جرثقیل زنجیری: دستگاهی مقرون به صرفه برای جابجایی بارهای سنگین

مجموعه: ابزار و ماشین آلات

جرثقیل زنجیری با روش مکانیکی کار می کند

جرثقیل زنجیری: وسیله‌ای قدرتمند برای بالابردن بارهای سنگین 

جرثقیل زنجیری چیست؟

جرثقیل زنجیری یک وسیله بالابر است. از آن برای بالا کشیدن بارهای سنگین و چند تنی استفاده می شود. این وسیله با استفاده از نیروی مکانیکی کار می کند و به برق و باتری و الکتریسیته هیچ نیازی ندارد و به همین دلیل بسیار مقرون به صرفه و نسبت به جرثقیل های برقی ارزان قیمت تر است. 

جرثقیل زنجیری یک عدد زنجیر مستحکم دارد که دور قرقره جرثقیل قرار گرفته. در قسمت ابتدای زنجیر یک قلاب برای وصل کردن بار وجود دارد و قسمت دیگر زنجیر برای بالا کشیدن با نیروی دست است. مکانیزم عمل این وسیله بسیار ساده است و همچنین وسیله ای نسبتا کوچک و جمع و جور است که می توان در اکثر مکان ها به ویژه مکان های بسته با محدودیت فضا از آن استفاده کرد. 

جرثقیل های زنجیری می توانند تا 20 تن وزن را بالا بکشند و این کار را تنها با نیروی مکانیکی چرخ دنده ها انجام می دهند. ایمنی در این وسیله بسیار بالاست. در این وسیله یک ترمز هم قرار گرفته که اگر احیانا فردی که نیروی مکانیکی را وارد می کند ناگاه زنجیر را رها کرد بارها به زمین برنگردد و متلاشی نشود. ترمز می تواند در بین مسیر برگشت بارها را متوقف کند تا مجددا به سمت بالا کشیده شوند. 

مکانیزم عمل جرثقیل زنجیری بسیار ساده است

انواع جرثقیل زنجیری 

جرثقیل زنجیری از لحاظ مکانیزم عمل یک روش دارد و به وسیله نیروی مکانیکی و کششی کار می کند. به طور کلی این وسیله را می توان به دو مدل کلی بوشی و بلبرینگی تقسیم کرد. اما از یک لحاظ دیگر این وسیله را از لحاظ توانایی حمل بار  هم به انواع مختلف تقسیم بندی کرده اند. 

از جمله این بالابر کاربردی در وزن های نیم تنی، یک تنی، 1.5 تن، 2 تن، 3 تن، 5 تن، 7 تن، 7.5 تن، 10 تن، 15 و در نهایت 20 تنی تولید شده است. ضمنا این جرثقیل ها از لحاظ طول بالابر هم به دو نوع 3 متری و 6 متری تقسیم می شوند. یعنی نهایت بالا بردن اجسام در آن ها 6 متر است. 

اجزای جرثقیل زنجیری

این جرثقیل مکانیکی اجزای زیادی ندارد و کاملا ساده است. از اجزای اصلی آن می توان زنجیر بار و زنجیر دستی را نام برد. زنجیر بار در واقع همان زنجیری است که بار به آن وصل شده و بالا می آید. زنجیر دست در مقابل زنجیر بار قرار دارد و همان زنجیری است که در مقابل پایین کشیده می شود.

این زنجیر با نیروی دست کشیده می شود و به همین دلیل بدان زنجیر دست گفته می شود. زنجیر دست در واقع به نوعی کنترل کننده زنجیر بار است و می تواند تنظیم کند که زنجیر بار بالا برود یا پایین بیاید. 

جزء مهم دیگر این وسیله بالابر قلاب ها هستند. در این جرثقیل دو عدد قلاب وجود دارد. قلاب اول که به انتهای زنجیر بار متصل است و مخصوص آن است که بار یا کیسه حمل کننده بار بدان متصل شود. این قلاب اغلب ثابت است و امنیت بالایی دارد. فلز به کار رفته در آن محکم است و همچنین به خوبی قفل می شود تا مانع افتادن بار از داخل حلقه قلاب شود. 

دیگر حلقه این جرثقیل حلقه ای است که اغلب در بالاترین نقطه در بالای قرقره چرخان قرار گرفته است. این قلاب مخصوص وصل کردن جرثقیل زنجیری به یک نقطه مورد نظر است. معمولا جرثقیل را به یک میله در بالای سقف نصب می کنند. این حلقه را به دیوار یا همان میله متصل می کنند تا به خوبی جرثقیل را نگه دارد.

تنها چیزی که هنگام نصب جرثقیل باید بدان توجه کرد آن است که محلی که جرثقیل بدان وصل می شود بسیار محکم باشد تا هنگامی که بار به جرثقیل وصل شد بتواند وزن بار را تحمل کند. حلقه اتصال معمولا بر محور 360 درجه می چرخد.

قرقره یا مکانیزم بالابر هم همان بخشی است که زنجیر از داخل آن رد شده و عملکرد اصلی بالابر در آن قسمت انجام می گیرد. این بخش شامل دنده، شافت، چرخ دنده و گیربکس است و همگی این بخش ها در ارتباط با هم به بالا بردن بارهای چند تنی کمک می کنند. در جرثقیل زنجیری یک عدد ترمز هم وجود دارد که در مواقع اضطراری باعث قفل شدن حرکت بالابر می شود. 

اجزای جرثقیل زنجیری کم و محدود هستند

کاربردهای جرثقیل زنجیری 

جرثقیل زنجیری مانند سایر جرثقیل ها یک وسیله برای بالا کشیدن بارها و اجسام سنگین است. به همین دلیل در بسیاری از مشاغل می توان از آن استفاده کرد. معمولا از این وسیله در مکان هایی که محدودیت فضا برای استفاده از جرثقیل های بزرگ تر وجود دارد استفاده می کنند.

اما مشاغل و کارهایی که معمولا از جرثقیل زنجیری استفاده می کنند کدام ها هستند؟ در ادامه بخوانید:

1. مهم ترین کاربرد این وسیله بالابر در عملیات ساخت و ساز و ساختمان سازی یا ساخت هر سازه دیگری مانند پل ها و راه ها و سدها و ... است. 

2. در شغل مکانیکی و تعمیر خودرو هم استفاه از این وسیله مرسوم است.

3. در مشاغل خودرو سازی برای حمل و جا به جایی قطعات خودرو برای مونتاژ هم استفاده می شود. 

4. در بعضی انبارهای کالا که امکان بالا بردن بارها با دست وجود ندارد استفاده از این وسیله مرسوم است. 

5. در مجموع در هر مکانی که نیاز به بالا بردن بارهای سنگین وجود داشته باشد می توان از این وسیله استفاده کرد. 

جرثقیل زنجیری به نیروی برق نیاز ندارد

مزایای استفاده از جرثقیل زنجیری 

جرثقیل های زنجیری می توانند جایگزین بسیار خوبی برای جرثقیل های بالابر غول پیکر بشوند چرا که قادر هستند وزن بالایی را تحمل کنند و ضمنا مکانیزم عمل آن ها هم خیلی ساده است. جرثقیل زنجیری نیازی به اپراتور یا کاربر برای راه اندازی و کنترل کردن ندارد و تنها یک نیروی یدی می خواهد که زنجیر دست را کنترل کند.

به جز این موارد می توان موارد دیگری را هم اضافه کرد از جمله اینکه:

1. جرثقیل زنجیری به برق و باتری و حتی بنزین و سوخت نیاز ندارد و به شکلی کاملا مکانیکی کار می کند.

2. قیمت کمتری نسبت به جرثقیل های بزرگ  دارد و ضمنا هزینه ای هم برای مواردی مانند مصرف انرژی و سوخت و ... ندارد. 

3. کار کردن با این وسیله نیازی به آموزش های تخصصی ندارد و هر کسی با اندکی علم می تواند این وسیله را راه اندازی کند.

4. تعمیر آن ساده است و نیازی به تخصص های پیچیده تعمیر ندارد و ضمنا هزینه های تعمیر کردن آن هم اغلب بسیار پایین است. 

استفاده از جرثقیل زنجیری بسیار مقرون به صرفه است

کلام پایانی 

جرثقیل زنجیری یک بالابر نسبتا کوچک است که تنها با استفاده از نیروی دست انسان کار می کند. برای راه اندازی این وسیله به برق و باتری و سوخت خاصی نیاز نداریم و کاملا مکانیکی کار می کند.

جرثقیل های زنجیری علی رغم سادگی و کوچکی می توانند به شکلی کاملا امن و راحت بارهایی تا وزن 20 تن را به سمت بالا بکشند. در مکان هایی که امکان استفاده از جرثقیل های بزرگ نیست یا فرد نمی خواهد هزینه بالایی بابت جرثقیل پرداخت کند استفاده از این بالابر کاربردی است. 

گردآوری: بخش دانش کسب و کار بیتوته