دست زدن به آیات قرآن و اسماء جلاله بدون وضو چه حکمی دارد ؟

مجموعه: احکام دینی

مسائل دست زدن به آیات قرآن و اسماء جلاله بدون وضو

آیا دست زدن به آیات قرآن و اسماء جلاله جایز است؟

بیشتر علمای سلف و معاصرین اعم از صحابه (رضی الله عنهم) و علمای پس از آنها معتقدند که فقط انسان پاک و با وضوء می تواند به قرآن دست  بزند.

امام ابن عبدالبر در "الاستذکار"(8/10) می گوید: (فقهاء و علمايی که در شهر ها و سرزمین  های  مختلف اهل فتوی هستند اتفاق نظر دارند كه تنها انسان پاک و با وضو می تواند قرآن را لمس  كند) و مهمترین  دلیل  شان  در این باره  روایتی  است که از چند طریق از رسول الله صلی الله عليه وسلم ثابت شده که فرموده  است: (لايمس القرآن إلا طاهر) يعنى: قرآن را فقط  انسان پاک باید لمس کند.

و علت بعضی از افرادی که لمس قرآن را بدون داشتن وضوء  جایز  نمی دانند این آیه کریمه است که خداوند در قرآن می  فرماید: (لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ) يعنى : تنها  پاکان می توانند آن را لمس کنند. (سوره ی الواقعه آیه ی 79)

بنابراین وقتی آنها را "مُطَهَّرَة" یعنی : (پاکیزه) نامیده است یعنی اینکه نباید افراد ناپاک و بدون وضو به آنها (آیات) دست بزنند)

حکم دست زدن کودکان به خطوط قرآن بدون وضو

احکام دست زدن به آیات قرآن بدون وضو:

نکته ای که در اینجا لازم به ذکر می دانم این است که بیشتر فقهائی که وضو داشتن را شرط واجب دست زدن به قرآن مى دانند معتقدند كه دست زدن كودكان نابالغ به قرآن بدون داشتن وضو جايز است و دليل آنها اين است كه الزامی کردن کودکان به وضو نوعی مشقت و سختی در آنها پدید می آورد که این کار چه بسا منجر به ترک حفظ و یادگیری قرآن از سوی آنها بشود لذا دست زدن کودکان به قرآن بدون داشتن وضو به دلیل ضرورت یادگیری قرآن، رفع سختی و مشقت از آنها و اینکه مکلف نیستند جایز می باشد.

حکم حرام بودن لمس کردن خطوط قرآن مخصوص افراد مکلف است. بنابراین جلوگیری بچه و فرد دیوانه از مس و لمس کردن خطوط قرآن، واجب نیست ولی اگر مس کردن ‌آنها بی احترامی و هتک حرمت قرآن - مانند پاره كردن یا نشستن روی قرآن یا نجس كردن آن - باشد، باید از آن جلوگیری كنند و دادن قرآن به اطفال برای آموزش و مانند آن بی اشكال است؛ هرچند بدانند اطفال بدون وضو آن را مس می كنند بلكه سبب شدن در مس خط قرآن به وسیله ی اطفال، مانند اینكه دست طفل را گرفته و بر خط قرآن قرار دهد، در صورت عدم هتک، جایز است.

مس‌ کردن خط قرآن یعنی قرار دادن قسمتی ‌از بدن مانند دست، پا، صورت، لب، سینه، زبان، دندان و ... به خطوط قرآن، برای فردی كه وضو ندارد، حرام است و تفاوتی در حرام بودن لمس قرآن بدون وضو بین آیه و كلمه و حرف نیست.

اگر روی قرآن، شیشه یا پلاستیک نازک یا زرورق یا طلق گذاشته باشند و خط قرآن از زیر آن نمایان باشد، مس آن بدون وضو اشكال ندارد.

دست زدن، بوسیدن و رساندن جایى از بدن به نوشته قرآن، براى کسى که وضو ندارد حرام است.

در چیزى که قرآن بر آن نوشته شده است، بین کاغذ و زمین ودیوار و پارچه فرقى نیست.

در حکم گفته شده جنس چیزی که قرآن بر آن نوشته شده فرقی ندارد بنابر این كاغذ، لوح، پارچه، لباس، زمین، دیوار و... حتّی بنابر احتیاط واجب درهم‌ و دینارها و اسكناس ها و پول هایی كه بر آن قرآن نوشته شده، دست زدن به آن بدون وضو اشكال دارد و نیز انواع خط ها حتّی خط هایی که اکنون رایج نیست مانند خط کوفی و همچنین انواع نوشتن مانند آن که با قلم باشد یا چاپ، حکاکی، برش، نوشتن برجسته، گلدوزی و... در این حکم فرقی ندارد.

 دست زدن به خطوط قرآن بدون وضو چه حکمی دارد ؟

پرسش و پاسخ هایی از برخورد بدن با اسماء جلاله بدون وضو :

پرسش : آیا لمس صفحه متن قرآن که بر روی گوشی نصب شده برای کسی که وضو ندارد و یا زنی که در عادت ماهانه است، جایز است؟

پاسخ : در فرض سؤال که در واقع شیشه موبایل، لمس می‌شود نه آیات قرآن، اشکال ندارد. ( در صورتی که مایلید بدانید دست زدن به قرآن در دوران قاعدگی چه حکمی دارد پیشنهاد می کنم مقاله ای تحت عنوان حکم دست زدن زن حائض به قرآن را مطالعه نمائید.)

پرسش : لمس آیات قرآن و اسامی مقدسه بدون وضو چه حکمی دارد؟

پاسخ : دست زدن یا تماس عضوی از بدن به مواردی که در زیر ذکر شده است و وضو نداشته باشد حرام است این موارد شامل : 1- تماس بدن با خطوط قرآن براى كسى كه وضو ندارد حرام است، ولى ترجمه قرآن به زبان هاى ديگر اين حكم را ندارد. 2- نام خداوند به هر زبان (بنابراحتياط واجب) 3- نام پيامبر اسلام، امامان، حضرت زهرا و ساير پيامبران عليهم السلام (بنابر احتياط واجب) و القابی که کاملا بر آنها تطبيق می کند را احترام کنند. 4- اسم افراد، در جايی که الله را به صورت مستقل در خود دارد مانند: عبدالله. (بنابر احتياط واجب) ولی در ساير موارد مثل محمد عبداللهی نيازی به وضو نيست ولی سزاوار است بی احترامی نشود.

پرسش : اگر با صفحه کلید و یا گوشی های لمسی قرآن و یا نام خدا را تایپ کند باید وضو داشته باشد؟

پاسخ : وضو لازم نیست.

پرسش : آیا لمس خطوط قرآن بدون وضو اشکال دارد؟ به صورت سهوی چگونه است ؟

پاسخ امام خمینی (ره) : مس نمودن خط قرآن؛ یعنى رساندن جایى از بدن به خط قرآن براى کسى که وضو ندارد، حرام است. ولى اگر قرآن را به زبان فارسى یا به زبان دیگر ترجمه کنند مس آن اشکال ندارد.

پاسخ آیت الله خوئى، سیستانى، زنجانى، تبریزی : همچنین در خصوص کسی که وضو ندارد، حرام است (بنا بر احتیاط واجب حرام است ...)

اسم خداوند متعال را به هر زبانى که نوشته شده باشد مسّ نماید و بنا بر احتیاط واجب، مسّ اسم مبارک پیغمبر (ص) و امامان (ع) و حضرت زهرا (س) نیز دارای همین حکم است‏. البته برخی از فقها، این مسئله را بنابر احتیاط مستحب می دانند. پاسخ آیت الله خوئى، آیت الله سیستانى، آیت الله تبریزى اراکى، آیت الله نورى همدانی، آیت الله شبیری زنجانى: بنابر احتیاط مستحب و پاسخ آیت الله مکارم: اگر هتک حرمت و بى احترامى باشد حرام است.

ولی مس حاشیه یا جلد قرآن حرام نبوده، بلکه مستحب است، برای مس حاشیه قرآن وضو گرفته شود و این کار تنها برای جُنب کراهت دارد.

در هر حال اگر سهواً بدون وضو به قرآن یا اسامی متبرکه دست زدید اشکال ندارد.

پرسش : تماس مستقیم خط قرآن با موی سر (قرآن به سر گذاشتن) بدون وضو چه حکمی دارد؟

پاسخ : بهتر آن است که تماس مستقیم نداشته باشد.

پرسش : لمس صفاتی مانند رزاق، حی، قادر، قوی چه حکمی دارد؟

پاسخ : صفات معروف پروردگار تفاوتی ندارد و لمس تمام آنها شرعا بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

پرسش : اگر اسماء متبركه را با اعمالی مانند كم و زياد كردن خط و نقطه ی حروف، به شکلی تغيير دهيم كه معنی آنها عوض شود، لمس آنها چه حکمی دارد؟

پاسخ : اگر تغییر کلی باشد تماس دست مانعی ندارد.

پرسش : آیا برای دست زدن به القاب و كنيه ی ائمه ی معصوم (ع) وضو لازم است؟

پاسخ : القابی که کاملا بر آنها تطبیق می کند را احترام کنند.

پرسش : آیا زن حائض می تواند آیات قرآن یا اسامی خداوند یا ائمه ی معصومین علیهم السلام را لمس نماید؟

پاسخ : مس خط قرآن یا اسم خدا و پیامبران و امامان بنابر احتیاط واجب حرام است، حتی اگر وضو داشته باشند.

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته