زندگینامه پل دیراک ؛ مردی که قوانین طبیعت را از اندیشه ناب خلق کرد
- مجموعه: زندگینامه شعرا و دانشمندان
پل دیراک فیزیکدان نظری
بیوگرافی پل دیراک؛ نابغه‌ی کم‌حرف کوانتومی!
استعداد و دانش بی حد پل دیراک سبب شد که بسیاری از دانشمندان و اندیشمندان آن دوره، وی را از نظر دانش ریاضی و سواد مبانی نظری، هم رده ی دانشمند عصر خود یعنی انیشتین بدانند و او را رقیب جدی انیشتین تلقی کنند. حتی بسیاری از نابغه ها مثل استیون هاوکینگ معتقد بود که دیراک، بزرگ ترین فیزیکدان نظری، بعد از اسحاق نیوتون تا به امروز، بوده است.
این ویژگی ها و تجلیل ها سبب شد که به او لقب صوفی اتم را بدهند. دیراک در ۲۰ اکتبر سال ۱۹۸۴ در تالاهاسی فلوریدا درگذشت.
عکس پل دیراک در کنار همسر و فرزندانش
زندگی پل دیراک، نابغه ی کم حرف اتمی
پل دیراک، متولد 8 آگوست یا اوت مصادف با 18 مرداد بود. یکی از مهم ترین ویژگی های این دانشمند بزرگ، کم حرفی و سکوت بود. به گونه ای که دانشجویان او، واحدی را در حرف زدن به نام دیراک نام گذاری کردند که مقدار این واحد، یک کلمه در سال بود. اما در پشت سکوت دیراک، دریایی از افکار ریاضی و فیزیک بود که از اکتشافات او می توان به این نتیجه رسید.
وی که بعد از 50 سالگی، کودکی خود را دوران ناخوشایندی توصیف کرد می توانست به 3 زبان روسی، فرانسوی و انگلیسی صحبت کند.
چارلز دیراک و فلورنس هولتن، پدر و مادر پل بودند. که پدرش، مدرس دانشگاه و یک سوئیسی فرانسوی زبان و مادر وی، دختر یک ملوان کورنوالی بود. پل یک خواهر به نام بتی و یک برادر به نام فلیکس داشت که خودکشی فلیکس در جوانی، تاثیر زیادی بر روی پل گذاشت.
رابطه ی پل با پدرش به هیچ وجه خوب نبود و همیشه از او متنفر بود. اما همیشه برای انیشتین، احترامی پدرانه قائل بود. به گونه ای که همسرش می گوید: پل در تمام زندگی خود فقط یک بار گریه کرد و آن هم با شنیدن خبر فوت آلبرت انیشتین بود.
پل دیراک فیزیکدان نظری
تحصیلات دانشگاهی پل دیراک
پل دیراک عاشق ریاضیات بود به همین دلیل در رشته ی مهندسی برق تحصیل کرد. وی موفق شد در سن 19 سالگی فارغ التحصیل رشته ی مهندسی برق از دانشگاه بریستول شود و بعد از آن به دنبال کار بگردد. به همین دلیل درخواست عضویت دانشگاه کمبریج را داد که خوشبختانه قبول شد.
پل دیراک موفق شد در همین دانشگاه به ادامه ی تحصیل بپردازد و در سال 1926 مدرک دکترای خود را از این دانشگاه، بگیرد. پس از اخذ این مدرک، به عنوان استاد ریاضی در همین دانشگاه مشغول شود و حتی کرسی ریاضیات لوکاسی را تا بازنشستگی خود یعنی سال 1969 برای خود نگه دارد.
پل دیراک، بعد از این بازنشستگی به آمریکا مهاجرت کرد و موفق شد در سال 1961 عنوان استاد برجسته ی تحقیقات فیزیک در دانشگاه ایالتی فلوریدا را از آن خود کند. وی 14 سال آخر عمر خود را در این منطقه سپری کرد.
درباره زندگی پل دیراک
پل عاشق ریاضیات بود و موفق شد تحصیلات خود را در دانشگاه کمبریج تمام کند. او بعد از آن، غرق دنیای فیزیک شد به گونه ای که به کپنهاگ می رود تا نیلز بور را ببیند. نیلز بور بعد از ملاقات با وی به رادرفورد می گوید: دیراک چیزهای زیادی در مورد فیزیک می داند اما چیزی نمی گوید.
موقر بودن دانشمند جوان سبب می شود که در همان دوره، تحسین دانشمندان و اندیشمندان زیادی همچون نیلز بور، ورنر هایزنبرگ، پیتر کاپیتزا و رابرت اپنهایمر را به دست آورد. از مهم ترین ویژگی های دیراک این است که او اغلب دانسته ها و کشفیات خود را بدون هیچ آزمایش و مشاهده ای به دست آورد و ما امروزه می توانیم از این کشفیات خصوصا درباره ی نیروها و ذرات بنیادی استفاده کنیم.
پل در 26 سالگی یعنی در سال 1928 موفق شد معادله ی مشهور خود را ارائه دهد. بر اساس این معادله، او موفق شد فیزیک کوانتومی شرودینگر- هایزنبرگ را با نسبیت خاص اینشتین، پیوند دهد.
پل معتقد بود که ذات ریاضی زیبا است و با ایده های ریاضی خالص می توان دنیا را توصیف کرد. اکتشافات او فقط محدود به دنیای ریاضی نبود. شانی و یا نبوغ او سبب شد که او در معادلاتش، نتیجه های فیزیکی هم به دست آورد. یکی از نتایج به دست آمده ی او، پاد ذرات بود که بعدها توسط پژوهش های اشعه ی کیهانی، ثابت شد.
این نتایج و موفقیت ها سبب شد وی در سال 1933، جایزه ی نوبل را به صورت مشترک با شرودینگر به دست آورد.
زندگی پل دیراک فیزیکدان نظری
آثار پل دیراک
یکی از مهم ترین ﺁثار و موفقیت های پل دیراک، ارائه ی معادله ی معروفش که یک فرمول بندی عمومی از مکانیک کوانتومی بود می باشد. وی این فرمول را در سال 1926 پیشنهاد داد که بر اساس آن، دو نظریه ی مکانیک ماتریسی هایزنبرگ و مکانیک موجی شرودینگر صادق بوند. البته این دو فرمول فقط در حالت های خاص صادق بودند و در غیر این صورت، فرمول بندی عمومی دیگری به نام مکانیک کلاسیک صادق بود.
پل دیراک موفق شد در سال 1928 معادله اش را که دیگر به نام معادله ی دیراک شناخته می شد از اصل پائولی به دست آورد. این معادله برای توجیه تابع موجی الکترون‌ها در حالت نسبی است و برخلاف معادله ی شرودینگر که قانون نسبیت خاص را نادیده می گیرد این قانون را در نظر می گیرد. علاوه بر این، در این نظریه، اثر زیمن نیز توضیح داده می شود. وی موفق شد در سال 1930 کتابی نام اصول مکانیک کوانتومی چاپ کند که این کتاب تا یک قرن از مهم ترین کتاب های مکانیک کوانتومی بشمار می رفت.
علاوه بر این، وی موفق شد پوزیترون را پیش بینی کند و ثابت کند که اسپین یک اثر نسبیتی می باشد. در سال 1932، این ذره برای اولین بار، مشاهده شد. از دیگر آثار دیراک می توان به تابع دلتای دیراک، نمایش برا-کت و همچنین حالت ها در فضای هیلبرت اشاره نمود.
بعد از این موفقیت ها، دیراک موفق شد به همراه شرودینگر، یک مدل اتمی جدید ارائه دهد که سبب اخذ جایزه ی نوبل فیزیک برای آن ها شد. بعد از این جایزه، دیراک موفق شد در سال 1952 مدال ماکس پلانک را از آن خود کند. بعد از موفقیت های زیادی که این دانشمند در عرصه های مختلف به دست آورد مدالی به افتخار این دانشمند بزرگ به نام مدال دیراک در نظر گرفته شد که آن را به دانشمندان برای تلاش های علمیشان اعطا می کنند.
عکس پل دیراک
جوایز پل دیراک
• در سال 1930 به عنوان عضو انجمن سلطنتی انتخاب شد
• سال 1933 جایزه ی نوبل را دریافت کرد
• سال 1939 مدال سلطنتی یا همان مدال ملکه را از انجمن سلطنتی دریافت کرد.
• در سال 1948، عضو افتخاری انجمن فیزیک آمریکا شد.
• در سال 1952 مدال Copley را دریافت کرد.
• سال 1952 مدال مکس پلانک را دریافت نمود
• در سال 1969 جایزه ی یادبود جی. رابرت اپنهایمر را دریافت کرد.
• در سال 1971 عضو افتخاری موسسه فیزیک لندن شد.
لازم به ذکر است بدانید انجمن سلطنتی انگلیس به دیراک لقب شوالیه یا همان سر دادند اما از آنجایی که او نمی خواست او را سر پل خطاب کنند این عنوان را رد کرد.
گردآوری : بخش علمی بیتوته
