هنگام تشنج چه اقدامي بايد انجام داد؟

مجموعه: بیماری ها و راه درمان

متأسفانه ديده مي‌شود که اطرافيان، هنگام تشنج دست‌وپاي فرد متشنج را مي‌گيرند، ماساژ قلبي و تنفس مصنوعي مي‌دهند و يا اينکه آب سرد روي فرد مي‌ريزند که بايد گفت هيچ‌کدام از اين موارد لازم نيست و بهتر است فرد به پهلو خوابيده شود."
هر کودکي که بيش از يک حمله تشنجي به خصوص بدون علت خاص داشته باشد در طبقه‌بندي صرع قرار مي‌گيرد صرع در بيشتر مواقع علت مشخصي ندارد اما گاهي زمينه ژنتيکي در خانواده فرد وجود دارد."

در اين بيماري در تعدادي از سلولهاي عصبي مغز فعاليت‌هاي الکتريکي غير طبيعي ايجاد مي‌شود و در برخي از انواع صرع علامت‌هايي مانند کمبود قند خون، ضربه‌هاي مغزي، کمبود کلسيم ومنيزيم و تب ديده مي‌شود."

تخمين زده مي‌شود که در دنيا بيش از 50 ميليون نفر به صرع مبتلا هستند و در هر يک ميليون جمعيت 5 هزار مورد ابتلاء به صرع ديده مي‌شود. همچنين 500 مورد جديد بيماري در هر سال به وجود مي‌آيد. لذا شيوع اين بيماري بين 5 تا 10 هزار در جمعيت است."

مادران مبتلا به صرع مي‌توانند باردار شوند و فرزندان آنها مشکلي ندارند البته بايد تحت کنترل قرار بگيرند."

75درصد صرع‌ها زير 20 سال شروع مي‌شود، بيشترين اين موارد در بين کودکان 1تا 12 سال به وجود مي‌آيد که با دوره درمان مناسب قابل علاج است."

اصل اين درمان مصرف دارو است که دوره درمان دارويي بين 2 تا 5 سال پس از آخرين تشنج است. انتخاب دارو بر اساس نوع تشنج، سابقه و سن بيمار است و در حين درمان بيمار بايد تحت کنترل پزشک باشد."

پس از شروع مصرف دارو 20 درصد بيماران به راحتي به دارو جواب داده و ديگر تشنجي براي آنها رخ نمي‌دهد. 40 تا 50 درصد بيماران هم نياز به افزايش دارو دارند و 30درصد باقي مقاوم به درمان دارويي هستند که براي اين بيماران داروهاي ضد تشنج جديد امتحان مي‌شود و گاهي نيز درمان جراحي براي آنها انجام مي‌شود."

رژيم غذايي کتوژنتيک راه ديگري است که در بيشتر کودکان امتحان مي‌شود و در 50 درصد موارد بيش از 50 درصد تشنج‌ها را کم مي‌کند اما عوارضي هم دارد چرا که در اين رژيم چربي فرد بسيار بالا مي‌رود و قند وي کاهش مي‌يابد."

راه ديگر درمان صرع تحريک عصب واگ است که در 40 تا 50 درصد موارد بيش از 50 درصد در مراحل اول استفاده، تشنج را کاهش مي‌دهد."

اين بيماري يک بيماري قديمي است و در زمان‌هاي قديم براي درمان آن از سوراخ کردن جمجمه و سوزاندن فرد استفاده مي‌شد، بيماري‌هايي مانند ريسه رفتن و فنت که در آن فرد ايستاده به يکباره دچار سرگيجه شده و زمين مي‌خورد با صرع اشتباه گرفته مي‌شود که پزشک در اين زمينه بايد دقت کند."

اين بيماري قابل پيشگيري نيست اما ازدواج‌هاي فاميلي به خصوص در خانواده‌هاي باسابقه صرع و ضربه به سر تاثير زيادي درابتلا به اين بيماري دارد. همچنين استرس‌هاي محيطي مانند خستگي، مشکلات خانوادگي و ترس، ابتلاء به صرع را تحريک مي‌کند اما فاکتورهاي اصلي نيستند."

اگر کسي 2حمله تشنجي دارد احتمال عود آن بالاي 80 درصد است که در اين موارد به فرد دارو داده مي‌شود و هدف از مصرف داور اين است که جلوي حملات بعدي که ممکن است در شرايط نامساعد مانند حضور در استخر يا کوهنوردي اتفاق بيافتد را بگيرد."

مرگ ناگهاني در اثر تشنج در اطفال بسيار نادر است ضمن اينکه تکرار تشنج موجب هرج و مرج بيشتر مغز مي‌شود و مغز کنترل خود را از دست مي‌دهد و در گاهي اوقات نيز به لب گيجگاهي مغز تاثير منفي مي‌گذارد."

90 درصد تشنج‌ها ظرف 2 دقيقه و 100 درصد آنها ظرف 5 دقيقه تمام مي‌شود،در هنگام تشنج نبايد چيزي وارد دهان فرد شود و اگر دندان فرد متشنج به هم چسبيده است اشکالي ندارد و نيازي نيست کار خاصي انجام شود. همچنين بهتر است در تشنج‌هايي که فرد در آن دست و پا مي‌زند، دست و پاي فرد متشنج گرفته نشود و فرد به پهلو خوابيده شود. در تشنج‌هاي دست و پا زدن بهتر است از ديازپام‌هاي مقعدي براي فردي که سابقه تشنج دارد استفاده شود."
تشنج‌ها به دو صورت معمولي و ژنراليزه هستند در تشنج‌هاي ژنراليزه فرد قبل از تشنج متوجه به اين عارضه نمي‌شود و تشنج يک دفعه اتفاق مي‌افتد اما در تشنج‌ها معمولي اتفاقي قبل از تشنج رخ مي‌دهد که فرد را متوجه تشنج مي‌کند که مهمترين اين موارد دل درد است. جنسيت در اين بيماري تأثيري ندارد."