اپن بایت چیست: علائم، تشخیص و درمان

مجموعه: پیشگیری بهتر از درمان

عارضه اپن بایت

اپن بایت چیست و چگونه درمان می‌شود؟

اپن بایت چیست؟

اپن بایت، یکی از اختلالات و ناهنجاری‌های مربوط به فک و دندان‌ها می‌باشد. در این عارضه هنگامی که دهان فرد بسته می‌شود، دندان‌های فک پایین و بالا در قسمت عقبی و خلفی به هم تماس پیدا نمی‌کنند و بین آنها فاصله مشاهده می‌شود به طور که فرد احساس می‌کند دهانش باز است. در اکثر مواقع، ناهنجاریهای فک یک مشکل زیبایی محسوب می‌شود، یعنی افراد از ظاهر فک خود راضی نیستند و این ناهنجاری ‌ها می‌توانند تأثیری جدی روی اعتماد به‌ نفس فرد داشته باشند.

در این عارضه هم‌پوشانی دندان‌های فک بالا و پایین صفر  بوده و تماسی بین دندان‌ها برقرار نمی‌شود. اپن بایت به چهار نوع اپن بایت قدامی و اپن بایت خلفی، اپن بایت دندانی و اسکلتی تقسیم می‌شود.

• اپن بایت قدامی: در اپن بایت قدامی دندان‌های جلویی (برش) در فک بالا و پایین روی یکدیگر قرار نمی‌گیرند. در این صورت بیمار قادر به گاززدن و پاره کرده غذا با دندان‌های جلویی خود نخواهد بود. همچنین این عارضه می‌تواند باعث اختلال در صحبت‌کردن بیمار ایجاد نماید. در اپن بایت قدامی درمان ضرورت دارد.

• اپن بایت خلفی: اپن بایت خلفی زمانی رخ می‌دهد که دندان‌های پشتی (دندان‌های آسیاب مولار و پرمولر) هنگام جویدن غذا و گازگرفتن چیزی را حس نکنند و از هم فاصله داشته باشند. در این عارضه بیمار نمی‌تواند به درستی غذا را بجود. در این عارضه درمان ضروری است.

• اپن بایت دندانی:  اپن بایت دندانی مانع از رویش دندان‌ها می‌گردد.

• اپن بایت اسکلتی: اپن بایت اسکلتی به دلیل رشد غیرطبیعی صورت که عوامل ژنتیکی در آن دخیل می‌باشد ایجاد می‌گردد. این رشد غیرطبیعی ممکن است شامل رشد نامنظم مولرها و یا استخوان فک باشد که دور از یکدیگر رشد می‌کنند.

عارضه اپن بایت یعنی روی هم قرار نگرفتن درست دندان های فک بالا و پایین

علل ایجاد اپن بایت

• مکیدن انگشت شست پا یا پستانک در کودکان: بعضی از کودکان به مکیدن انگشتان خود، پستانک و یا هر ماده سفتی مانند مداد عادت می‌کنند و این عمل باعث برهم‌زدن تراز طبیعی و هماهنگی بین دندان‌های قدامی آنها می‌شود.

• فشار ناشی از زبان: یکی از عوامل شایع در ایجاد اپن بایت، قرار دادن زبان بین دندان‌های قدامی بالا و پایین است که در طولانی مدت باعث ایجاد این عارضه می‌شود.

• اختلال مفصل تمپور و مندیبولار یا TMJ : اختلالات TMJ باعث درد مزمن فک می‌گردد. تحریکات زبان و فشار آوردن به دندان‌ها باعث شکل‌گیری نامناسب و باز شدن بایت می‌شود.

• مشکل اسکلتی: در این وضعیت که منشأ ژنتیکی دارد از ابتدا فک‌ها به شکل درست و هماهنگ با هم رشد نمی‌کنند در نتیجه مشکلات متعددی برای دهان و دندان‌ها  ایجاد می‌کنند.

دلایل دیگری که در ایجاد این عارضه دخیل هستند عبارت‌اند از  استفاده زیاد از پستانک و بطری شیر، مکیدن لب پایین، تنفس با دهان، فشاردادن زبان به طرف جلو، رشد دندان‌ها رو به جلو و اختلال مفصل گیجگاهی.

علت های بوجود آمدن عارضه اپن بایت

علائم و عوارض ابتلا به اپن بایت

اپن بایت می‌تواند با نشانه‌هایی مانند اختلالات فکی، گفتاری و خوردن و بلعیدن غذا  همراه باشد. در ادامه مقاله مشکلات ناشی از بیماری اپن بایت و علائم آن را بررسی خواهیم کرد.

• اختلالات در فک: از جمله مشکلات رایج در اختلالات فکی می‌توان به عدم قرارگیری درست دندان‌های فک بالا و پایین روی هم و وجود فاصله بین دندان‌های جلویی فک بالا و پایین اشاره کرد.

• اختلال در گفتار: افرادی که دچار این عارضه هستند حروف ژ، ش و س را درست نمی‌توانند بیان کنند. در این مورد درمان می‌تواند به کاهش مشکلات گفتاری کمک کند، اما تضمینی نیست. به‌خاطر این که گفتار در اوایل کودکی ایجاد می‌شود و اگر دندان‌های دائمی قبلاً رشد کرده باشند، درمان کمی مشکل خواهد شد.

• اختلال در جویدن و بلعیدن غذا: در این حالت چون بیمار نمی‌تواند به‌درستی غذا را با دندان‌های جلویی گاز بزند و خورد کند و یا با دندان‌های آسیاب بجود، دچار مشکل در بلعیدن غذا می‌گردد.

• بی‌نظمی و نامرتب بودن دندان‌ها: این عارضه باعث اختلال در طرح لبخند می‌گردد.

• حساس شدن دندان‌ها: از بین رفتن مینای دندان‌ها، سایش دندان‌ها و افزایش حساسیت دندانی از جمله عوارض ناشی از این بیماری می‌باشد.

• اختلال در چهره و کاهش اعتماد به نفس: بی‌نظمی ایجاد شده در ترتیب دندان‌ها و ایجاد فاصله بین فک بالا و پایین در هنگام باز شدن دهان تأثیر بسزایی در ظاهر افراد ایجاد می‌کند و بیمار با داشتن حس بد اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهد.

• سردرد: ایجاد حساسیت‌های دندانی منجر به درد دندان و بروز سردردهای مکرر و شدید در بیمار می‌گردد. 

اپن بایت باعث ایجاد فاصله بین فک بالا و پایین میگردد

برنامه‌های درمانی اپن بایت چیست؟

 برای حل مشکل اپن بایت درمان‌های مختلفی وجود دارد دندانپزشکان بر اساس سن افراد و یا نوع دندان‌های آنها (شیری یا دائمی) راهکارهایی را ارائه می‌دهند؛ مثلاً اگر برخی از عادت‌های دوران کودکی مانند مکیدن انگشت شست به‌موقع کنار گذاشته شود ممکن است این عارضه خودش اصلاح گردد. 

لازم به ذکر است که بهترین سن درمان این عارضه سنین هفت تا دوازده سالگی کودک و قبل از تکمیل و اتمام رشد استخوان‌های فک و کام می‌باشد. در این سن دندانپزشک بدون جراحی و خیلی راحت می‌تواند به درمان وضعیت کودک بپردازد. برنامه‌های درمانی متداول برای اپن بایت شامل موارد زیر است:

• سیم‌کشی دندان‌ها و استفاده از هدگیر: این دستگاه با کنترل رشد فک و تراز نمودن دندان‌ها باعث بهبودی این عارضه می‌گردد. بریس های ارتودنسی و هد گیرها بهترین روش برای درمان هستند. 

نحوه درمان عارضه اپن بایت

• استفاده‌کردن از TSAD : TSAD یا انکوریج اسکلتی نیرویی در جهت عمودی بر دندان‌ها وارد می‌کند و باعث می‌شود تا دندان‌های عقب به داخل کشیده شوند و اپن بایت در جلوی دندان‌ها از بین برود.

• انجام جراحی: در صورتی که بیمار در سنی باشد که رشد استخوان فکش متوقف شده باشد و اپن بایت شدت زیادی داشته باشد از جراحی برای رفع این عارضه استفاده می‌شود.

بعد از درمان اپن بایت چه مراقبت هایی لازم است انجام دهیم؟

بعد از درمان عارضه در وهله اول باید بهداشت دهان و دندان را رعایت نماییم؛ لذا بهتر است برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها، نکات زیر را رعایت نماییم:

1. کشیدن نخ دندان بین دندان‌ها بعد از غذاخوردن

2. غرغره آب نمک جهت جلوگیری از عفونت‌های دهانی (دندان و لثه)

3. مسواک‌زدن صحیح بعد از خوردن هر وعده غذایی

4. استفاده از دهان‌شویه آنتی‌باکتریال بعد از مسواک‌کردن دندان‌ها

گردآوری: بخش سلامت و بهداشت بیتوته