خون‌دماغ را كنترل كنيد
- مجموعه: بیماری ها و راه درمان
فرض كنيد در يك روز گرم تابستاني براي خريد به بازار رفته‌ايد. در حال خريد مورد نظرتان هستيد كه ناگهان فرد كنار شما دچار خونريزي از بيني مي‌شود. شدت اين خونريزي به حدي زياد است كه فرد قادر به كنترل آن نبوده و بشدت مضطرب و گيج شده است.
در اين زمان بهترين اقدام چيست؟
داخل بيني افراد پر است از مويرگ‌هاي خوني ظريف كه گرما، سرما، فشار خون بالا، ضربات شديد و برخي بيماري‌ها مي‌توانند باعث پارگي و خونريزي از آنها شود. خونريزي‌هاي شديد بيني اكثرا باعث اضطراب فرد شده و اغلب نياز به اقدام فوري دارند. بيشتر خون‌دماغ‌هاي ناشي از گرماي تابستان با رعايت مواردي خود به خود بند مي‌آيند و نياز به درمان خاصي ندارند. اما برخي مواقع كه خون‌دماغ به علت ضربه شديد به سر و صورت يا در اثر فشار خون بالا باشد احتمال دارد براثر خروج مقادير زياد خون، فرد را در معرض شوك ناشي از كاهش حجم خون قرار دهد. معمولا خونريزي از بيني به 2 شكل قدامي و خلفي است. در خونريزي قدامي، خون از جلوي بيني خارج شده و شايع‌ترين نوع خون‌دماغ است. اما در خونريزي خلفي،خون از پشت مجاري بيني به عقب دهان و پشت حلق جريان مي‌يابد و معمولا بسيار شديد و خطرناك بوده و نياز به مراقبت‌هاي پزشكي دارد.
چه بايد كرد؟
1ـ مصدوم را در وضعيت نشسته قرار دهيد تا خونريزي منجر به افت فشار نشود.
2ـ مصدوم را كمي به جلو خم كنيد تا خون از سوراخ بيني خارج و به پشت حلق نرود. بالا و عقب بردن سر بر خلاف تصور عموم موجب حركت خون به پشت حلق و لخته شدن و در نهايت تهوع، استفراغ و خفگي مي‌شود.
3ـ قسمت‌هاي نرم بيني مصدوم را با 2 انگشت شست و نشانه به مدت 5 دقيقه محكم بگيريد يا از مصدوم بخواهيد كه خود اين كار را انجام دهد. در هنگام فشردن بيني، قسمت‌هاي نرم را به استخوان‌هاي بيني و صورت فشار دهيد.
4ـ اگر خونريزي ادامه يافت به آرامي بيني را رها كنيد تا با بازدم مصدوم خون اضافي و لخته‌هايي كه به طور نامنظم تشكيل شده خارج و باعث عطسه نشود. در ضمن اين كار كمك مي‌كند تا لخته‌هاي جديد ايجاد شود.
5ـ يك كيسه يخ روي بيني و گونه‌هاي مصدوم قرار دهيد تا عروق اين نواحي منقبض و خونريزي كم شود. اما بدانيد كه گذاشتن مستقيم يخ روي پوست به دليل يخ‌زدگي عضو مجاز نيست.
6ـ اگر 20 تا 25 درصد از حجم خون در گردش، در اثر خونريزي كاهش يابد مكانيسم‌هاي جبراني قادر به جبران خون از دست رفته نبوده و شوك روي مي‌دهد. اگر مصدوم رنگ‌پريده، بي‌قرار، گيج، منگ و بي‌حال شد او را فوري در وضعيت پيشگيري از شوك قرار دهيد.
وضعيت پيشگيري از شوك
بيمار را به پشت بخوابانيد. پاهاي او را به ميزان 20 تا 30 سانتي‌متر (يك وجب) بالاتر از سطح بدنش قرار دهيد تا خون‌رساني به مغز بهتر صورت گيرد. اگر مصدوم در جاي شلوغي است كه امكان دراز كشيدن ندارد از روش قرار دادن سر بين پاها به حالت نشسته استفاده كنيد. براي جلوگيري از كاهش دماي بدن مصدوم يك پوشش گرم روي او بيندازيد. در اين حال مصدوم را آرام و از نظر رواني حمايت كنيد.
توجه:در صورتي كه مصدوم فشار خون بالا دارد يا از داروهاي ضدانعقاد (رقيق‌كننده خون) مثل آسپيرين استفاده كرده يا مشكوك به خونريزي خلفي است يا كنترل خون‌دماغ ناممكن است بلافاصله با 115 تماس بگيريد.
منبع:aftabir.com
