آنچه باید در مورد لوله های گالوانیزه بدانید

مجموعه: ابزار و ماشین آلات

لوله گالوانیزه چیست؟

معرفی انواع لوله گالوانیزه و روش های تولید آن 

روش های تولید لوله گالوانیزه

لوله گالوانیزه از طریق غوطه وری لوله های آهنی معمولی داخل یک مخزن از فلز روی ایجاد می شوند. در واقع لوله های گالوانیزه با فلز روی پوشش داده می شوند و نوعی لوله روکش شده و مقاوم هستند. فرآیند گالوانیزاسیون یا غوطه وری لوله به دو روش سرد و گرم انجام می شود. 

گالوانیزه سرد 

در این روش نیازی به دما و کوره برای پوشش دهی لوله ها وجود ندارد. در این روش ابتدا نمک روی را داخل محلول آب الکترولیز می کنند و به این روش فلز روی ایجاد می شود. در ادامه در دمایی بسیار پایین این پوشش بر روی لوله های آهنی و فولادی قرار داده می شود و محصول نهایی که همان لوله گالوانیزه است به دست می آید. 

لوله هایی که به این روش گالوانیز می شوند مقاومت بالایی ندارند زیرا روکش روی بر روی لوله کاملا سطحی قرار گرفته و به عمق لوله نفوذ نکرده است. در واقع روکش روی بر سطح این لوله ها مانند یک پوسته است که به سادگی قابل جداسازی و بلند شدن است؛ به همین دلیل در برابر خراش و ساییدگی مقاومت پایینی دارد. 

سطح لوله در این روش کاملا صاف و براق و یکدست است. با این ویژگی ها می توان تشخیص داد که لوله با روش سرد گالوانیز شده است. از این لوله ها در صنعت خودرو سازی، تولید انواع پیچ و مهره و پوشش دادن به فلزاتی که برای مصارف بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرند استفاده می شود. 

لوله گالوانیزه با روکش روی تولید می شود

گالوانیزه گرم

در روش گالوانیزه گرم، ما به دمای بسیاری بالایی نیاز داریم. در این روش لوله های فلزی در داخل مخزنی از روی که دمای بالایی دارد غوطه ور می شود. به جهت دمای بالا ترکیبات روی کاملا داخل لوله نفوذ کرده و به نوعی با سطح لوله کاملا آغشته و ترکیب می شود. به جهت این ترکیب قوی بین لوله و فلز روی مقاومت این لوله ها بسیار بالاست و پوشش روی قابل جداسازی از لوله نیست. 

این لوله ها معمولا 25 و حتی تا 30 سال هم دوام دارند و به خوبی در برابر خوردگی های عمیق مقاومت نشان می دهند. برای تشخیص این لوله ها از لوله هایی که به روش سرد گالوانیز شده اند به سطح آن ها توجه کنید. این لوله ها سطحی مات و کدر دارند که اصلا یکدست و صاف نیست.

رنگ این لوله ها نیز معمولا طوسی است. از لوله های گالوانیزه گرم معمولا در تولید محصولاتی استفاده می کنند که بیشتر در معرض خوردگی و خراش و آسیب هستند مثلا لوازمی که در فضاهای باز قرار دارند مانند تیر برق ها، دکل های مخابرات، دکل های برق فشار قوی، گارد ریل در جاده ها و مواردی از این دست. 

لوله گالوانیزه در برابر خوردگی بسیار مقاوم است

انواع لوله گالوانیزه

به طور کلی می توان دو نوع لوله گالوانیزه را نام برد نوع آهنی و نوع فولادی. گالوانیزه آهنی را لوله درز دار هم می گویند. در ادامه این دو نوع را معرفی کرده ایم.

لوله گالوانیزه آهنی

این محصول با آهن سفید تولید شده است. این لوله ها به روش نورد گرم تولید شده اند و هنگام تولید و تبدیل ورق های آهنی به لوله دارای لبه هستند که به هم جوش داده می شوند و تشکیل لوله آهنی را می دهند. به جهت اینکه لبه ها به هم جوش داده می شود به این لوله درز دار هم گفته می شود. هنگامی که این لوله داخل دیگ فلز روی مذاب گالوانیزه می شود لوله گالوانیزه آهنی متولد می شود. 

این لوله ها به خودی خود انواع مختلفی دارند. لوله گالوانیزه درز دار از لحاظ وزنی به دو دسته سنگین و سبک تقسیم می شود که هر کدام کاربرد مخصوص به خود را دارند. لوله آهنی گالوانیزه با عدد نمره بندی شده و هر نمره مخصوص به کار و عملیات خاصی است. چند نمونه از لوله های آهنی گالوانیزه به شرح زیر هستند:

• لوله های مخصوص آب

• لوله های مخصوص عملیات برق کشی

• لوله های گلخانه 

• لوله قالیشویی

• لوله مخصوص فنس های فلزی

در صنایع از لوله گالوانیزه بسیار زیاد استفاده می شود 

لوله گالوانیزه فولادی

تفاوتی که لوله فولادی با نوع آهنی دارد در مواد اولیه ساخت لوله است. لوله فولادی از فولاد نرم تولید می شود. برای ساخت این لوله ورق های فولادی نرم را وارد قالب های لوله می کنند. ورق فولادی محصول سبک و نرمی است که با کمی فشار و قرار گرفتن داخل قالب جمع شده و شکل لوله را به خود می گیرد. پس از عبور از قالب لبه های آزاد دو طرف به هم جوش داده شده و لوله فولادی شکل می گیرد. 

لوله های فولادی ایجاد شده را نیز داخل وان یا مخزن روی وارد می کنند تا روکش روی بر روی لوله قرار بگیرد. در نهایت لوله گالوانیزه فولادی ایجاد می شود. این لوله ها به جهت مواد اولیه خود نسبت به لوله آهنی سبک تر و براق تر هستند. همچنین لوله فولادی نسبت به نوع آهنی در برابر اسید و خوردگی های محیطی مقاومت پایین تری دارد. 

مقاومت لوله گالوانیزه فولادی از آهنی کمتر است

کاربردهای لوله گالوانیزه 

این لوله ها معمولا برای مصارفی استفاده می شوند که احتمال خوردگی و زنگ زدگی لوله بسیار بالاست مثلا لوله های آب که به جهت برخورد دائم لوله با آب احتمال زنگ زدگی و خوردگی را بالا می برد. در ادامه به کاربردهای عمده انواع لوله های گالوانیزه اشاره کرده ایم:

• این لوله برای انتقال انواع سیالات و مایعات مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله برای انتقال آب، گاز، نفت، لوله های بنزین و حتی برای انتقال برق نیز مورد استفاده است.

• از این لوله در سیستم لوله کشی تهویه خانه ها و مراکز تصفیه نیز استفاده می شود. 

• در گلخانه ها برای سیستم آبیاری گیاهان از لوله های گالوانیزه استفاده می کنند. 

• در ساخت گارد ریل های جاده ای نیز از لوله های گالوانیزه استفاده می شود. 

• از این لوله گاهی برای فنس کشی و یا ساخت محیط گلخانه هم استفاده می کنند. 

• در ساخت داربست در صنعت ساخت و ساز نیز می توان از لوله های گالوانیز شده استفاده کرد.

لوله گالوانیزه کاربردهای متعددی دارد

در چه مواقعی لوله گالوانیزه تست می شود؟

از لحاظ کاربردی لوله گالوانیزه دو نوع کاربرد دارد. همان طور که در قسمت قبلی گفتیم لوله های گالوانیز شده یا برای عبور سیالات و مواد مورد استفاده قرار می گیرند یا برای ساخت و ساز مثل ساخت گلخانه یا فنس کشی. 

اگر قرار باشد از این لوله برای عبور مایعات و سیالات استفاده کنیم حتما باید لوله تحت تست هیدرواستاتیک قرار بگیرد. این تست برای آن است که مشخص کند لوله نشتی دارد یا خیر. نشتی داشتن لوله در انتقال سیالات بسیار خطرناک است و حتی اگر یک سوراخ ریز هم روی لوله باشد باید ترمیم شود. 

اگر می خواهیم لوله را به عنوان نوعی مصالح در ساخت و ساز استفاده کنیم و قرار نیست از آن در سیستم لوله کشی و عبور مایعات استفاده کنیم طبیعتا نیازی به تست نشتی محصول نیست؛ چون قرار نیست داخل آن موادی عبور کند. 

مزایای استفاده از لوله گالوانیزه

لوله های گالوانیزه در صنعت و لوله کشی و ساخت و ساز بسیار پر کاربرد هستند. علت استفاده زیاد از این محصول چیست؟ در ادامه به مزایا و ویژگی های برتر این محصول اشاره کرده ایم:

1. لوله های گالوانیزه به لوله های ضد خوردگی و مقاوم در برابر اسید شناخته شده اند. پس بزرگترین مزیت این لوله ها مقاومت بالا در بربر مواد اسیدی، زنگ زدگی، خوردگی و پوسیدگی است؛ به همین جهت است که به شکل فراگیر در انتقال سیالات و مایعات از آن استفاده می شود. 

2. این لوله ها همچنین در برابر فشار و دمای بالا بسیار مقاوم هستند. می توانید  از این لوله در شوفاژ خانه و انتقال آب گرم و انتقال گاز استفاده کنید  و نگران ترکیدگی لوله در اثر فشار و دما نباشید. 

3. هزینه نگهداری و اتصالات این لوله ها بسیار کم است. لوله های استنلس استیل مقاومت بسیار بالایی دارند اما در عوض بسیار گران هستند اما لوله گالوانیزه با وجود مقاومت نسبتا بالا و نزدیک به لوله استنلس استیل هزینه های پایین و قیمت مناسبی هم دارد. 

4. این محصول در برابر آتش سوزی نیز مقاومت خوبی از خود نشان می دهد. 

5. یک ویژگی بسیار مفید این لوله ها که کمتر درباره آن صحبت شده عدم نفوذ اکسیژن از بدنه این لوله ها به داخل است. وقتی اکسیژن داخل لوله نفوذ نکند اکسیداسیون اتفاق نمی افتد و لوله آسیب نمی بیند. 

6. لوله های گالوانیزه همچنین مقاومت مکانیکی مناسب و در حد بالایی دارند. 

لوله گالوانیزه طول عمر بالایی دارد

کلام پایانی 

لوله گالوانیزه به آن دسته از لوله ها گفته می شود که برای بالا بردن مقاومت لوله های آهنی و فولادی طی فرآیند گالوانیزاسیون بر روی آن ها فلز روی ریخته می شود. روی باعث بالا بردن مقاومت مکانیکی و همچنین مقاومت در برابر انواع خوردگی، پوسیدگی و زنگ زدگی می شود. این لوله کاربردهای متعددی دارد که عمده آن در لوله کشی سیالات و برای عبور این مواد است اما از آن در صنعت ساخت و ساز به عنوان یک مصالح ساختمانی نیز استفاده می کنند. 

گردآوری: بخش دانش کسب و کار بیتوته