علل ، علائم و درمان روماتیسم مفصلی
- مجموعه: بیماری ها و راه درمان
روماتیسم بیماری مفصلی است که منجر به ایجاد درد و تورم در مفاصل می شود
آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی شایعترین بیماری التهابی سیستمیک مفاصل بوده و جزء بیماریهای خود ایمنی مزمن محسوب میشود.
روماتیسم مفصلی یک بیماری است که موجب التهاب، درد و تورم مفاصل بدن میشود. این بیماری معمولا مزمن بوده و در دراز مدت میتواند موجب تخریب مفصل شود.
روماتیسم بیماری مفصلی است که منجر به ایجاد درد و تورم در مفاصل و به تدریج کاهش توانایی افراد در انجام امور روزانه می شود.
روماتیسم مفصلی یک بیماری سیستمیک است، که توانایی تاثیر گذاشتن بر کل بدن را دارد. این بیماری میتواند به ارگانهای مختلفی مانند قلب، ریه، یا سایر بافتها مانند عضلات، غضروفها و رباطها حمله کند. آرتریت روماتوئید باعث ورم و دردی میشود که گاهی بسیار شدید است، و میتواند باعث معلولیت دائمی شود.
دلایل ابتلا به رماتیسم مفصلی
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به رماتیسم مفصلی را افزایش دهند عبارت اند از:
جنسیت و سن: شیوع روماتیسم مفصلی در زنان نسبت مردان بیشتر است، در هر سن و سالی ممکن است این مشکل ظاهر شود اما اغلب افراد ۴۰ تا ۶۰ سال دچار آن هستند.
سابقه فامیلی: اگر یکی از اعضای خانواده شما به این بیماری مبتلا باشد، خطر ابتلای شما به این بیماری بیشتر از افراد دیگر است.
دخانیات:سیگار کشیدن نه تنها خطر ابتلا به روماتیسم مفصلیرا افزایش می دهد بلکه رابطه مستقیمی با شدیدتر شدن آن دارد. افرادی که زمینه ارثی و ژنتیکی هم دارند، باید مراقب باشند و از دخانیات استفاده نکنند.
مشکلات وزن: به نظر می رسد افرادی که مشکلات اضافه وزن دارند، بیشتر درخطر ابتلا به آرتریت روماتوئید هستند.
روماتیسم مفصلی شایعترین بیماری التهابی سیستمیک مفاصل بوده
علائم و نشانههای روماتیسم مفصلی :
درد در مفاصل درگیر و تشدید درد در اثر حرکت، شایعترین تظاهرات آرتریت روماتوئید تثبیت شده میباشد.
خشکی عمومی شایع است و معمولاً پس از دورههای بی حرکتی، به بیشترین حد خود میرسد، خشکی صبحگاهی با مدتی بیش از یک ساعت تظاهری تقریباً تغییرناپذیر از آرتریت التهابی است و ممکن است در افتراق آن از انواع متعدد بیماریهای مفصلی غیر التهابی، کمککننده باشد.
در مجموع نشانههای آرتریت روماتوئید از این قرار اند:
احساس سفتی و چوب شدگی در صبح
سفتی صبحگاهی مفاصل
تورم مفاصل
درد مفصلی
ضعف و خستگی
ندولهای روماتوئید
تب
احساس بی حسی، گزگز و سوزش
کاهش فعالتهای حرکتی
درد در مفاصل درگیر شایعترین تظاهرات آرتریت روماتوئید تثبیت شده میباشد
مراحل روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئيد)
مرحلهی ۱
مشخصهی مرحلهی زودهنگام: زلالیه یا التهاب غشاء زلالیه است که باعث ورم مفاصل درگیر و درد حین حرکت میشود. در طول این مرحله، افزایش تعداد سلولها در مایع زلالیه وجود دارد چون سلولهای ایمنی به محل التهاب حرکت میکنند. اما، عموما هیچ شواهد مبتنی بر اشعهی ایکسی از نابودی مفاصل وجود ندارد، به استثنای ورم بافتهای نرم و مدارک محتمل بعضی از فرسایشهای استخوانی.
مرحلهی ۲
در مرحلهی میانی، یا مرحلهی ۲، گسترش التهاب در بافتهای زلالیه وجود دارد، که بر فضای خالی مفصل در غضروف مفصلی تاثیر میگذارد. این التهاب به تدریج به نابودی غضروف و همچنین تحلیل رفتن مفصل منجر خواهد شد.
مرحلهی ۳
از نشانههای مرحلهی شدید، یا مرحلهی ۳، تشکیل پانوس (بافت زخمی عروقی که در سطح یک اندام یا مفصل گسترش مییابد) در زلالیه است. کمبود غضروف مفصلی استخوان را زیر غضروف قرار میدهد. این تغییرات با عکسبرداری اشعهی ایکس مشخص خواهد شد، و با فرسودگیهای اطراف مفصل همراه است. تغییر شکل مفصل ممکن است بسیار مشهود و آشکار نیز بشود.
مرحلهی ۴
به مرحلهی چهار مرحلهی نهایی یا پایانی میگویند. فرایند التهابی فروکش کرده است و تشکیل بافت فیبری و/یا سوختن استخوان به توقف عملکرد مفصل منجر میشود. این مرحله ممکن است با تشکیل گرههای زیر جلدی همراه باشد.
عوارض بیماری روماتیسم مفصلی
بیماری های قلبی عروقی مانند حمله قلبی که هم میتواند به علت افزایش فشار خون و کاهش سطح فعالیت بدنی در این بیماران باشد و هم میتواند به علت مصرف داروهایی باشد که بیمار مجبور به استفاده از آنها است.
عفونت مفصلی یا عفونت در دیگر نقاط بدن که هم میتواند به علت خود بیماری ایجاد شود و هم به علت مصرف داروهایی باشد که بیمار مصرف میکند.
جابجایی و دررفتگی مهره های بالایی گردن و بدنبال آن فشار به نخاع و بروز علائم عصبی پوکی استخوان که هم میتواند به علت خود بیماری ایجاد شود و هم به علت مصرف داروهایی باشد که بیمار مصرف میکند. همچنین بیمار مبتلا به روماتیسم مفصلی به علت وجود درد فعالیت بدنی کمی دارد و همین کاهش فعالیت بدنی میتواند موجب بروز پوکی استخوان یا استئوپروز شود.
بیمار مبتلا به روماتیسم مفصلی به علت وجود درد فعالیت بدنی کم موجب بروز پوکی استخوان شود
درمان روماتیسم مفصلی
برای درمان این بیماری متخصص روماتولوژیست داروهایی به بیمار میدهد که با استفاده از آنها درد و تورم مفاصل بیمار کم شده و سرعت پیشرفت بیماری کند میشود. متخصص فیزیوتراپی نیز با کمک نرمش های مخصوص سعی میکند حرکات مفاصل را در حد قابل قبولی نگه دارد و همچنین با استفاده از بریس هایی مفاصل را در وضعیت های مناسب قرار داده تا درد کمتری داشته و کارآیی بهتری داشته باشند.
درمان های خانگی روماتیسم مفصلی
گرما و سرما
بسیاری از پزشکان برای کاهش علائم آرتریت روماتوئید، استفاده از گرما و سرما را توصیه میکنند. سرما باعث کاهش تورم و التهاب مفصل میشود. برای مثال، شما میتوانید در زمان عود روماتیسم، یک کیسهی یخ را روی مفصل آسیبدیده قرار دهید.
فراموش نکنید که قرار نیست سرما را بیش از اندازه روی مفصل اعمال کنید. کمپرس سرد را به مدت ۱۵ دقیقه روی مفصل قرار بدهید و تا زمان استفاده برای بار دوم، دست کم ۳۰ دقیقه فاصله بدهید.
گرما عضلات شما را شل کرده و جریان خون را افزایش میدهد. شما میتوانید از یک پد مرطوب گرم یا یک حولهی گرم و مرطوب استفاده کنید. بسیاری از آدمها طرفدار استفاده از کیسههای گرمایی هستند که قابلیت گرم شدن در مایکروفر را دارند.
بیش از حد آن را گرم نکنید چرا که ممکن است پوست را بسوزاند.
شما همچنین میتوانید از درمان گرمایی در حمامتان استفاده کنید. اجازه بدهید که آب گرم روی ناحیهی دردناک در بدنتان جریان داشته باشد.
استفاده از وان حمام راه خوبی برای ریلکس کردن عضلات است. فقط اگر از فشار خون بالا یا بیماری قلبی رنج میبرید، یا حامله هستید از وان یا اسپا استفاده نکنید.
ورزش
ورزش منظم یکی از اولین اقداماتی است که باید برای درمان روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) انجام دهید. ورزش باید کاهش خستگی ، تقویت عضلات و افزایش میزان حرکت می شود. علاوه بر این خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می دهد و به مبارزه با افسردگی کمک می کند .
تمرینات رشته ای باید حداقل 30 دقیقه در روز انجام شود
تمرینات استقامتی ( قلب و عروق ) باید حداقل 30 دقیقه در روز و 4 بار در هفته انجام شود.
می توانید در صورت نیاز با یک مربی ورزشی صحبت کنید تا انواع تمرینا شما را مشخص کند .
تمرینات تقویت باید 2 تا 3 بار در هفته انجام شود
روغن ماهی
روغن ماهی سبب کاهش درد مفاصل و درمان آرتریت روماتوئید می شود.
روغن ماهی دارای اسیدهای چرب امگا 3 است که دارای اثر ضد التهابی روی بدن هستند و می توانند به کاهش درد کمک کنند.
همچنین می توانید به رژیم غذایی خود ماهی های آب سرد مانند ماهی تن و ماهی آزاد اضافه کنید و به صورت هفتگی مصرف کنید
همچنین روغن ماهی به محافظت در برابر بیماری های قلبی نیز کمک می کند.
3 گرم روغن ماهی ( با حداقل 30 درصد EPA/DHA ) دو بار در روز مصرف کنید.
میتوانید با مشورت پزشک مکمل های روغن ماهی نیز مصرف کنید
طب سوزنی
طب سوزنی یکی از قدیمیترین روشهای درمان چینی است. در این روش از سوزنهای خیلی باریک برای تحریک و به جریان درآوردن انرژی در مسیرهای رگمانندی در بدن است که انرژیهای لطیف را دریافت میکنند و «مریدین» نام دارند.
هدف از انجام طب سوزنی، اصلاح برهمخوردگی تعادل انرژیهای بدن است که به آن انرژی «چی» گفته میشود. دربارهی طب سوزنی و روماتیسم مفصلی، تحقیقات گستردهای صورت نگرفته است، اما برخی از مطالعات نشان میدهد که طب سوزنی باعث کاهش سطوح مواد شیمیایی در بدن میشود.
منظور موادی است که در ایجاد التهاب اثر دارند. علاوهبر آن، طب سوزنی در کاهش دردهای مزمن مانند کمردرد هم مفید است و به رفع آرتروز هم کمک میکند.
این درمان با سوزنهایی سروکار دارد که حتما باید تمیز باشند و به صورت درستی در نواحی مختلف بدن کار گذاشته بشوند. به همین خاطر است که برای انجام آن حتما باید با پزشک مشورت کرده و از فردی کارشناس برای انجام آن کمک بگیرید.
بیمار مبتلا به روماتیسم مفصلی به علت وجود درد فعالیت بدنی کمی دارد
ماساژ دادن روغن برای کاهش دردهای مفصلی
ماساژ دادن آرام زانو با روغن های ذکر شده ، التهاب را کاهش می دهد و گردش خون را تقویت می کند.
♦ استفاده از روغن بادام تلخ و اسانس نعناع برای ماساژ دادن اندامهایی که دردناک است.
♦ ۲ قاشق مرباخوری روغن خردل را با ۵ جبه سیر رنده شده کمی گرم کنید و به زانوها بمالید.
♦ ماساژ با روغن ولرم نارگیل، تسکین دهنده درد است و گردش خون را بهبود می بخشد.
♦ ماساژ با روغن زیتون، مفصل ها را نرم و منعطف می کند و درد زانو را تسکین می دهد. این روغن حاوی ماده ای به نام «الیوکانتل» است که درد در قسمت موثر را کاهش می دهد.
♦ دمنوش زنجبیل و زردچوبه با کمی عسل نیز به تسکین درد زانو کمک می کند. این دو گیاه خاصیت ضد التهابی دارد و درد مربوط به آرتریت روماتوئید را کاهش می دهد. مصرف این دمنوش، روزی ۱ بار یک روز درمیان می تواند موثر واقع شود. از گیاهان ذکر شده از هرکدام یک قاشق چایخوری درون اب جوش ریخته ۵ دقیقه دم کنید کمی که خنک شد با عسل نوش جان کنید .. تا درد زانوی شما کاهش یابد.
زنجبیل
زنجبیل برای درمان بیماری های التهابی (مثل روماتسیم مفصلی ) به دلیل خواص ضد التهابی مورد استفاده قرار می گیرد . روغن زنجبیل را در منطقه آسیب دیده بمالید و به مدت 10 دقیقه در معرض نور آن را قرار دهید ، این کار را منظم هر روز انجام دهید.
همچنین زنجبیل را به غذاهای خود اضافه کنید و روزانه 3 فنجان چای زنجبیل مصرف کنید.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته