احکام کتک زدن زنان توسط شوهر

مجموعه: احکام دینی

احکام کتک زدن زنان توسط شوهر

حکم کتک زدن زن توسط شوهر چیست؟

کتک زدن همسر چه حکمی دارد ؟

کتک زدن همسر در اسلام حرام و گناه بزرگی است. در روایات زیادی از ظلم به دیگران و همسر نهی شده است.

پرسش :

آیا اسلام، دستور به کتک زدن زنان می دهد؟

پاسخ :

قرآن کریم می فرماید: «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَیْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ وَاللَّاتِی تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِی الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَکُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَیْهِنَّ سَبِیلًا إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیًّا کَبِیرًا» (آیه 34 سوره نساء)

یعنی: «مردان سرپرست زنانند به دلیل آنکه خدا برخى از ایشان را بر برخى برترى داده و (نیز) به دلیل آنکه از اموالشان خرج مى کنند پس زنان درستکار فرمانبردارند (و) به پاس آنچه خدا (براى آنان) حفظ کرده اسرار (شوهران خود) را حفظ مى کنند و زنانى را که از نافرمانى آنان بیم دارید (نخست) پندشان دهید و (بعد) در خوابگاه ‏ها از ایشان دورى کنید و (اگر تاثیر نکرد) آنان را ترک کنید پس اگر شما را اطاعت کردند (دیگر) بر آنها هیچ راهى (براى سرزنش) مجویید که خدا والاى بزرگ است».

آیه صراحتا می فرماید: اگر زنان شما نافرمانی کردند (در مسائلی معدود) آنها را پند دهید، اگر تغییر صورت نگرفت، با آنها برخورد رفتاری کنید (مثلا رخت خواب خود را از او جدا کنید و …) و اگر جواب نداد و تغییری صورت نگرفت، قرآن می فرماید: «وَاضْرِبُوهُنَّ» یعنی او را بزنید.

در اینجا باید دید اولا منظور از آیه، زدن به معنای کتک است یا معنای دیگری مدنظر الله تعالی است. و بعد از این مطلب، باید بررسی کنیم که شیوه زدن چیست و چگونه باید زن را زد.

در هیچ آیه ای از قرآن فعل ضَرَبَ به معنی زدن فیزیکی یک انسان به انسان دیگری به کار گرفته نشده است.

دلیل محکمی که «وَﭐضْرِبُوهُنَّ» را در آیه (34 نساء) نمی توان به معنای «زدن» گرفت قرینه مقابل آن «فَإِنْ أَطَعْنَکُمْ» است. یعنی درست بعد از «وَﭐضْرِبُوهُنَّ» کلمه «اطاعت» آمده است که هم از لحاظ فطرت انسانی و هم به لحاظ قرآنی اطاعت باید قلبی باشد و نه با زور و اکراه پس اگر در این آیه اطاعت با  «کتک زدن و اکراه» به دست آید کاملاً با اطاعت «قلبی و از روی علم» که خداوند در آیات متعدد قرآن بیان فرموده در تضاد قرار می گیرد.

طرح مسئله تنبیه بدنی زنان در برخی از متون شرعی را باعث رواج خشونت خانگی علیه زنان دانسته اند. در مقابل گفته شده، این حکم فقط در مورد زنانی قابل اعمال است که نسبت به وظایف زناشویی خود کوتاهی می کنند؛ ثانیا حدود تنبیه هم در روایات به شدت محدود شده چنانچه حتی نباید به کبودی یا سرخی بدن زن منجر شود و اگر بیشتر از این حد شد عواقب حقوقی و کیفری برای مرد در پی خواهد داشت. ضمن اینکه اصل چنین حکمی را الزامی نمی دانند؛ بلکه اجرای آن در روایات کار مردان بد امت دانسته شده است.

احکام کتک زدن زنان

احادیثی از ائمه درباره ی کتک زدن زنان :

زنان در اسلام مورد اکرام اند، و همواره به بزرگداشت آنان دستور داده شده است در ادامه مطالبی را در این زمینه بیان می کنیم:

قال رسول الله (ص) : «خَیْرُکُمْ خَیْرُکُمْ لِنِسَائِکُمْ وَ بَنَاتِکُمْ‌» پیامبر اکرم فرمودند: بهترین مردان، مردانی هستند که با زنان و فرزندانشان به خوبی رفتار کنند.

قال رسول الله (ص) : «وَ مَنِ اتَّخَذَ زَوْجَهً فَلْیُکْرِمْهَا‌» پیامبر اکرم فرمودند: هر کس همسری را اختیار می کند، بر او واجب است که او را اکرام کند.

روی عن ابی عبدالله (ع) : «اَکَثَرُ الخَیرِ فی‌النِّساءِ.» امام صادق علیه السلام فرمودند: بیشترین خیر و برکت همراه با زنان است.

آیه 96 سوره مؤمنون می فرماید: «ادْفَعْ بِالَّتِی هِی أَحْسَنُ السَّیئَةَ؛ بدی را به بهترین راه و روش دفع کن و پاسخ بدی را به نیکی بده.» بنابراین مشخص است که این توصیه به خصوص درباره مشکلات میان زن و شوهر مهم‌تر و پررنگ‌تر است. پس وقتی مردی از همسرش خطایی دید، باید به جای دست بلند کردن به روی او، با مهربانی و خوش‌رفتاری با او برخورد کند تا نه‌تنها صلح و دوستی در خانواده حفظ شود، بلکه راه خطا و آزار بعدی هم بسته شود.

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند : «إِنِّی أَتَعَجَّبُ مِمَّنْ یَضْرِبُ امْرَأَتَهُ وَ هُوَ بِالضَّرْبِ أَوْلَى مِنْهَا لَا تَضْرِبُوا نِسَاءَکُمْ بِالْخَشَبِ فَإِنَّ فِیهِ الْقِصَاصَ وَ لَکِنِ اضْرِبُوهُنَّ بِالْجُوعِ وَ الْعُرْیِ حَتَّى تَرْبَحُوا فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ‌»

پیامبر اکرم فرمودند: من تعجب مى کنم از کسانى که زنان خود را کتک مى زنند و چنین کسانى به کتک خوردن اولیت دارند تا زنان. زنان خود را با چوب نزنید که در آن قصاص است (بلکه) به گرسنگى و برهنگى ایشان را بزنید تا آنکه فایده دنیوى و اخروى نصیب تان شود.

روایت دیگری آمده است: «أَیُّمَا رَجُلٍ ضَرَبَ امْرَأَتَهُ فَوْقَ ثَلَاثٍ أَقَامَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ عَلَى رُءُوسِ الْخَلَائِقِ فَیَفْضَحُهُ فَضِیحَهً یَنْظُرُ إِلَیْهِ الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُونَ…»

اگر مردی، بیش از سه مرتبه، همسرش را مورد ضرب قرار دهد، خداوند متعال او را برای همه خلایق، رسوا و مفتضح می نماید …

خداوند در آیه 19 سوره مبارکه نساء شیوه برخورد صحیح با زن ها را به مردان آموزش می دهد و می فرماید: «وَ عَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ؛ و با زنان به طور شایسته رفتار کنید.» و به این ترتیب، تأکید می فرماید که مرد در برابر همسرش نه تنها تنبیه بدنی را به کار نگیرد، بلکه با او با مهربانی و مدارا رفتار کند.

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته