اختلال دوقطبی (افسردگی شیدائی) چیست؟

مجموعه: مشاوره خانواده

اختلال دوقطبی (افسردگی شیدائی)

اختلال دوقطبی چيست؟

اختلال دوقطبی نوعی اختلال خلقی و بیماری روانی است. از اختلال دو قطبی با عنوان اختلال خلقی دو قطبی و یا افسردگی شيدائی نیز نام برده می‌شد.

کسی که دچار اختلال دوقطبی است دچار نوسانات و تغییرات خلقی شديد می‌باشد. اين نوسانات معمولا هفته ها يا ماها طول می‌کشد و با انچه مردم عادی در زندگی روزمره تجربه ميکنند بسيارمتفاوت است.

• خلق افسرده: احساس شديد افسردگی

• خلق شيدا: احساس شادمانی بسيار و نااميدی

• خلق مختلط: به عنوان مثال خلق افسرده همراه با بيقراری و فعاليت بيش از اندازه ناشی از شيدائی.

شيوع اختلالات دو قطبی

• در حدود يک نفر از هر 100 بزرگسال در طول زندگی خود دچار اين اختلال می‌گردد.

• معمولا اين اختلالات در آخر دوره نوجوانی یا اوائل دوره بزرگسالی تظاهر پیدا می‌کند و در سنين بالاتر از 40 سال اين اختلالات غير معمول است.

• مردان و زنان به يک اندازه در معرض ابتلا به اين اختلالات قرار دارند.

انواع اختلال دوقطبی

 انواع اختلال دو قطبی‌

بیماری اختلال دو قطبی که یکی از انواع اختلالات روانی می باشد انواع مختلفی دارد اما بطور عام میتوان آن را به نوع ۱ و نوع ۲ تقسیم کرد. در نوع ۱ بیمار بین شیدایی و اختلال افسردگی اساسی در نوسان است، در نوع ۲ بیمار بین نیمه شیدایی و اختلال افسردگی اساسی در نوسان است.

اختلال دو قطبي نوع 1

حد اقل يک دوره خلق شيدا به مدت يک هفته وجود دارد.اگرچه بيشتر مبتلايان دوره افسردگی را هم تجربه مي‌کنند ولی بعضی از انها فقط دوره شيدائی را تجربه می‌کنند.

اختلال دو قطبي نوع 2

در اين نوع بيش از يک دوره افسردگی شديد وجود دارد. در صورتی که شدت خلق شيدايی کم است. اين نوع به نام شيدائی خفيف (Hypomania) ناميده می‌شود.

اختلال دو قطبی با تناوب سريع

در اين دسته بيش از 4 بار نوسان روحی در طول يکسال وجود دارد. اين نوع در حدود 10 درصد افراد مبتلا به اختلالات دوقطبی ديده می‌شود و می‌تواند با هر کدام از انواع 1 يا 2 همراه باشد.

علل اختلالات دوقطبی

دليل قطعی برای اين اختلالات دوقطبی شناخته نشده، اما تحقيقات نشان مي‌دهد که:

اختلالات دوقطبی منشائ ارثی دارد. به عبارتي ژن‌ها بيشتر از تربيت در اين اختلالات موثرند.

ممکن است مشکل فيزيکی در قسمتی از مغز که کنترل حالات روحی را به عهده دارد عامل اين اختلالات باشد. به اين دليل است که اين اختلالات با دارو قابل درمان هستند.

نوسانات خلقی ممکن است گاهی توسط استرس و يا بيماری بوجود بيايند.

علل اختلالات دوقطبی (افسردگی شیدائی)

 • تفاوت‌های بیولوژیکی

محققان بر این باورند که تغییرات فیزیکی بارزی در مغز افراد مبتلا به اختلالات دو قطبی دیده شده است و تاثیر و اهمیت این تغییرات در بروز این امر هنوز نامشخص است، اما در نهایت می‌تواند در کشف علت دقیق این بیماری کمک کند.

• انتقال دهنده‌های عصبی

عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز یا همان انتقال دهنده‌های عصبی نقش قابل توجهی در اختلال دو قطبی و دیگر تغییرات خلق و خوی داراست.

• هورمون‌ها

تغییرات هورمونی نیز ممکن است در ایجاد و یا تحریک این بیماری دخیل باشد.

• وراثت

اختلال دوقطبی در بستگان خونی (مانند خواهر و برادر و یا پدر و مادر) شایع‌تر است. محققان در حال تلاش برای یافتن ژن موثر در بروز این بیماری هستند.

• عوامل محیطی

استرس، تجاوز و یا تجربیات تلخ و آسیب زا در زندگی فرد ممکن است نقش مهمی در اختلال دو قطبی را بازی کند.

علايم اختلالات دو قطبی

علائم بيماری بستگی به اين دارد که خلق شما به سمت افسردگی يا شيدائی تغيير کرده باشد.

1- افسردگی

احساس افسردگی احساسی است که همه ما در طول زندگی آنرا تجربه کرده ايم. اين احساس می‌تواند به ما در شناخت و برخورد با مشکلات زندگی کمک کند. اما در افسردگي بالينی يا اختلالات دوقطبی اين احساس افسردگی بسيار شديد تر است.

در اين حالت احساس افسردگی برای مدت طولانی باقی می‌ماند و حتي انجام امور عادی زندگی را سخت يا غير ممکن می‌سازد.

2- شيدايی يا هيجان

شيدايی يک احساس خوشحالی، افزايش انرژی و خوش بينی بيش از اندازه است. اين حالت می‌تواند آنقدر شديد باشد که فکر کردن و قضاوت شما را تحت تاثير قرار دهد

ممکن است تفکرات عجيبی راجع به خود داشته باشيد، تصميمات بدی بگيريد و به صورت شرم آور، مضر و گاهی خطرناک رفتار کنيد.

مانند حالت افسردگی، در اين حالت هم زندگی فرد مختل می‌شود و می‌تواند روابط و کار فرد را تحت تاثير قرار دهد. در حالتی که اين حالت خيلی شديد نباشد به آن شيدائی خفيف میگويند.

درمان اختلالات دو قطبی

درمان اختلال دوقطبی

 اگر گمان می‌کنید که خود یا فرد دیگری دچار بیماری اختلال دو قطبی شده‌اید باید به درمانگاه روانپزشکی مراجعه کنید.

در آنجا ابتدا یک تشخیص اولیه از وضعیت شما میدهند وبعد بررسی های بیشتری انجام خواهد شد که نشان می‌دهد آیا شما به بیماری اختلال دوقطبی مبتلا هستید یا خیر. (مطلب پیشنهادی: تست اختلال دوقطبی)

مداوای اختلال دوقطبی لازم است زیرا بیماری می‌تواند بروی همه زندگی شما تاثیر بگذارد و خطر خودکشی زیاد است.

• اگر دچار بیماری اختلال دوقطبی هستید نیاز به مداوا با دارو دارید برای اینکه مانع از حمله بیماری شوید و از خطر یک دوره تازه‌ی بیماری جلوگیری کنید.

• هم شما و هم اطرافیان شما لازم است که درباره این بیماری اطلاعات بیشتری داشته باشید.

• نشانه‌های شروع آن را بدانید تا خطر بروز دوباره آن را کاهش دهید.

• روان درمانی و یک گفتگوی خوب با درمانگرتان، مهم است.

• اگر شما یا اطرافیانتان متوجه نشانه‌های شروع بیماری شده‌اید، برای جلوگیری از دور تازه‌ی بیماری، یک روش دیگر داشتن یک برنامه عمل است.

• همچنین مرخصی استعلاجی در طول یک دوره و حتی بستری شدن در بیمارستان نیز میتواند لازم شود.

گردآوری: بخش روانشناسی بیتوته