دندان های اورجت، چگونه به نظر می رسد و چگونه آنها را درمان کنیم؟
- مجموعه: پیشگیری بهتر از درمان
اورجت چیست؟ علائم، عوارض اورجت و درمان اورجت با ارتودنسی
اورجت چیست؟
عارضه اورجت، جلوزدگی دندانهای جلویی در فک بالا نسبت به دندانهای پایین میباشد که به طور عامیانه به آن دندان خرگوشی نیز گفته میشود. در شرایط طبیعی باید دندانهای جلوی فک بالا بافاصله کمی در حد 2 میلیمتر جلوتر از دندانهای فک پایین باشند در غیر این صورت فرد دچار بیماری اورجت شده است.
افرادی که دارای دندانهای نامنظم و بیماری اورجت هستند از خندیدن و صحبتکردن در اماکن خودداری کرده و بهمرور دچار افسردگی میشوند و اعتماد به نفس خود را از دست میدهند.
علل بروز اورجت
• ژنتیک: با توجه به اینکه ژنتیک نقش اساسی در سلامت و بیماریهای بدن دارد بیماری اورجت هم از این قاعده مستثنی نیست و این بیماری میتواند از یکی از والدین و یا خویشاوندان نزدیک به ارث رسیده باشد.
• استفاده طولانیمدت در مکیدن پستانک و بطری شیر در کودکی: کودکانی که بعد از رویش دندانهای دائمی خود همچنان از بطری شیر استفاده میکنند باعث تغییرات دائمی در ساختار فک و دندان خود میشوند و این امر باعث بیرونزدگی دندانهای آنها میگردد. در نتیجه در بزرگسالی دچار بیماری اورجت میشوند.
• مکیدن انگشت شست در کودکی: مکیدن انگشت شست پس از 4 سالگی شانس ابتلا به اورجت را افزایش میدهد. روشهایی مانند گارد انگشت میتواند این عادت را در کودک شما از بین ببرد.
• داشتن تانگ تراست (عادت فشار زبان بر روی دندانهای جلو را تانگ تراست گویند): بعضی افراد عادت دارند که در هنگام بلع و صحبتکردن زبان خود را به سمت دندانها هل دهند. در صورت ترکنکردن عادت و درماننشدن، این افراد بهمرور دچار بیماری اورجت میشوند.
• مشکلات اسکلتی در فکها: این مشکل که از مشکلات شایع دهان و دندان میباشد باعث میشود که رشد فک بالا و پایین نسبت به یکدیگر هماهنگ نباشد که همین امر باعث بیماری اورجت میشود.
• وجود دندان اضافی در فک بالا: وجود دندان اضافی در دهان باعث بیماری اورجت و بیماریهای دیگر مانند طولانیشدن مدتزمان رویش دندان دائمی، غیرطبیعی بودن ظاهر دندانها و وجود فاصله بین دندانهای جلو میشود. آن دسته از افرادی که بیش از 20 دندان شیری و بیش از 32 دندان دائمی دارند دچار بیماری دندان اضافی هستند که حدود 1درصد تا 4 درصد جمعیت جهان دچار این عارضه هستند.
• رشد نامتعادل فک بالا و پایین: اختلاف اسکلتی در فک بالا و پایین میتواند باعث این بیماری شود.
• اندازه بزرگ دندان: هرگاه اندازه دندانهای پیشین بزرگتر از فک باشد دچار بیرونزدگی دندان و بیماری اورجت میشود. فرد میتواند بزرگی دندان را از یکی از والدین خود به ارث برده باشد.
• دندانقروچه و سایش دندانها: دندانقروچه و سایش دندانها به هم و فشار زیاد روی دندانها باعث بیماری اورجت میشود.
مشکلات ناشی از بیماری اورجت
نمیتوان ادعا کرد که تنها مشکل اورجت مرتبط به زیبایی است. اگر چه بسیاری از افراد تنها نگران ظاهر فیزیکی خود هستند؛ ولی اورجت میتواند طیف وسیعی از مشکلات سلامتی و دندانی را در فرد به وجود آورد از جمله این مشکلات میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- مشکل در جویدن
- مشکل در نوشیدن
- مشکل در گاززدن میوهها
- بروز درد در فک بالا و پایین
- بستهنشدن کامل لبها
- افزایش مشکلات گفتاری و تکلم
- گازگرفتن مکرر زبان و داخل گونه
- نامتوازن بودن چهره و مشکلات مربوط به زیبایی لبخند
- عادت نفسکشیدن از دهان
- افزایش احتمال تروما و آسیب به دندان هاب پیشین
- کاهش عزتنفس و افزایش مشکلات روحی
دستهبندی بیماری اورجت
به قرارگیری نادرست و عدم همترازی دندانها در دهان مالاکلوژن گویند که اورجت هم یک بیماری مالاکلوژن است که به 3 طبقه دستهبندی میشود:
1- هنگامی که دندانهای بالا به مقدار بسیار کمی با دندانهای پایینی همپوشانی ندارند. این دسته رایجترین مالاکلوژن است.
2- میتوان گفت 25 درصد از کل جمعیت جهان در این دسته قرار دارند که به آنها رتروگناتیسم گفته میشود. رتروگناتیسم شرایطی است که در آن فک پایین از فک بالا عقبتر قرار میگیرد.
3- افرادی که در این دسته قرار گرفتهاند را آندربایت میگویند که فک پایین این اشخاص جلوتر از حالت عادی است.
روشهای درمان اورجت
• بریسهای ارتودنسی
بریسهای دندانپزشکی، یک وسیله یا ابزار چند جزئی هستند که ترکیب اجزای آن با هم در نهایت به مرور زمان باعث مرتبشدن دندانها میشود. انواع مختلف بریسها را برای درمان اورجت وجود دارند مانند بریسهای فلزی سنتی و الاینرهای شفاف، الاینرهای شفاف جایگزین براکتهای سنتی در ارتودنسی میباشد و ازآنجاییکه گرانتر بوده باید سفارش ساخت داده شود. مدت درمان بیماری اورجت با بریسهای ارتودونسی به میزان شدت بیماری بستگی دارد.
• باندینگ دندانی
باندینگ دندان یک روش بسیار رایج در اصلاح لبخند و زیبایی دندان و هم کاربرد درمانی در دندانپزشکی دارد. به این صورت که دندانپزشک از یک ماده به رنگ دندان شما به نام کامپوزیت رزین دندان استفاده کرده تا ظاهر دندان شما را تغییر داده و دندانها را یکسان کند. قیمت باندینگ ارزان است و شما میتوانید با باندینگ کردن دندانها بیماری اورجت را درمان کنید.
• ونیر دندانی
ونیرهای دندانی لایههایی از روکش هستند که متشکل از مواد همرنگ دندان بوده و بهمنظور اصلاح رنگ دندان، ترمیم موضعی، کاربرد زیبایی و رفع عیوب دندانی مورد استفاده قرار میگیرد. ونیرها از جنس پرسلاین هستند که به سطح دندانها چسبانده میشوند و بهصورت سفارشی ساخته میشوند.
• روکش دندان
روکش دندان یک نوع پوشش زیبایی است که بهصورت سفارشی ساخته میشود و شما میتوانید با سفارش ساخت آن ظاهری صاف و یکدست به دندانهای خود ببخشید. با روکش کردن دندانها میتوان بیماری اورجت را بهبود بخشید.
• ارتودنسی فانکشنال
ارتودنسی فانکشنال به یک سری دستگاههای ثابت و متحرک گفته میشود که برای درمان و اصلاح ناهنجاریهای اسکلتی – فکی یا ناهنجاریهای کلاس 2 و 3 اسکلتال گفته میشود. در ارتودنسی فانکشنال ثابت، در مدت 7 ماه میتوان اورجت را درمان کرد. ارتودنسی فانکشنال در کودکان بیشتر انجام میشود.
• براکت
براکتها برای اصلاح ناهنجاریهای دهان و دندان در کنار بریسها به کار میروند. براکتها همان نگینهای هستند که در طول درمان و مراحل ارتودنسی روی دندانها، توسط دندانپزشک چسبانده میشوند. بعد از ارتودنسی و بعد از اینکه فکها در راستای مناسب قرار گرفتند و دکتر اقدام به صاف و مرتبکردن دندانها کرد از براکت استفاده میشود که باید به مدت 1 تا 3 سال در دهان قرار گیرند بعد از براکت از وسیله دیگری به نام ریتینر استفاده میشود که وضعیت دندانها تثبیت شود.
• عمل جراحی فک
عمل جراحی فک بعد از یک سال تا یک سال ونیم از گذاشتن براکت در دهان، در بیمارستان و بهصورت بیهوشی کامل توسط متخصص ارتودنسی و جراح فک صورت میگیرد. این عمل از داخل دهان صورت میگیرد و هیچگونه زخمی در صورت بهجای نمیگذارد. بیمار بعد از گرفتن عکس پرتوی ایکس و قالبگیری آماده جراحی فک شده که در این جراحی پزشک اقدام به صاف و مرتبکردن دندانها میکند.
اهمیت درمان اورجت
- کمک به عملکرد صحیح دندانهای پیشین در هر دو فک
- بهبود تراز دندانهای مولار روی یکدیگر (سه دندان آخر که در طرفین فکهای بالا و پایین هستند را دندانهای مولار گویند)
- جلوگیری از فرسایش زودرس مینای دندان
- بهبود زیبایی لبخند و اعتماد به نفس بیمار
- جلوگیری از احتمال آسیبپذیری دندانهای پیشین در تصادفات و ضربات
گردآوری: بخش سلامت بیتوته