گرانش شدید زمین می‌تواند خطر سیارک‌های قاتل را کاهش دهد
- مجموعه: اخبار علمی و آموزشی
- تاریخ انتشار : سه شنبه, 12 دی 1402 16:28
به گزارش ایسنا و به نقل از اسپیس، سالانه ده‌ها سیارک از ماه هم به سیاره ما نزدیک‌تر می‌شوند. با وجود این، برخوردهای فاجعه‌بار بسیار نادر هستند. یک پژوهش جدید می‌گوید که زمین یک سیستم دفاعی داخلی دارد. این سیستم دفاعی، مجموعه نیروهای گرانشی شدیدی هستند که زمین از آنها برای مقابله کردن با سیارک‌ها استفاده می‌کند.
جرم زیاد سیاره‌ها و قمرهای آنها بدین معناست که آنها نیروهای گرانشی فوق‌العاده‌ای را بر اجرام مجاور اعمال می‌کنند. تفاوت‌های گرانش که این اجرام تجربه می‌کنند، نیروهای جزر و مدی نامیده می‌شوند زیرا ستاره‌شناسان از آنها برای توضیح چگونگی ایجاد جزر و مد روی زمین توسط ماه استفاده می‌کنند. این نیرو در برخی موارد می‌تواند آن قدر قوی باشد که اجرام کنده شوند. این فرآیند، اختلال جزر و مدی نام دارد.
در سال ۱۹۹۴، وقتی قطعات دنباله‌دار «شومیکر لوی ۹»(Shoemaker-Levy 9) که دو سال قبل در جریان برخورد نزدیک با مشتری، توسط نیروهای جزر و مدی مشتری از هم گسیخته شده بود، به طور مستقیم به قدرت شگفت‌انگیز اختلال جزر و مدی برخورد کردند اما ستاره‌شناسان برای چندین دهه نتوانستند شواهدی پیدا کنند که نشان دهد زمین و سایر سیاره‌های زمینی به طور جزر و مدی سیارک‌ها یا دنباله‌دارهای در حال عبور را مختل می‌کنند.
«میکل گرانویک»(Mikael Granvik) دانشمند سیاره‌شناسی «دانشگاه فناوری لولئو»(Luleå University of Technology) سوئد و پژوهشگر ارشد این پروژه مدت‌ها به جستجوی سیارک‌های نزدیک به زمین پرداخته است که توسط گرانش از هم پاشیده‌اند. گرانویک در یک ایمیل نوشت: حدود ۱۰ سال پیش ما به دنبال سیارک‌های نزدیک به زمین بودیم که در اثر این اختلالات جزر و مدی شکل می‌گیرند اما چیزی پیدا نکردیم. پژوهشی که بعدا انجام شد، توضیح داد چرا هر قطعه‌ای که به این طریق شکل می‌گیرد، به سرعت با پس‌زمینه ترکیب می‌شود و شناسایی یک خانواده خاص از سیارک‌های نزدیک به زمین را غیرممکن می‌سازد.
شکار سیارک‌هایی که توسط گرانش از هم پاشیده‌اند، تا وقتی گرانویک اطلاعات لازم را به دست آورد، در بن‌بست باقی ماند. در سال ۲۰۱۶، او به ایجاد مدلی کمک کرد که مسیر سیارک‌هایی در اندازه‌های گوناگون را برای تعیین تعداد آنها در فواصل متفاوت از خورشید محاسبه می‌کرد.
گرانویک و همکارانش نتایج مدل خود را با رصدهای هفت‌ساله در مورد سیارک‌ها مقایسه کردند که در «برنامه نقشه‌برداری آسمانی کاتالینا»(CSS) انجام شده بودند. این برنامه که با بودجه ناسا انجام می‌شود، سیارک‌های نزدیک به زمین را شناسایی می‌کند اما تخمین‌های گرانویک و همکارانش تعداد سیارک‌ها را بسیار ناچیز پیش‌بینی کرد. بیشتر سیارک‌های از دست‌رفته بسیار کوچک بودند و در امتداد مسیرهای تقریبا دایره‌ای به دور خورشید می‌چرخیدند.
سپس، لحظه خشنودی گرانویک فرا رسید. او متوجه شد که این سیارک‌های عجیب می‌توانند به صورت جزر و مدی قطعات سیارک‌های بزرگ‌تر را از هم بپاشند.
گرانویک و «کوین والش»(Kevin Walsh) پژوهشگر «مؤسسه تحقیقات جنوب غربی»(SwRI) برای بررسی این ایده، سناریویی را در نظر گرفتند که در آن سیارک‌هایی که با سیارات سنگی روبه‌رو می‌شوند، بین ۵۰ تا ۹۰ درصد جرم خود را از دست می‌دهند و جریان‌هایی از قطعات را تولید می‌کنند. مدل آنها به درستی در مورد سیارک‌هایی توضیح داد که قبلا توضیح داده نشده بودند و نشان داد که آنها در اثر اختلالات جزر و مدی ایجاد شده‌اند.
گرانویک گفت: اگرچه یافتن خانواده‌هایی از سیارک‌های نزدیک به زمین به صورت انفرادی دشوار است اما ترکیب کردن خانواده‌های متعدد سیارکی، نشانه‌ای را تولید می‌کند که ما می‌توانیم آن را شناسایی کنیم.
شبیه‌سازی‌های بیشتر نشان دادند که چنین قطعاتی برای مدت بسیار طولانی، به طور میانگین ۹ میلیون سال پیش از برخورد با خورشید یا سیاره یا بیرون رانده شدن از منظومه شمسی معلق مانده‌اند.
اختلال جزر و مدی ناشی از زمین ممکن است به مقابله با سیارک‌ها کمک کند اما با تولید تعداد بیشتری از سیارک‌های نزدیک به زمین که احتمال دارد به سیاره ما برخورد کنند، مشکلاتی نیز ایجاد می‌شوند. گرانویک گفت: با وجود این، لازم نیست بترسید زیرا قطر این قطعات کمتر از یک کیلومتر است و آنها خطری را در حد انقراض ایجاد نمی‌کنند. در هر حال، آنها امکان وقوع رویدادهایی به اندازه «تونگوسکا»(Tunguska) و «چلیابینسک»(Chelyabinsk) را که دو رویداد بزرگ برخورد سیارک در سال‌های اخیر هستند، افزایش می‌دهند.
این پژوهش برای انتشار در «The Astrophysical Journal Letters» پذیرفته شده است.
