فواید اعتقاد به نبوت چیست؟

مجموعه: اصول و فروع دین

فواید اعتقاد به نبوت چیست ؟

نبوت چیست و چه فوایدی دارد؟

نبوت چیست ؟

نبوت که از واژه نبأ به معنای خبر گرفته شده است، به فردی گفته می شود که از غیب خبر دارد و به عنوان پیامبر مبعوث شده است. پیامبران گیرندگان وحی هستند و به همین جهت رسول نیز عنوان گرفته اند. بر اساس تعالیم اسلامی، پیامبران به جهت آنکه وحی را با شعور باطنی خویش آمیخته نکنند، معصوم هستند. یکی از ویژگی های پیامبران که برای شناخت آنها از دیگران و راستی گفته هایشان وجود دارد، داشتن معجزه است.

از میان پیامبران پیش از اسلام، چهار تن که پنجمین آنها حضرت محمد (ص)، پیامبر اسلام است؛ به عنوان اولوالعزم یاد شده است که صاحب کتاب و شریعت بوده اند. بر اساس دیدگاه اسلامی، حضرت محمد (ص) از سایر پیامبران، برتری چشمگیری دارد.

از ویژگی های حضرت محمد (ص) که نسبت به سایر پیامبران او را ممتاز کرده است، خاتم پیامبران لقب گرفتن او توسط مسلمانان است. بر این اساس پس از حضرت محمد (ص) دیگر پیامبری مبعوث نخواهد شد. از معجزات حضرت محمد (ص) به عنوان پیامبر اسلام؛ قرآن مهم ترین معجزه او قلمداد شده است.

در پس مسئله نبوت، امر رهبری و جانشینی حضرت محمد (ص) که به امامت نیز شهرت دارد، به عنوان یک امر اعتقادی-کلامی مورد توجه منابع اسلامی قرار گرفته است. این امر موجب اولین افتراق ها در جهان اسلام شد و در پی آن دو فرقه اساسی شیعه و سنی شکل گرفتند.

گروه اول بر این عقیده بودند که امام علی بن ابی طالب (ع) جانشین بر حق حضرت محمد (ص) است و گروه دوم در پی بیعت سقیفه با ابوبکر دیگر صحابه حضرت محمد (ص) بیعت کردند. امام علی (ع) خود با بیعتش با خلفای دیگر، سعی در حفظ یکپارچگی امت اسلامی داشت اما خلافت را حق خویش می دانست.

نبوت یا پیامبری، گزینشی الهی است که معارف الهی از سوی خداوند بر بنده ی برگزیده اش وحی می شود تا اخلاق و کردار بندگان را در مسیر کمال و سعادت، رهبری کند. مهمترین ویژگی های پیامبران، دریافت وحی، توانایی معجزه و عصمت است.

ضرورت نبوت و بعثت پیامبران، در قرآن کریم، روایات معصومان و متون کلامی مورد تاکید قرار گرفته و دلایلی برای آن ذکر شده است؛ از جمله اتمام حجت بر انسان ها، نیازمندی ذاتی انسان، و نیازمندی انسان به اجتماع. بر اساس آیات قرآن کریم، همه انبیا اهداف مشترکی داشته اند؛ از جمله دعوت به توحید و معاد، برپایی عدل و داد، تعلیم و تربیت، تزکیه و تقوا و همچنین آزادسازی انسان ها از غل و زنجیرها.

اهداف و فواید نبوت چیست ؟

همانطور که می دانيم هدف نهايى همه پيامبران، راهنمايی بشر برای شناخت خداوند، قرب به حضرت حق، توحيد و كمال انسان بود. اين هدف، همان هدف آفرينش انسان است. هدف هاى ديگر، هدف هاى ميانى و براى تحقق اين هدف نهايى است. در اينجا چند نمونه از اين اهداف بيان می شود.

هدف ها و فایده های نبوت چیست ؟

برخی از اهداف و فواید نبوّت، عبارت است از :

1. تعلیم دست نیافتنی ها

پیامبران از معارف و حقایقی خبر می دهند که فکر و اندیشه انسان، با همه پیشرفت او در علم و صنعت از دسترسی به آن ها ناتوان است و تنها از طریق نبوت و دست آوردهای وحی می توان بر آن ها آگاه شد . اگر پیامبران الهی نباشند ،خردهای اولین و آخرین، از ادراک دریای ژرف توحید و معاد بی بهره اند.

2. دعوت به يكتاپرستی و مبارزه با شرک و بت پرسی

خداوند در سوره نحل ، آيه 12 می فرمايد :

«وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ ـ در ميان هر امتی رسولی را برانگيختيم تا آنان را به يكتاپرستی بخواند و از پرستش طاغوت باز دارد.»

علاوه بر اين آيه شريفه، در آياتی كه سرگذشت پيامبران الهی بيان شده است نيز دعوت به توحيد و يكتاپرستی به عنوان هدفی كه در سرلوحه دعوت پيامبران قرار داشته، ياد شده است، چنانكه در بيان سرگذشت حضرت نوح، هود، صالح، شعيب ـ عليهم السلام ـ آمده است كه آنان به قوم خود می گفتند: «يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ»

3. تکامل عقل

مهم ترین هدف از آموزش و پرورش مردم به دست پیامبران، تکامل عقلانی و تعلیم و تربیت آن ها است.

لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ. (آیه ی 164 سوره آل عمران)

به يقين خدا بر مؤمنان منت نهاد [كه] پيامبرى از خودشان در ميان آنان برانگيخت تا آيات خود را بر ايشان بخواند و پاكشان گرداند و كتاب و حكمت به آنان بياموزد قطعا پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند.

از اساسی ترین ارکان سعادت فرد و جامعه تعلیم و تربیت است و پيامبران الهي برای راهنمايی بشر به مسير سعادت و كمال برانگيخته شده اند و بزرگترين معلمان و مربيان بشر بوده اند ؛ چرا كه معارف و احكام الهی را به بشر آموختند و با قول و عمل خويش در جهت پيراستن جامعه از پليدی ها و زشتی ها گام برداشته و در طول تاريخ بهترين اسوه های معرفت و فضيلت برای بشر بوده اند.

4. داوری در اختلافات و منازعات

در يکی از آيات قرآن می خوانيم:«كانَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَ مُنْذِرِينَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيَما اخْتَلَفُوا فِيهِ ـ مردم (در آغاز) يک دسته بودند (و تضادى در ميان آنها وجود نداشت. بتدريج جوامع و طبقات پديد آمد و اختلافات و تضادهايى در ميان آنها پيدا شد، در اين حال) خداوند، پيامبران را برانگيخت تا مردم را بشارت و بيم دهند و كتاب آسمانى، كه به سوى حق دعوت می كرد، با آنها نازل نمود تا در ميان مردم، در آنچه اختلاف داشتند، داورى كند. (افراد باايمان، در آن اختلاف نكردند) تنها (گروهى از) كسانى كه كتاب را دريافت داشته بودند، و نشانه هاى روشن به آنها رسيده بود، به خاطر انحراف از حق و ستمگرى، در آن اختلاف كردند. خداوند، آنهايى را كه ايمان آورده بودند، به حقيقت آنچه مورد اختلاف بود، به فرمان خودش، رهبرى نمود. (اما افراد بى ايمان، هم چنان در گمراهى و اختلاف، باقى ماندند.) و خدا، هر كس را بخواهد، به راه راست هدايت می كند». (بقره 213)

طبق اين آيه شريفه براحتي می توان فهميد که يکي از اهداف بعثت انبيا داوري در اختلافات بود.

5. برپاداری عدل و قسط

برپایی عدل و قسط، از اهداف مهم بعثت است : لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ ۖ وَأَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ ۚ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ (سوره حدید آیه 25)؛ همانا ما پیمبران خود را با ادلّه و معجزات فرستادیم و با ایشان کتاب و میزان عدل نازل کردیم تا مردم به راستی و عدالت گرایند، و آهن (و دیگر فلزات) را که در آن هم سختی (جنگ و کارزار) و هم منافع بسیار بر مردم است (نیز برای حفظ عدالت) آفریدیم، و تا معلوم شود که خدا و رسلش را با ایمان قلبی که یاری خواهد کرد؟ (هر چند) که خدا بسیار قوی و مقتدر (و از یاری خلق بی نیاز) است.

6. تشکيل حکومت

همانطور که قبلا بيان شد، هدف نهايى همه پيامبران، راهنمايی بشر جهت شناخت خدا، قرب به حضرت حق، توحيد و كمال انسان است. اين هدف، همان هدف آفرينش انسان است. هدف هاى ديگر، هدف هاى ميانى و براى تحقق اين هدف نهايى است.

يکی از اين هدف های ميانی تشکيل حکومت است تا در پرتو بهتر بتوان به هدف آفرينش نزديک شد.

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته