از نظر اسلام چه چیزهایی نجس هستند؟

مجموعه: احکام دینی

مایعات مست کننده ؛ مثل شراب و آب انگوری که خود بخود به جوش آید نجس هستند

وظيفه‏ ى هر انسان مؤمن و خدا شناس آن است كه هنگام اداى نماز بدن و لباس خود را پاك نمايد ولى اين نكته را نبايد فراموش كرد كه خداى مهربان احكام دين را بر شما ساده و آسان گرفته تا اين امر به سهولت انجام گيرد. در اسلام یک سری از چیزها نجس شمرده شده است که در این مطلب بیان می شوند.

چیزهایی نجس شمرده شده شده است عبارتند از:
از نظر دین بیان کننده اسلام تمامی چیزها پاک هستند، غیر از یازده مورد و یا هر چه که با این 11مورد (با داشتن رطوبت) تماس داشته باشد؛ و آن 11مورد عبارتند از:
1 و 2. ادرار و مدفوع انسان و حیوانی که جزء یکی از گروه های زیر است:
الف. حیوان حرام گوشتی که خون جهنده[1] دارد.
ب. حیوان نجاست خوار.[2]
ج. حیوانی که انسان با آن نزدیکی نموده است .
د. گوسفندی[3] که گوشت آن از خوردن شیر خوک محکم شده است.[ 4]

3. منی انسان و حیوانی که خون جهنده دارد؛ خواه حرام گوشت باشد یا حلال گوشت.

4. مردار انسان و حیوانی که خون جهنده دارد.[ 5]

5. خون انسان و هر حیوانی که خون جهنده دارد؛[ 6] پس خون حیوانی مثل ماهی که خون جهنده ندارد پاک است.

6 و 7. سگ و خوک.

8. کافر[7] و افردی که در حکم کافرند ؛ مثل غالیان[ 8] و نواصب.[ 9]

9. مایعات مست کننده ؛ مثل شراب و آب انگوری که خود بخود به جوش آید.[ 10]

10. آب جو( فقّاع) ؛ یعنی مشروب الکلی که از جو گرفته ميشود ، امّا آب جویى (ماء الشعیر ) که باعث هیچگونه مستى نیست، پاک و حلال مى باشد.
11. عرق حیوان نجاست خوار.[ 11][ 12]

حكم سرايت نجاست‏
درصورتی که چيز پاك به چيز نجس برسد و هر دو يا يكى از آن ها به طورى تر باشد كه ترى يكى به ديگرى برسد، چيز پاك نيز نجس مى‏شود، و درصورتی که ترى به قدرى كم باشد كه به ديگرى نرسد، چيزى كه پاك بوده نجس نمى ‏شود.

راه‏هاى اثبات نجاست‏
نجاست هر چيز از سه راه ثابت مى ‏شود:
1-  آن كه خود انسان يقين يا اطمينان پيدا كند كه آن چيز نجس است، و درصورتی که گمان داشته باشد چيزى نجس است لازم نيست از آن پرهیز نمايد.

2- آن كه كسى كه چيزى در اختيار اوست بگويد آن چيز نجس است در صورتى كه متّهم به دروغ گفتن نباشد، به عنوان مثال همسر يا خدمتكار انسان در صورتى كه متّهم به دروغ گفتن نباشند، نسبت به ظرف يا چيز ديگرى كه در اختيار اوست بگويند نجس است.

3- آن كه دو مرد عادل بگويند چيزى نجس است، بلكه اگر يك نفر عادل يا شخصى كه ثقه باشد چنانچه عادل نباشد و ظنّ( احتمال) برخلاف آن نباشد بگويد چيزى نجس است بايد از آن چيز اجتناب كرد.

-----------------------------
پی نوشت
. یعنی اگر رگ آن را ببرند، خون به سرعت از آن جاری ‌شود. تبریزی، جعفر سبحانی، رساله توضیح المسائل (سبحانی)، در یک جلد، مؤسسه امام صادق علیه السلام، قم - ایران، سوم، 1429 ه‍ ق.
[2]. آیت الله مکارم: (بنابر احتیاط واجب).
[3]. حضرات آیات گلپایگانی و صافی:  (بنا بر احتیاط لازم، هر حیوانی که..)؛ آیت الله سیستانی: (بچه بزی که..).
[4]. آیت الله بهجت: (بنابر احتیاط واجب)؛ حضرات آیات امام خمینی و سبحانی فضله پرندگان حرام‌گوشت را نیز جزو نجاسات شمرده‌اند.
[5]. حضرات آیات سبحانی و مکارم: (در صورتی که حیوان خودش مرده باشد. پس اگر به غیر دستوری که در شرع معین شده، کشته شود پاک است، ولی خوردن گوشت آن حرام است).
[6]. اگر حیوان حلال گوشت را به طبق شرایط شرعی ذبح کنند و خون آن به مقدار معمول بیرون آید، خونی که در بدنش می‌ماند، پاک است.
[7]. یعنى کسى که خدا یا پیامبر اسلام (ص) را قبول ندارد یا براى خدا شریکى قرار مى‌دهد؛ همچنین کسى که ضرورى دین اسلام یعنى چیزى را که همۀ مسلمانان جزء دین مى‌دانند (مانند معاد روز قیامت و واجب بودن نماز و روزه و امثال آن) را منکر شود، چنانچه ضرورى بودن آن را بداند، کافر است، البته آیات عظام سیستانی، نوری، فاضل، تبریزی و خامنه‌ای: کفار اهل کتاب (مسیحی، یهودی، مجوسی) را پاک می‌دانند و آیات عظام شبیری، صافی و مکارم:بنابر احتیاط واجب قائل به نجاست آنان هستند؛ ر.ک: نمایه: 2215 (نجاست کفار و اهل کتاب).
[8]. یعنى آنهایى که یکى از ائمّه (ع) را خدا خوانده یا بگویند خدا در او حلول کرده است.
[9]. یعنی آنهایی که به ائمّه (ع) اظهار دشمنی می‌نمایند.
[10]. آیت الله  سیستانى: (شراب نجس است، ولی سایر چیزهایى که انسان را مست مى‌کند، نجس نیست).
[11]. حضرات آیات اراکی، نوری، صافی، گلپایگانی، سیستانی و مکارم: (بنابر احتیاط واجب)؛ حضرات آیات بهجت، خویی و تبریزی، این مورد را جزو نجاسات نیاورده‌اند و امام خمینی فقط عرق شتر نجواستخوار را نجس شمرده‌اند.
[12]. ر.ک: امام خمینی، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل (محشّٰی - امام خمینی)، ج‌1، ص 67 - 85، دفتر انتشارات اسلامی، قم، هشتم، 1424 ه‍ ق؛ سبحانى، جعفر، رساله توضیح المسائل، ص 127‌ - 129، مؤسسه امام صادق(ع)، قم، سوم، 1429 ه‍ ق.

گردآوری: بخش کذهبی بیتوته
منابع:
wahidkhorasani.com
islamquest.net