متخصص ایمونولوژی کیست و چه بیمارانی را درمان می کند؟

مجموعه: اطلاعات مشاغل

متخصص ایمونولوژی به درمان بیماری های نقص سیستم ایمنی می پردازد

همه چیز درباره متخصص ایمونولوژی

متخصص ایمونولوژی کیست؟

ایمونولوژیست ها تنها در زمینه تشخیص و درمان بیماری های سیستم بدنی فعالیت نمی کنند. در واقع شاید بهتر باشد که بدانید بخش وسیعی از ایمونولوژیست ها در زمینه تحقیقاتی روی مسائل ایمنی و عواملی که می توانند منجر به حمله به سیستم ایمنی بدن شوند و راه ها و روش های درمانی و دارویی آن ها مشغول به کار هستند. 

امروزه و با تحقیقات گسترده مشخص شده ریشه و منشاء بسیاری از بیماری ها به مشکل در سیستم ایمنی بر می گردد. در واقع بسیاری از سرطان ها، بیماری های مانند حساسیت، هپاتیت، ایدز و حتی بیماری های ساده ای مانند آنفولانزا و سرما خوردگی به وجود یک مشکل در سیستم ایمنی بر می گردند. 

بسیاری از مواد مضر مانند ویروس ها و باکتری ها و میکروب ها و عوامل بیماری زا قادر هستند به بدن وارد شوند و اگر سیستم ایمنی بدن که شامل سلول ها و مولکول های ویژه ای است قادر به دفاع از بدن در برابر این ورودی های مضر نباشد فرد دچار بیماری می شود. بسیاری از بیماری های عفونی هم ریشه در مشکل سیستم ایمنی بدن دارند. پس تا اینجا متوجه شدیم که وجود یک متخصص ایمونولوژی تا چه حد برای سلامت جامعه ضروری است.

مشکلات مرتبط با سیستم ایمنی بدن

در واقع سیستم ایمنی یا سیستم دفاعی بدن می تواند به شکل های مختلف در بروز بیماری ها در بدن نقش داشته باشد. یکی از این روش ها نقص در سیستم ایمنی و دیگری بیماری های مرتبط با خود ایمنی هستند. آلرژی نیز معمولا در دسته بیماری های مربوط به سیستم ایمنی است که در دسته بندی جداگانه ای قرار داده می شود. در ادامه هر سه را برایتان کاملا توضیح خواهیم داد.

متخصص ایمونولوژی روش های درمانی ویژه ای دارد

نقص در سیستم ایمنی

هنگامی که سیستم ایمنی بدن نتواند به خوبی کار کند یعنی یک نقص در این سیستم وجود دارد. وقتی نقص وجود داشته باشد هم سیستم دفاعی نمی تواند در برابر عوامل بیماری زای خارجی مانند ویروس ها و انگل ها و باکتری ها به خوبی از بدن محافظت کند. این عوامل بیماری زا وقتی با مانع سیستم دفاعی رو به رو نمی شوند خیلی راحت به بافت های بدن وارد شده و بیماری را در بدن افراد منتشر می کنند. 

نقص در سیستم ایمنی می تواند به خاطر یک ضعف یا بیماری قبلی در بدن به وجود آمده باشد. مثلا کسانی که به بیماری های مانند هپاتیت یا اچ آی وی مبتلا هستند به خودی خود سیستم ایمنی ضعیفی دارند و همین باعث می شود که عفونت ها و بیماری ها در بدن آن ها بیشتر بروز پیدا کند.

یکی دیگر از علل نقص سیستم ایمنی مادرزادی است و از هنگام تولد با فرد همراه است. نقص سیستم ایمنی در کل می تواند باعث شود شما بیشتر و با شدت بالاتری نسبت به دیگران بیمار شوید. مثلا در بیماران کرونایی کسانی که مشکلات سیستم ایمنی دارند بیشتر در معرض بد حال شدن و مرگ قرار دارند تا افرادی با سیستم دفاعی قوی. 

بیماری خود ایمنی

نوع خاصی از بیماری های مربوط به سیستم ایمنی وجود دارند که حاصل حمله سیستم ایمنی و سلول های خودی به بدن است. در واقع نوعی حمله به خودی. در چنین شرایطی یک عامل خارجی باعث بروز بیماری در بدن فرد نمی شود بلکه سلول های خودی باعث این حمله هستند. در بیماری خود ایمنی سلول های بدن قادر نیستند که عوامل خودی را از غیر خودی یا خارجی تشخیص دهند. 

بیماری های خود ایمنی هم مانند نقص در سیستم ایمنی گاهی به شکل مادرزادی و از بدو تولد همراه فرد هستند. گاهی نیز این مشکل در سیستم ایمنی بدن بخاطر بروز یک بیماری خطرناک یا ناهنجاری به مرور در بدن فرد ایجاد شده و سیستم ایمنی را دچار اختلال خود ایمنی می کند. بعضی از بیماری های خود ایمنی: بیماری دیابت نوع 1، آرتریت روماتوئید و مولتیپل اسکلروزیس هستند.

متخصص ایمونولوژی نقص در سیستم ایمنی را درمان می کند

آلرژی

آلرژی یا حساسیت نیز نوعی پاسخ سیستم ایمنی بدن در برابر مواد بی ضرر خارجی است. گاهی سیستم ایمنی در برابر ورود بعضی مواد که برای بدن بی ضرر هستند پاسخ های غلط می دهد و این پاسخ ها منجر به ایجاد آلرژی و حساسیت در بدن فرد می شود.

مثلا تصور کنید که شما یک شاخه گل را بو می کنید یا مثلا به ماده غذایی خاصی مانند باقالی یا بادام زمینی حساسیت دارید. این مواد و بوها به خودی خود ضرر ندارند اما سیستم ایمنی بدن شما آن ها را مضر و خطرناک تشخیص می دهند.

وقتی سیتم ایمنی این مواد خارجی را مضر تشخیص می دهد درصدد دفاع از بدن شما بر می آید. در این واکنش دفاعی بدن شما موادی را برای دفاع از بدن و حمله به آلرژن ها یا مواد آلرژی زا تولید می کند. این مواد حاوی مواد قدرتمندی مانند هیستامین یا ضد حساسیت ها هستند که همین مواد باعث بروز علائم آلرژی در بدن مانند قرمزی، عطسه، آبریزش بینی، نقاط قرمز رنگ روی پوست و سایر علائم آلرژی در بدن فرد می شوند. 

متخصص ایمونولوژی بیماری حساسیت را هم درمان می کند

حیطه فعالیت متخصص ایمونولوژی

متخصصین ایمونولوژی تنها در حوزه تشخیص و درمان بیماری های مرتبط با سیستم ایمنی فعالیت نمی کنند. بسیاری از آن ها در آزمایشگاه ها در حال تحقیق بر روی روش های دارویی و درمانی و پیشگیری برای این نوع بیماری ها هستند و بسیاری دیگر هم مشغول انجام کارهای مطالعاتی و تحقیقاتی در این حوزه.

در واقع حیطه کاری این متخصصین به جهت اهمیت بالای این شاخه پزشکی و تحقیقاتی بسیار گسترده است. در ادامه چند شاخه مهم تر را برایتان ذکر خواهیم کرد:

1. بخشی از ایمونولوژیست ها که کار بالینی انجام می دهند با انواع بیماران دارای مشکلات سیستم ایمنی سر و کار دارند و در واقع کار آن ها تشخیص و درمان بیماران است. 

2. برخی از ایمونولوژیست ها که به آن ها ایمونولوژیست محیط زیست گفته می شود به مطالعه و بررسی عوامل محیطی طبیعی و عوامل شیمیایی که می توانند بر روی سیستم دفاعی بدن تاثیر بیماری زا بگذارند می پردازند.

3. برخی از ایمونولوژیست ها در حال بررسی تاثیر عوامل محیطی، طبیعی و حتی آلاینده های انسانی بر روی سیستم ایمنی حیوانات و نقص در این سیستم هستند. این افراد ایمونولوژیست دامپزشکی هستند.

4. دیگر ایمونولوژیست ها در آزمایشگاه ها و داروسازی ها فعالیت می کنند. این افراد در حال بررسی روش های دارویی و درمانی جدید برای بیماری های مرتبط با سیستم دفاعی هستند.

5. برخی از ایمونولوژیست ها که در مراکز مطالعاتی و دانشگاه ها کار می کنند در واقع در حال تحقیق، بررسی و مطالعه و همچنین در حال آموزش برای ارتقاء دانش افراد در زمینه بیماری ها و مشکلات ایمنی هستند. آنها همچنین در حال آگاهی دادن درباره سیستم دفاعی و ایمنی بدن به دانشجویان و متخصصین در حال تحصیل و سایر افراد هستند. 

متخصص ایمونولوژی کارهای تحقیقاتی هم انجام می دهد

کلام پایانی

با خواندن این مقاله متوجه خواهید شد که متخصص ایمونولوژی چه نقش مهمی در ارتقای سلامت و بهداشت در یک جامعه ایفا می کند. در واقع ایمونولوژی یک شاخه از علم پزشکی است که برای رفع و درمان بیماری ها و مشکلات بزرگی که در اثر نقص در سیستم ایمنی در بدن ایجاد می شود تلاش می کند.

گردآوری: بخش دانش کسب و کار بیتوته