احرامی بافی یکی از هنرهای پارچه بافی سنتی ایران

مجموعه: فرش و گلیم

عکس احرامی بافی

نگاهی به صنعت دستی " احرامی بافی " در استان یزد 

احرامی بافی یکی از هنرهای پارچه بافی سنتی ایران و برگرفته از جاجيم بافی است که هم جنبه ی تزئینی و هم کاربردی دارد. در گذشته این پارچه را بدون طرح و نقش می بافتند و از آن به عنوان پارچه ی مناسک حج استفاده می کردند.این پارچه با تارهای پنبه ای و پودهای پشمی و یا با تار و پودهای پشمی بافته می شود که در یزد به آن حرمی و در ایلام به آن ارحام گفته می شود. 

عموما ارحامی بافی با دست بافته می شود و ماسوره و ماکو مهم ترین تجهیزات این نوع بافته هستند. این پارچه که یکی از زیباترین صنایع دستی مردم عشایر و روستا محسوب می شود در مناطق جنوبی و کویری مرکز ایران بسیار رایج است. 

حال اگر تمایل دارید اطلاعات خود را در مورد این هنر افزایش دهید می توانید با ما در ادامه ی مطلب همراه باشید.

احرامی بافی یا سجاده بافی

رنگ پارچه های احرامی

پارچه های احرامی بافی عموما به دو رنگ سفید و سیاه بافته می شوند. البته این پارچه ها در رنگ های دیگری همچون سبز، قرمز و سفید نیز موجود می باشد. این پارچه ها دارای زمینه های تک رنگ هستند که بر روی آن ها طرح ها و نقوش هندسی بافته می شوند. اغلب رنگ های به کار رفته در این بافت دستی، رنگ های محلی می باشند. از جمله رنگ های محلی که در احرامی به کار می روند می توان به سورمه ای، نارنجی و زرد اشاره کرد. 

سایز پارچه های احرامی

این پارچه ها در ابعاد 70 در 100 سانتی متر و همچنین 90 در 120 سانتی متر بافته می شوند. احرامی ها که دارای عرض 70 سانتی متر هستند نیاز به 22 چله و احرامی های با عرض 90 سانتی متر نیاز به 28 چله دارند. هر هنرمند احرامی باف می تواند روزانه 4 احرامی با عرض 70 سانتی متر ببافد.

احرامی بافی از صنایع دستی معروف استان های خوزستان، یزد و ایلام می باشد که خوشبختانه هنوز هم هنرمندانی هستند که به بافت این صنایع دستی زیبا مشغول هستند. نکته ی قابل توجه این است که کماکان نیز بافت این پارچه ها بر روی دارهای دووردی انجام می گیرد که اکثر قطعات ان مانند دستگاه های نساجی قدیمی از جنس چوب می باشد. اگر به دنبال مراکز خرید این صنایع دستی زیبا هستید می توانید شهرهای یزد، خوزستان، مهران، شوشتر، بهبهان و دزفول مراجعه کنید.

هنرهای پارچه بافی سنتی

احرامی بافی از مهم ترین صنایع دستی خوزستان

احرامی بافی یا سجاده بافی یکی از صنایع دستی زیبا و بومی استان خوزستان است که از قدمتی طولانی برخوردار است به گونه ای که قدمتش را همزمان با زمان پیدایش نساجی سنتی می دانند. احرامی نوعی پارچه است که در گذشته ها از ان فقط به عنوان سجاده استفاده می کردند اما امروزه کاربرد آن وسیع تر شده به گونه ای که از آن به عنوان رومیزی، دیوارکوب، رو مبلی، زیرانداز، جانماز، روپشتی و .. استفاده می کنند.

البته طراحی احرامی هایی که به عنوان جانماز و سجاده مورد استفاده قرار می گیرند کمی متفاوت تر از سایر احرامی ها است. عموما رنگ احرامی های جانمازی ملایم تر و در طرح آن ها از محراب استفاده می شود. امروزه کاربرد جدید دیگری از احرامی ها می شود و آن هم تولید رویه ی صندلی ماشین ها است.

مواد اولیه ی احرامی بافی در خوزستان، پشم و پنبه است. خوزستانی ها این پارچه را در ابعاد مختلف می بافند و حتی طول برخی از آن ها به 3 متر هم می رسد که کاربردهای متنوعی دارند.

معرفی احرامی بافی یا سجاده بافی

ویژگی های احرامی بافی

یکی از مهم ترین ویژگی های احرامی بافی، شیوه ی بافت ثابت ﺁن ها است که از گذشته تا به امروز تغییر نکرده است. همچنین در بافت این پارچه ها از هیچ نقشه ای استفاده نمی شود و تمام طرح ها، رنگ ها و نقش ها زائیده ی ذهن بافنده است.

عموما پارچه های احرامی از یک طرح کلی پیرو می کنند یا به صورت لوزی هستند و یا طرح هایی شبیه گلیم دارند. البته رنگ های به کار رفته در احرامی های امروزی کمی متفاوت تر از بافت های گذشته است چرا که از رنگ های روشن و شفاف و گاهی هم رنگ های تند استفاده می شود. از جمله رایج ترین طرح های ارحامی های خوزستان می توان به طرح راه راه تیخروسی و راه راه ساده، طرح لوزی، طرح کاجی، لوزی در لوزی، پروانه، بوسه ی دو ماهی و ... اشاره کرد.

خلاقیت و دست توانای هنرمندان این صنایع دستی سبب شد که امروزه این پارچه ها از کاربردهای متنوعی برخوردار باشند. همچنین هر ساله بیش 100 نفر علاقه مند یادگیری این هنر، به مراکز آموزشی صنایع دستی استان های تولیدکننده ی این پارچه مراجعه کنند تا برای گسترش و بقای این صنایع دستی ارزشمند، آموزش های لازم را یاد بگیرند.

احرامی بافی در یزد

در استان یزد نیز پارچه هایی به نام حرمی بافته می شود. این منسوجات از نظر رنگ، طرح، مواد اولیه و ابعاد با احرامی های خوزستان متفاوت هستند. طرح ارحامی های یزدی به این صورت است که وسط آن، لوزی های تیره و روشن قرار دارند و دور تا دور حرمی متشکل از لوزی های کشیده و باریک و نیم لوزی است. این احرامی ها عموما بافت دولایه یا کیسه ای دارند به همین دلیل بسیار ضخیم می باشند. 

گردآوری : بخش فرهنگ و هنر بیتوته