تشخیص عفونت و التهاب در بدن با آزمایش ESR

مجموعه: آزمایش ها و تجهیزات پزشکی

این آزمایش به سادگی و تنها با مقدار کمی از نمونه خون شما قابل انجام است و می‌تواند به پزشک کمک کند تا مشکلات مختلفی مانند عفونت، بیماری‌های خودایمنی، علائم اولیه سرطان و اختلالات التهابی را شناسایی کند. اگر دوست دارید با این آزمایش و نحوه تفسیر آن در خانه آشنا شوید، با ما همراه باشید.

آزمایش ESR

آزمایش ESR چیست؟

آزمایش ESR (Erythrocyte Sedimentation Rate) یکی از آزمایش‌های رایج خون است که برای اندازه‌گیری سرعت رسوب‌گذاری گلبول‌های قرمز یک نمونه خون در مدت زمان مشخص استفاده می‌شود. برای انجام این آزمایش، نمونه خون شما در لوله آزمایش خاصی قرار می‌گیرد و به مدت یک ساعت در حالت عمودی نگه‌داشته می‌شود. در طی این مدت، گلبول‌های قرمز به دلیل وزن خود، به تدریج در انتهای لوله رسوب می‌کنند و این مدت زمان به عنوان «سرعت رسوب» شناخته می‌شود.

از آنجا که در شرایط التهاب و عفونت، گلبول‌های قرمز سریعتر از حالت نرمال ته‌نشین می‌شوند؛ این آزمایش می‌تواند به پزشکان کمک کند تا شرایط التهابی را بهتر تشخیص دهند. اما مقدار نرمال ESR چقدر است؟ در ادامه مقاله به معرفی بیشتر این آزمایش و محدوده طبیعی آن می‌پردازیم.

شرایط انجام آزمایش ESR

ممکن است در مورد شرایط لازم برای انجام این آزمایش ابهاماتی در ذهن شما وجود داشته باشد؛ به طور کلی برای انجام هر آزمایشی شرایط و نکات خاصی وجود دارد که باید رعایت شوند. بعضی از شرایطی که ممکن است برای انجام این آزمایش توصیه شوند عبارتند از:

 ناشتا بودن: معمولا قبل از انجام این آزمایش به ناشتا بودن نیازی نیست؛ اما برخی پزشکان -به‌ویژه وقتی ESR در کنار سایر آزمایش‌ها انجام شود- توصیه می‌کنند که قبل از آزمایش، به مدت چند ساعت چیزی نخورید.

 مصرف دارویی: قبل از انجام آزمایش، بهتر است با پزشک خود درباره داروهایی که مصرف می‌کنید مشورت کنید؛ زیرا برخی داروها می‌توانند بر نتایج آزمایش تاثیر بگذارند.

 بیماری‌ها: اگر شما بیماری خاصی دارید یا اخیرا تحت درمان قرار گرفته‌اید، ممکن است ESR شما بالاتر از حد نرمال باشد.

 فعالیت بدنی: بهتر است قبل از انجام آزمایش ESR از فعالیت بدنی سنگین خودداری کنید؛ زیرا فعالیت زیاد می‌تواند بر نتایج آن تاثیر بگذارد.

 سایر عوامل: دوره پریود، بارداری و... ممکن است بر نتایج ESR تاثیر بگذارند؛ بنابراین این موارد را نیز با پزشک خود در میان بگذارید. 

شرایط انجام آزمایش ESR

خواندن جواب آزمایش ESR

خواندن جواب آزمایش ESR معمولا به سادگی انجام می‌شود. نتایج این آزمایش به صورت یک عدد بیان می‌شود که سرعت رسوب گلبول‌های قرمز را بر حسب میلی‌متر در ساعت (mm/hr) نشان می‌دهد.

میزان نرمال ESR

مقدار طبیعی ESR ممکن است بر اساس سن و جنس متفاوت باشد؛ اما در کل، مقادیر زیر به عنوان نرمال در نظر گرفته می‌شوند:

 مردان: 0 تا ۲۲ میلی‌متر در ساعت

 زنان: 0 تا 2۹ میلی‌متر در ساعت

تفسیر آزمایش ESR

 بالا بودن ESR: افزایش ESR می‌تواند نشان‌دهنده وجود التهاب در بدن باشد. این مورد می‌تواند به علت عفونت‌ها، بیماری‌های خودایمنی (مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید)، سرطان و دیگر بیماری‌ها باشد. البته ESR بالا به تنهایی نمی‌تواند تشخیص خاصی ارائه دهد و باید با سایر آزمایش‌ها و معاینات ترکیب شود.

 پایین بودن ESR: پایین بودن ESR معمولا نشانه وجود مشکلی نیست؛ اما در برخی موارد، نتایج پایین ناشی از شرایطی مانند اختلالات خونی یا افزایش غیرطبیعی گلبول‌های سفید خون است.

البته نتایج آزمایش ESR همواره باید توسط پزشک و با در نظر گرفتن سابقه بیماری‌ها، علائم بالینی و دیگر آزمایش‌ها تفسیر شود. 

پایین بودن ESR در آزمایش خون

آیا ESR بالا خطرناک است؟

ESR بالا به تنهایی نمی‌تواند ثابت‌کننده یک بیماری خاص باشد؛ بلکه نشان‌دهنده وجود احتمالی التهاب یا بیماری در بدن شما است. معمولا در این شرایط پزشک شما آزمایش چکاپ کامل خون را تجویز می‌کند تا وضعیت سلامتی شما به نحو جامع‌تری بررسی شود. به طور کلی، ESR بالا می‌تواند نشانه موارد زیر باشد:

۱. عفونت‌ها

عفونت‌های باکتریایی و ویروسی می‌توانند منجر به التهاب در بدن شوند و این التهاب می‌تواند باعث افزایش ESR گردد. این عفونت‌ها عبارتند از:

 باکتریایی: مانند عفونت‌های ادراری، ذات‌الریه یا عفونت‌های پوستی

 ویروسی: مانند آنفولانزا یا عفونت‌های تنفسی

۲. بیماری‌های خودایمنی

بیماری‌های خودایمنی اختلالاتی هستند که در آن، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های خود حمله می‌کند. برخی از بیماری‌های خودایمنی که باعث افزایش ESR می‌شوند، عبارتند از:

 روماتیسم مفصلی: یک بیماری مزمن که باعث التهاب مفاصل می‌شود.

 لوپوس اریتماتوز سیستمیک: نوعی بیماری که می‌تواند اعضای مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهد و باعث التهاب شود.

 اسکلرودرمی: نوعی اختلال که باعث سفت و ضخیم شدن پوست و بافت‌های همبند می‌شود.

۳. سرطان

برخی از انواع سرطان‌ها می‌توانند به علت التهاب ناشی تومور یا پاسخ ایمنی بدن، موجب افزایش ESR شوند. این سرطان‌ها شامل لوسمی و لنفوم که مستقیما بر سلول‌های خونی تاثیر می‌گذارند و سرطان‌های دیگر مانند سرطان ریه، پستان و معده می‌شود.

۴. بیماری‌های کلیوی و قلبی

بیماری‌های مربوط به کلیه و قلب نیز می‌توانند باعث افزایش ESR شوند. این بیماری‌ها شامل:

 بیماری مزمن کلیه: مانند نارسایی کلیه که می‌تواند متابولیسم و تولید مواد التهابی را افزایش دهد.

 بیماری‌های قلبی: مانند نارسایی قلبی که ممکن است به علت التهاب مزمن در بدن مشکلاتی را ایجاد کند.

آیا ESR بالا خطرناک است

انجام آزمایش ESR در خانه با هومکا

آزمایش ESR یکی از آزمایش‌های بسیار رایج در پزشکی است که می‌تواند به تشخیص بسیاری از عفونت‌ها و التهابات بدن کمک کند. اگر پزشک شما انجام این تست یا هر نوع تست پزشکی دیگر مانند آزمایش چکاپ کامل خون را تجویز کرده است و مراجعه به آزمایشگاه برای شما دشوار است، نیازی به نگرانی نیست؛ زیرا در هر نقطه‌ای از شهر که باشید، همکاران ما به منزل شما مراجعه کرده و نمونه خون شما را دریافت می‌کنند. همچنین نتایج آزمایش و تفسیر آن به صورت آنلاین در اختیار شما قرار خواهد گرفت؛ خوشبختانه این خدمات در اغلب شهرهای ایران قابل ارائه بوده و امکان استفاده از پوشش بیمه پایه و تکمیلی نیز فراهم است. برای دریافت اطلاعات بیشتر با شماره 02167371تماس بگیرید.