بینی شود که برای برخی بیماران خوشایند نیست. در ضمن در طول جراحی فک بالا به صورت برخی افراد ایمپلنت های گونه اضافه می کنند تا چهره مشخص تر شود.
نگاه کردن به آینه و نشناختن فردی که در آینه به شما خیره شده است می تواند بسیار استرس زا باشد. با انجام عمل جراحی فک بلافاصله شاهد نتایج عمل نخواهیم بود زیرا بعد از عمل صورت بسیار متورم است. با خوابیدن ورم، چهره جدید با تغییراتی ظریف یا عمده رو به ظاهر شدن می گذارد. اغلب اوقات افراد از جنبه زیبایی نتایج جراحی ،راضی هستند ولی در برخی موارد از تغییر ظاهر خود خشنود نیستند.
جراحی فک به طور معمول به دلایل کاربردی و یا عملکردی انجام می شود
مزایای درمان ناهمخوانی فک و بدشکلی صورت
♦ بهبود فعالیت دهان و دندان ( قابلیت گاز گرفتن و جویدن)
♦ بهبود ظاهر صورت و دندان و افزایش زیبایی آن
♦ بهبود طولانی مدت کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دهان و فعالیت روانی
مزایای جراحی فک
• جوییدن و گاز زدن راحت تر انجام می شود و کل فرآیند جویدن بهبود پیدا می کند.
• سایش و شکستن بیش از حد دندان ها در طول عمر به حداقل می رسد.
• عدم تعادل صورت اصلاح می شود، کمبود تکامل چانه ، جلوتر بودن دندان های پایینی نسبت به دندان های بالایی، عقب تر بودن فک بالا نسبت به فک پایین و پوشانده شدن دندان های آرواره بالا توسط دندان های فک پایین بهبود پیدا می کنند.
• تعادل اجزای وسط یا پایین چهره اصلاح می شود.
• لبخند لثه ای که در آن لب ها به طور کامل بسته نمی شوند یا به سمت بالا کشیده نمی شوند و نواحی زیادی از لثه ها نشان داده می شوند، بهبود پیدا می کنند.
یکی از مزایای جراحی فک و دهان راحتتر شدن جوییدن و گاز زدن است
عوارض جانبی جراحی دهان و فک
ο آسیب به عصب ها- پس از عمل جراحی زیبایی فک، بی حسی موقتی چانه، زبان و لثه ها به دلیل کبودی عصب های چانه رایج است. در موارد اندک، ناحیه بی حس شده همچنان بی حس باقی می ماند.
ο آسیب به دندان ها- در صورتی که دندان ها کاملا تمیز نشده باشند، یا در طول ارتودنسی نوشیدنی و غذاهای اسیدی یا شیرین مصرف شده باشد، سطح دندان به شکل تغییرناپذیری آسیب می بیند.
ο عود کردن - ممکن است دندان و فک پس از اتمام درمان به میزان بیشتر یا کمتری عود کنند ( به وضعیت اولیه برگردد.) برای به حداقل رساندن این حرکت دندان، به بیماران سیم های نگه دارنده داده می شود.
گردآوری : بخش سلامت بیتوته
منابع :hidoctor.ir