سی تی اسکن چیست؟کاربرد و عوارض CT Scans

مجموعه: بیماری ها و راه درمان

سی تی اسکن صدمات داخلی و خونریزی را نشان می دهند

سی تی اسکن چیست؟

اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT یا CAT) به پزشکان اجازه می دهد داخل بدن شما را ببینند. با استفاده از ترکیبی از پرتوهای X و یک کامپیوتر برای ایجاد تصاویری از اندام ها ، استخوان ها و سایر بافت های شما . سی تی اسکن جزئیات بیشتر از اشعه ایکس معمولی را نشان می دهد.

می توانید از هر قسمت بدن خود سی تی اسکن بگیرید. این عمل خیلی طول نمی کشد ، و بدون درد است.

اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT یا CAT) به پزشکان اجازه می دهد داخل بدن شما را ببینند

CT Scans چگونه کار می کند؟

آنها از پرتوهایی باریک استفاده می کنند که در اطراف یک قسمت از بدن شما می چرخد. اینها مجموعه ای از تصاویر را از زوایای مختلف ارائه می دهد. یک رایانه از این اطلاعات برای ایجاد یک تصویر مقطعی استفاده می کند. این اسکن دو بعدی (2D) "برشی" از بدن شما را نشان می دهد.

این روند برای تولید تعدادی برش تکرار می شود. رایانه این اسکن ها را در کنار یکدیگر قرار می دهد تا تصویری دقیق از اندام ها ، استخوان ها یا رگ های خونی شما ایجاد شود. به عنوان مثال ، یک جراح ممکن است از این نوع اسکن استفاده کند تا  همه اطراف تومور را نگاه کند تا بتواند برای یک عمل جراحی آماده شود.

می توانید از هر قسمت بدن خود سی تی اسکن بگیرید

سی تی اسکن چگونه انجام می شود؟

احتمالاً می خواهید در بیمارستان یا کلینیک رادیولوژی اسکن کنید. پزشک ممکن است به شما بگوید که چند ساعت قبل از سی تی اسکن چیزی نخورید و ننوشید. همچنین ممکن است شما نیاز به پوشیدن لباس بیمارستانی داشته باشید و اشیاء فلزی مانند جواهرات را دربیاورید.

یک تکنسین رادیولوژی سی تی اسکن را انجام می دهد. در حین انجام آزمایش ، شما روی یک میز داخل یک دستگاه CT بزرگ دونات شکل قرار خواهید گرفت. در حالی که میز به آرامی از طریق اسکنر حرکت می کند ، اشعه X در اطراف بدن شما می چرخد. طبیعی است که صدای وزوز شنیده می شود. حرکت می تواند تصویر را تار کند ، بنابراین از شما خواسته می شود که خیلی آرام باشید. ممکن است لازم باشد گاهی اوقات نفس خود را نگه دارید.

مدت زمان انجام سی تی اسکن بستگی به قسمت هایی از بدن شما دارد که اسکن می شود. از چند دقیقه تا نیم ساعت می تواند در هر جایی طول بکشد. در بیشتر موارد ، همان روز به خانه می روید.

مدت زمان انجام سی تی اسکن بستگی به قسمتی دارد که اسکن می شود

از سی تی اسکن برای چه مواردی استفاده می شود؟

پزشکان سی تی اسکن را برای دلایل زیر انجام می دهند:

سی تی اسکن می تواند مشکلات استخوانی و مفصل مانند شکستگی های پیچیده استخوان و تومور را تشخیص دهد.

اگر شرایطی مانند سرطان ، بیماری های قلبی ، آمفیزم یا توده های کبدی دارید ، سی تی اسکن می تواند آن را تشخیص داده یا به پزشکان کمک کند هرگونه تغییر را مشاهده کنند.

سی تی اسکن صدمات داخلی و خونریزی مانند صدمات ناشی از تصادف رانندگی را نشان می دهند.

سی تی اسکن می توانند به تشخیص تومور ، لخته خون ، مایعات اضافی یا عفونت کمک کند.

پزشکان از سی تی اسکن برای راهنمایی برنامه ها و مراحل درمانی مانند بیوپسی ، جراحی و پرتودرمانی استفاده می کنند .

پزشکان می توانند سی تی اسکن را با هم مقایسه کنند تا دریابند که آیا برخی از درمانها مؤثر هستند. به عنوان مثال ، اسکن یک تومور با گذشت زمان می تواند نشان دهد که آیا این ماده به شیمی درمانی یا پرتودرمانی پاسخ می دهد یا خیر. 

برای کمک به واضح دیدن بافتها ممکن است سی تی اسکن با کنتراست انجام شود

سی تی اسکن با کنتراست چیست؟

در سی تی اسکن، مواد متراکم مانند استخوان ها به راحتی قابل مشاهده هستند. اما  ممکن است در تصویر بافت نرم نشان داده نشود یا ضعیف به نظر برسند. برای کمک به واضح دیدن بافتها ممکن است شما به یک رنگ خاص به نام مواد کنتراست احتیاج داشته باشید. آنها اشعه ایکس را مسدود می کنند و در اسکن به رنگ سفید ظاهر می شوند و رگ های خونی ، اندام ها یا سایر ساختارها را برجسته می کنند.

مواد کنتراست معمولاً از ید یا سولفات باریم ساخته می شوند. ممکن است این داروها را از یک یا سه روش دریافت کنید:

تزریق : داروها مستقیماً به رگ تزریق می شوند. این کار برای کمک به رگ های خونی ، مجاری ادراری ، کبد یا کیسه صفرا در تصویر است.

به صورت خوراکی : نوشیدن مایع با ماده حاجب می تواند اسکن دستگاه گوارش شما ، مسیر غذا از طریق بدن شما را واضح کند.

انما : اگر روده شما اسکن می شود ، ماده حاجب می تواند در روده شما وارد شود. 

پس از سی تی اسکن ، شما باید مایعات زیادی بنوشید تا به کلیه هایتان کمک کنید تا ماده کنتراست را از بدن خارج کنند.

در سی تی اسکن، مواد متراکم مانند استخوان ها به راحتی قابل مشاهده هستند

 

خطرات سی تی اسکن :

سی تی اسکن از اشعه X استفاده می کند ، که باعث ایجاد اشعه یونیزه می شود. تحقیقات نشان می دهد که این نوع اشعه ممکن است به DNA شما آسیب برساند و منجر به سرطان شود. اما خطر هنوز بسیار اندک است - شانس ابتلای شما به یک سرطان کشنده به دلیل سی تی اسکن در حدود 1 از 2،000 است.

اما اثر اشعه در طول عمر شما بیشتر می شود. بنابراین خطر با هر اسکن سی تی شما افزایش می یابد. در مورد خطرات و مزایای احتمالی این روش با پزشک خود صحبت کنید و بپرسید که چرا سی تی اسکن ضروری است.

پرتوهای یونیزه ممکن است در کودکان مضرتر باشد. دلیل این است که آنها هنوز در حال رشد هستند. آنها همچنین سالهای بیشتری برای مواجهه با اشعه دارند. قبل از عمل ممکن است بخواهید از پزشک یا تکنسین سؤال کنید که آیا تنظیمات دستگاه CT برای کودک تنظیم شده است یا خیر.

در صورت بارداری به پزشک خود بگویید. در صورت نیاز به تصویربرداری از ناحیه معده ، پزشک ممکن است معاینه ای را انجام دهد که از اشعه استفاده نمی کند ، مانند سونوگرافی .

شانس ابتلای شما به یک سرطان کشنده به دلیل سی تی اسکن در حدود 1 از 2،000 است

 

عوارض جانبی سی تی اسکن :

برخی از افراد نسبت به مواد حاجب حساسیت دارند. بیشتر اوقات ، واکنش خفیف است. این می تواند به خارش یا بثورات منجر شود . در موارد بسیار کمی ، رنگ ممکن است یک واکنش خطرناک برای زندگی ایجاد کند. به همین دلیل ممکن است ارائه دهنده خدمات درمانی شما بخواهند شما را برای مدت کوتاهی بعد از سی تی اسکن تحت نظر داشته باشند. در مورد هرگونه حساسیتی که به داروها ، غذاهای دریایی یا ید دارید ، به پزشک خود بگویید.

اگر دیابت دارید و داروی متفورمین مصرف می کنید ، پزشک شما نیز باید بداند. او به شما اطلاع می دهد که آیا باید قبل یا بعد از سی تی اسکن مصرف دارو را متوقف کنید.

اگرچه این نادر است ، مواد حاجب می توانند به مشکلات کلیوی منجر شوند. قبل از انجام  سی تی اسکن ، به پزشك اطلاع دهيد كه مشكلات كليوي دارد.

گردآوری:بخش سلامت بیتوته