کلیسای بیت لحم (بدخهم) تلفیقی از هنر و مذهب

مجموعه: مكانهاي تاريخي ايران

کلیسای بیت لحم (بدخِهم یا بتقِحِم) از بزرگترین و زیباترین کلیساهای اصفهان

کلیسای بیت لحم (بدخهم) اصفهان

اصفهان یکی از شهرهایی است که آثار تاریخی بسیاری را در دل خود جای داده است. قدمت بیشتر آثار تاریخی موجود در شهر اصفهان به دوره صفویه و پایتختی اصفهان به‌ویژه در دوره شاه عباس کبیر می‌رسد.

کلیسای بیت لحم هم در دوره صفویه و پادشاهی شاه عباس کبیر، در سال ۱۳۰۶ هجری قمری (۱۶۲۸ میلادی) و به وصیت بازرگان معروف آن دوران به نام خواجه پطرس ولیجانیان بنا شد. آرامگاه خواجه پطرس ولیجانیان و چند تن از اعضای خانواده‌ی او نیز در حیاط کلیسا قرار دارد.

کلیسای بیت لحم بسیار نزدیک به کلیسای هاکوپ و کلیسای مریم مقدس (آسدوادزادزین مقدس) و در شمال این دو کلیسا قرار دارد.

معماری زیبا و باشکوه کلیسای بیت لحم

آشنایی با معماری کم نظیر کلیسای بیت لحم

کلیسای بیت لحم از خشت و آجر ساخته شده است و بزرگترین گنبد را در میان کلیساهای جلفای اصفهان دارد. این کلیسای زیبا در میان دوازده‌ کلیسای کنونی بلندترین گنبد را به خود اختصاص داده است. این گنبد زیبا از دور نمایان و قابل تشخیص است.

نمای خارجی کلیسای بیت لحم نمایانگر سبک معماری ایرانی است. مصالح به کار رفته در ساختمان عبارت اند از خشت و آجر. دیوارهای داخلی با گچ پوشانده شده‌اند و بر روی تمامی دیوارهای کلیسای بیت لحم، نقاشی‌هایی با موضوعاتی برگرفته از کتاب مقدس نقش بسته. در قسمت پایین دیوارها نیز از کاشی‌های لعابدار به رنگهای نیلی و آبی برای تزیین استفاده شده است.

پلان کلیسا از نوع تالارهای گنبددار مستطیل شکل است که در جهت شرقی-غربی قرار گرفته و دارای گنبدی دوجداره با هشت نورگیر در قسمت پایین گنبد است. ارتفاع این بنا از سطح زمین ۲۵ و قطر آن ۱۱ متر است. گنبد با چهار قوس به چهار ستون بزرگ متصل به دیوارهای شمالی و جنوبی بنا تکیه کرده است.

سمت غربی بنا دارای ایوانی دو طبقه است که ورودی اصلی کلیسا در این سمت قرار دارد. در بالای قسمت داخلی ورودی اصلی بالکنی قرار دارد با پلکانی در سمت جنوبی ورودی، ورودی دوم کلیسا در قسمت جنوبی آن واقع است. محراب کلیسا که در قسمت شرقی بنا قرار دارد دارای دو اطاقک مستطیلی شکل در دو سوی آن میباشد.

مرمت و بازسازی کلیسای بیت لحم

مرمت و بازسازی کلیسای بیت لحم

کلیسا در سال 1850 میلادی با خطر تخریب مواجه شد ولی در سال 1870 بوسیله هوان جان الیازیان مرمت و بازسازی شده و باین ترتیب از ویرانی نجات یافت. برج ناقوس در سال 1897 میلادی در بالای در ورودی باختری کلیسا ساخته شد.

تعدادی از سنگ قبرها همراه با حیاط شمالی کلیسا به علت تعریض خیابان جانبی آن در سال 1936 میلادی به خیابان نظر منضم گردید. در سال 1970 به علت عبور ماشینهای سنگین از خیابان نظر گنبد کلیسای بدخهم ترک برداشت که به موقع توسط سازمان فرهنگ و هنر مرمت گردید.

نمای خارجی کلیسای بیت لحم

کلیسای بیت لحم را می‌توان هم از نظر نقاشی‌های زیبای داخلی و هم از نظر نمای خارجی، باشکوهترین کلیسای اصفهان دانست. به خصوص اینکه دارای بزرگترین گنبد در میان کلیساهای جلفای اصفهان است.

روزنامه دیلی تلگراف در مقاله‌ای که در نوامبر ۲۰۱۶ منتشر کرد، این کلیسا را در فهرست ۲۳ کلیسای زیبای جهان قرار داد. نام این کلیسا از تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شماره ۷۶۴۳ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

• کتابی به نام نگارنامه و راهنمای کلیسای بیت لحم جلفای اصفهان دربارهٔ این کلیسا به چاپ رسیده‌است.

آدرس کلیسای بیت لحم (بدخهم):

استان اصفهان، شهر اصفهان، خیابان نظر شرقی، میدان بزرگ جلفا

گردآوری: بخش گردشگری بیتوته