خانه موزه های گرانبهای ایران



 بارها پیش آمده از کنار خانه های قدیمی عبور کرده ایم و رنگ و بوی زندگی از آن به مشام مان رسیده است. رنگ و بویی که نه به خاطر جریان زندگی بلکه به دلیل شور و نشاطی است که به واسطه حضور بازدیدکنندگان در آن جریان دارد. چنین خانه هایی که معمولا خانه های پدری شخصیت های مهم هستند، به نام «خانه موزه» شناخته می شوند.
 
در واقع خانه موزه های تاریخی بر اساس ویژگی های موزه شناسی با نام های خانه های شخصیت ها، خانه های زیبا، خانه های مجموعه، خانه های رویدادهای تاریخی، خانه های جوامع محلی، خانه های اجدادی، خانه های قدرت، خانه های روحانیت، خانه های عوام، خانه های روزگار و خانه ها برای موزه ها، گروه بندی شده اند. 

موزه های ایران

 

 خانه چیز واقعی است که به واسطه عناصری چون اتاق خواب، پذیرایی، آشپزخانه، اسباب و اثاثیه و ... موجود می تواند فضا و حس متعلق به آن را به مخاطب منتقل کند. بازدیدکنندگان با گشت و گذار در خانه موزه ها، رمز و راز و خصوصیت های منحصر به فرد آن را درک می کنند و با نوع معیشت و وسایل زندگی شخصیت مورد نظر آشنا می شوند و بیوگرافی ملموسی از او به دست می آورند.

با وجود آنکه تا چندی پیش تعداد خانه موزه شخصیت ها در کشور ما حدود 18 خانه بود اما با توجه به صحبت های مدیرکل موزه ها و اموال منقول تاریخی، با استقبال بخش خصوصی برای ایجاد موزه های خصوصی، طی سال گذشته شاهد آن بودیم که هر دو هفته یک موزه خصوصی شکل گرفته و بخش خصوصی در دو سال گذشته 40 موزه ایجاد کرده است. با وجود این سعی بر آن است تا موقعیت به نوعی پیش رود که بخش خصوصی بتواند هر 10 روز یک موزه ایجاد کند. از این رو طرح «هر خانه یک موزه» مطرح شده است.

بر اساس طبقه بندی که انجمن بین المللی خانه موزه های تاریخی (DEMHIST) در هشتمین کنفرانس سالانه این انجمن در سال 2007 میلادی در شهر وین به تصویب رساند، خانه موزه های تاریخی در 11 گروه مختلف قرار داده شدند که بر این اساس، خانه موزه های شخصیت ها به عنوان اولین گروه در این تقسیم بندی شناخته می شوند؛ این نوع موزه ها اختصاص به معرفی شخص دارند و در بر گیرنده وسایل زندگی، نوع معیشت، آثار و بیوگرافی شخصیت مورد نظر است.

خانه موزه شخصیت در ایران
طبق داده های آماری، نخستین خانه موزه شخصیت های کشور به ترتیب سال تاسیس به قرار زیر است:

موزه صبا در شهر تهران، موزه دایی شهریار در شهر تبریز، موزه دکتر حسابی در شهر تهران، خانه موزه شهید رجایی در شهر تهران، کتابخانه و موزه دکتر شهیدی در تهران، موزه رییس علی دلواری در بوشهر، خانه آیت الله طالقانی در البرز، موزه دکتر سندوزی در تهران، موزه شهید مطهری در خراسان رضوی، خانه موزه دکتر علی شریعتی در تهران، خانه موزه مکرمه قنبری در مازندران، خانه میرزا کوچک خان جنگلی در گیلان، خانه موزه مرتضی مطهری در تهران، خانه نیما در مازندران، خانه موزه شهید چمران در تهران، خانه موزه شهید بهشتی در تهران، خانه موزه عزت الله انتظامی در تهران و خانه بامداد در شهر کرج.

گفته می شود تاسیس خانه موزه شخصیت ها در ایران به دهه 1350 خورشیدی باز می گردد؛ ضمن آنکه بررسی خانه موزه ها نشان می دهد که شهرداری به عنوان اصلی ترین سازمان متولی خانه موزه شخصیت ها ظاهر شده است و سازمان میراث و گردشگری با وجود یدک کشیدن متولی گری این حوزه در ردیف دوم قرار می گیرد. 

موزه های ایران

خانه موزه شخصیت در ایران

 
خانه موزه دکتر حسابی


  خانه شهید بهشتی

همان طور که گفته شد، شهرداری ها گوی توسعه خانه موزه ها را از سازمان میراث و گردشگری ربوده اند. احیای خانه شهید آیت الله محمد بهشتی که خانه ای دو طبقه است، از جمله این فعالیت هاست. این موزه در بر گیرنده یادگارهایی از آن شهید و یادآوری هایی از روزهای انقلاب و شخصیت های آن دوران است.

طبقه همکف به بازسازی فضای شورای انقلاب اسلامی اختصاص داده شده و بازدیدکنندگان می توانند با قدم زدن در این محیط، حال و هوای آن زمان را حس کنند. در عین حال کتابخانه شخصی او نیز با محتوای قرآنی، دینی، فلسفه و اخلاق، جامعه شناسی و حتی فیزیک و زیست شناسی و علوم تجربی احیا شده است.

گالری تصاویر، شجره نامه خانوادگی و اصالت او که تا امام زین العابدین می رسد نیز از دیگر جاذبه های این موزه است که گردشگران را به سوی خود می کشاند. فضای پژوهشکده و نشر اندیشه ها در طبقه اول این بخش از موزه دارای بانک اطلاعاتی جامع از روزنامه ها، اعلامیه ها و اسناد محرمانه است که می تواند مرجع معتبری برای پژوهشگران و استادان باشد.   

خانه موزه مقدم

خانه موزه دکتر حسابی

 

خانه موزه مقدم
خانه مقدم یا موزه مقدم که در خیابان امام خمینی (ره) تهران، بین خیابان شیخ هادی و خیابان ولی عصر (عج) قرار دارد به واسطه اشیای گرانبهایی که در آن نگهداری می شود یکی از معروف ترین، زیباترین و گرانبهاترین خانه موزه های ایران و جهان، بنایی است قاجاری که در فضایی با مساحتی برابر با 2117 متر مربع شامل سه حیاط بیرونی، اندرونی و سرایداری، میزبان گردشگران علاقمند است.

زنده یاد محسن مقدم باستان شناس و هنرمندی است که دانشگاه هنرهای زیبا را تاسیس و نشان دانشگاه تهران را با الهام از تاریخ و فرهنگ کهن ایران طراحی کرد؛ از این رو خانه او مملو از اشیای باستانی و تاریخی است که می تواند ساعت ها مورد توجه گردشگران قرار گیرد. همچنین او اولین تبعه ایرانی است که به دریافت نشان لژیون دونور با درجه اوفیسیه از طرف شارل دوگل رییس جمهوری وقت فرانسه مفتخر شد و همین مهم سبب شده است گردشگران خارجی نیز نسبت به دیدن خانه او علاقمند باشند.

اشیایی که در خانه موزه مقدم در معرض دید عموم قرار داده شده اند حاصل سال ها پژوهش و جمع آوری و خرید آنها از دستفروش های بازار یا مالکانی است که قصد تخریب خانه های تاریخی خود را داشتند، از این رو ملحقاتش را به او فروخته اند. برخی از اشیا نیز در حال خروج از کشور بودند یا در حراجی های کشورهای بیگانه دست به دست می شدند که مقدم با ثروت خانوادگی اش آنها را خریده و به ایران برگردانده است. بسیاری دیگر از اشیا نیز توسط سفرا و میهمانان مقدم به او هدیه شده اند.

خانه یا موزه مقدم در سال 1379 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 2929 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و در وقف دانشگاه تهران است.      

خانه موزه مقدم

خانه موزه مقدم

 
نخستین خانه موزه خصوصی هنرهای تجسمی در ایران
خانه موزه ها تنها در تهران نیستند بلکه سایر شهرها نیز از این موهبت بی بهره نمانده اند. خانه فروغ الملک مربوط به اواخر دوران قاجار است و در بافت قدیمی شیراز در محله سنگ سیاه و پشت امامزاده بی بی دختران قرار دارد. در خانه فروغ الملک که سه طبقه شامل زیرزمین، طبقه همکف و طبقه اول دارد و دارای دو بخش بیرونی و اندرونی با دو حیاط جداگانه، عمارت شاه نشین، حوض خانه، حمام، آشپزخانه و ... می شود. موزه هنر مشکین فام برقرار است.موزه هنر مشکین فام اولین موزه خصوصی هنرهای تجسمی در ایران است.

موزه موجود در خانه فروغ الملک از بخش هایی مانند آثار هنری که طی بیش از نیم قرن با تلاش و سرمایه خانواده جمع آوری شده است، آثار هنری خانواده مشکین فام، آثار هنرمندان معاصر فارس، آثار حجاری و نقش برجسته، بخش خوشنویسی و بخش نقاشی تشکیل شده که آثار 30 هنرمند که معرف سه نسل از نقاشان معاصر فارس هستند را در بر دارد.

کتابخانه، دفتر مطالعات هنرهای تجسمی و اتاق قدیمی که در بر دارنده وسایل قدیمی چون مبلمان، صندوقچه، ویترین، جعبه های منبت کاری شده، بشقاب های چینی قدیمی و گلدان هاست نیز از دیگر بخش های این خانه موزه به شمار می روند. در عین حال فروشگاهی در این موزه در نظر گرفته شده است که با فروش تولیدات هنری موزه شامل آثار هنرمندان فارس از جمله تابلو، کتاب، آلبوم، نوار، کارت پستال، پوستر، آثار حجمی و سایر تالیفات، بخشی از درآمدهای موزه را بر عهده دارد.   

خانه موزه مقدم

نخستین خانه موزه خصوصی هنرهای تجسمی در ایران

 
  تجربه جهانی

خانه رابرت گریوز: بهره گیری از خانه موزه ها در حوزه گردشگری نیز خوش درخشیده است، چنانکه دولت اسپانیا با هزینه ای بالغ بر دو و نیم میلیون یورو قصد احیای خانه رابرت گریوز (Robert Graves)، شاعر بریتانیایی و برنده جایزه نوبل را کرد تا بتواند از این طریق گردشگران بیشتری جذب کند.

رابرت گریوز از 1929 تا 1985 و هنگام مرگ خود در 90 سالگی در دهکده «دیا» زندگی می کرد و همانجا به خاک سپرده شد. او پس از جنگ به خانه خود که آن را «کنلون» می نامید، بازگشت و در دوران تبعید خود خواسته اش در این خانه، بسیاری از کارهای مشهورش از جمله من، الهه سفید، کلودیوس و اسطوره های یونان را به یادگار گذاشت.

البته تا سال 2006 تنها یادبودی که از او باقی مانده بود سنگ قبری در حیاط کلیسا بود اما پسر او پس از آن که با نامه های متعدد گردشگران که خواستار بازدید از خانه او بودند روبرو شد درصدد مرمت و بازسازی خانه پدری خود برآمد. تور این خانه با قیمت 5 یورو برگزار می شود و بازدیدکنندگان می توانند از وسایل قدیمی، دفتر اشعار، سالن آمفی تئاتر و دستگاه چاپ قدیمی که گریوز توسط آن اشعارش را منتشر می کرد، دیدن کنند. در عین حال ویدئوی 15 دقیقه ای در تماشاخانه این خانه به نمایش گذاشته می شود که صحنه هایی از شعرخوانی شخص رابرت گریوز را به نمایش می گذارد.    

خانه موزه مقدم

نخستین خانه موزه خصوصی هنرهای تجسمی در ایران

 
خانه یک شاعر منزوی: با وجود آنکه در دنیای معاصر، «امیلی دیکنسون» به عنوان یکی از بزرگ ترین شاعران قرن 19 دنیای انگلیسی زبان ها شهرت دارد اما آنچه باعث شهرتش در زمان حیاتش شده بود، باغ زیبایی است که در املاک خانوادگی اش در امرست ماساچوست درست کرده بود. خانه پدری این شاعر منزوی که هرگز پا از آن بیرون ننهاد، این روزها تبدیل به موزه ای برای گردشگران ادبی و فرهنگی شده است، چنان که طبق بررسی های صورت گرفته از سوی کارشناسان بنیاد حفاظت از میراث تاریخی و ملی آمریکا، حدود 118 میلیون کتابخوان آمریکایی به طور میانگین 994 دلار برای هر سفر می پردازند که مجموعا بیش از 192 میلیون دلار در سال برای اقتصاد آمریکا تولید درآمد می کند. از این رو کارشناسان درصدد احیای بناهایی هستند که به نوعی بتواند این حوزه از گردشگری را توسعه و به تبع آن درآمدهای هنگفت را برای گردشگری به همراه آورد.      

خانه موزه مقدم

 

 منبع:bartarinha.ir

کالا ها و خدمات منتخب

      ----------------        سیــاست و اقتصــاد با بیتوتــــه      ------------------

      ----------------        همچنین در بیتوته بخوانید       -----------------------