احکام شرعی ساز زدن در اسلام چیست؟

مجموعه: احکام دینی

احکام شرعی ساز زدن

احکام شرعی ساز زدن و نظر مراجع مختلف در این زمینه:

هنر به عنوان یک وسیله، می تواند به هدایت افراد و شکوفایی ظرفیت های معنوی کمک کند. اگر هنر این ویژگی را داشته باشد، می تواند به پالایش روح و جان آدمی کمک کند. اما اگر هنر از این حقیقت عاری شود، جز وسیله ای برای سرگرمی و تفاخر نخواهد بود و به واقع نمی توان آن را هنر نامید.

در اسلام، موسیقی نیز از این قانون مستثنی نیست. در اسلام، از انواع موسیقی آوایی در اذان و قرائت های قرآن استفاده شده و به عنوان یک وسیله برای ایجاد صلح و آرامش در جامعه بسیار ارزشمند است. اما برخی از انواع موسیقی که ممکن است به عنوان مخدر و لهو شناخته شوند، در اسلام ممنوع است و به عنوان یک وسیله برای پالایش روح و جان آدمی نمی توان آن ها را هنر نامید.

بنابراین، هنر و موسیقی به عنوان وسایلی برای هدایت و شکوفایی ظرفیت های معنوی مورد تأیید قرار می گیرند، اما باید به طور کلی از نظر اسلامی آن ها را از دیدگاه پالایش روح و جان بررسی کرد و از انواعی که به عنوان مخدر و لهو شناخته می شوند، پرهیز کرد.

آیا موسیقی در اسلام به عنوان یک هنر شناخته می شود ؟

بله، موسیقی در اسلام به عنوان یک هنر شناخته می شود. در قرآن کریم و روایات اسلامی، به استفاده از موسیقی در مواقع مختلف اشاره شده است. به عنوان مثال، در برخی از روایات، از موسیقی در مراسم عروسی و عید فطر و قربان استفاده شده است. همچنین، از موسیقی در مراسم تعزیه و عزاداری نیز استفاده می شود.

در اسلام، آواز خواندن و نواختن سازهای موسیقی به دو صورت مختلف، یعنی حلال و حرام، شناخته می شود. آواز خواندن و نواختن سازهایی که به منظور ایجاد حس تسلیم و عبودیت و همچنین پرهیز از ایجاد هیجانات زیاد به کار می روند، حلال و مجاز هستند. اما سازها و آوازهایی که به منظور ایجاد هیجانات شدید و بی نظم به کار می روند، در اسلام حرام و غیرمجاز هستند.

بنابراین، موسیقی به عنوان یک هنر در اسلام شناخته می شود، اما باید از انواع موسیقی هایی که باعث تحریک و هیجان زیاد می شوند و با ارزش های اخلاقی اسلامی سازگار نیستند، پرهیز کرد.

برخی از ابزار رایج موسیقی در عصر حاضر را از وسایل مشترک می دانند که اگر به صورت لهوی و مناسب مجالس فساد نواخته نشود، استفاده از آنها حلال است؛ مانند: طبل، سنتور، چنگ، ارگ و ویولون.

ساز زدن چه حکمی دارد ؟

فتوای برخی از مراجع تقلید درباره استفاده از وسایل موسیقی چنین است :

پاسخ آیت الله خامنه ای :

آن دسته از آلات موسیقى که عرفاً از آلات مشترک و قابل استفاده براى کارهاى حلال محسوب مى‏‏شود، خرید و فروش و استفاده از آن به قصد منفعت حلال جایز است، ولى خرید و فروش و استفاده از آلاتى که عرفاً از آلات مخصوص لهو (موسیقى حرام) محسوب مى‏‏شود، جایز نیست.

پاسخ آیت الله هادوی تهرانی :

یک ساز خاص حرام نیست. اگر موسیقی نواخته شده توسط این ساز به گونه ای باشد که شهوت را در افراد تحریک کند و مناسب مجالس لهو و لعب باشد، این عمل حرام است.

پاسخ آیت الله صافی گلپایگانی :

بلی حرام است.

پرسش: حکم نواختن با آلات موسیقى را بیان کنید؟ حکم نوازندگی چیست ؟

پاسخ همه مراجع (به جز بهجت و صافى ): اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد، نواختن آن (در هر حال ) جایز نیست ؛ ولى اگر از آلات مشترک باشد، استفاده از آن به منظور منافع مشروع و حلال اشکال ندارد.

پاسخ آیات عظام بهجت و صافى: به طور کلى نواختن با آلات موسیقى (لهو )، حرام است.

حکم نوازندگی زن :

پرسش : آهنگ نواختن زن پیش مرد نامحرم چه حکمی دارد ؟

پاسخ آیت الله مکارم شیرازی : اگر آهنگ حرام بوده باشد به هر صورت حرام است و اگر از نوع حلال باشد و منشا مفسده ای گردد آن نیز حرام است.

احکام شرعی مربوط به انواع آلات موسیقی :

پرسش : نى زدن اگر موجب فساد نباشد، چه حكمى دارد ؟

پاسخ آیت الله بهجت : نى از آلات مخصوص موسيقى است و اشكال دارد.

پرسش : آيا دايره زدن حلال است ؟

پاسخ آیت الله بهجت : دايره نيز از آلات و وسايل طرب مى‏باشد و استعمال آن حرام است.

پرسش : حكم وسايل طرب و استفاده و خريد و فروش و ساختن و تعليم و تعلم آن‏ها از قبيل تار، سه تار، سنتور، تنبور، قانون، قيچك، كمانچه، نى، تنبك، دف، پيانو، ويولون، ويلا، كلارينت، فلوت، هورن، ترومپت، و سازهاى كوبه ‏اى، چه صورتى دارد و خانه ‏ها و مؤسسات و اشتغال و درآمد از اين راه چه حكمى دارد؟ شكستن آن‏ها ضمان‏ آور است يا خير؟

پاسخ آیت الله بهجت : چون وسايل ذكر شده، ابزار و آلات ويژه لهو مى‏باشند اشتغال و درآمد آن‏ها و كل امور مذكور حرام است و از بين بردن صورت و شكل ظاهرى آن‏ها واجب است و در اين خصوص ضمانى ندارد.

پرسش : آيا از لحاظ شرعى نواختن موسيقى و آموزش و فراگيرى آن، شغل و درآمد آن حلال محسوب مى ‏شود ؟

پاسخ آیت الله بهجت : اشتغال و كسب درآمد از چنين حرفه ‏هايى حرام است. 

پرسش : آيا نواختن دف اشكال شرعى دارد ؟

پاسخ آیت الله سیستانی : اگر به كيفيتى باشد که موسیقی مناسب مجالس لهو و لعب ازان بلند شود جایز نیست. 

پرسش : حكم دهل زدن و تنبور براى مردان درجمع زنان چيست ؟

پاسخ آیت الله سیستانی : اگر نواختن به كيفيت لهوى باشد جايز نيست.

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته