معرفی رشته جیت کان دو
- مجموعه: تاریخچه رشته های ورزشی
جیت کان دو( به چینی:截拳道) یکی از سبک های امروزی هنرهای رزمی است که به وسیله بروس لی، رزمی کار و هنرپیشه مشهور سینما بنیان گزاری شد. این سبک یکی از سبک های بی همتای چینی است که مسابقات آن به انواع گوناگون مثل ووشوساندا، ووشوتالو، دفاع شخصی و شکستن اجسام برگزار ميشود .
پايه و بیش تر روش های جیت کان دو طبق سبک وینگ چون طراحی شده است، به دلیل آن که بروس لی تمرین های کلاسیک رزمی خود را از نوجوانی در هنگ کنگ زیر نظر استاد ایپ من استاد بزرگ این سبک انجام داده بود.
فوت و فن وینگ چون در جیت کان دو به شکلی تغيير یافته اند که کاربردی تر باشند و استفاده از سلاح های سرد هم در آن بسیار گسترده تر است. بسياري از ضربات و حرکات دیگر هنرهای رزمی به آن اضافه شده اند، به طوریکه بعضی جیت کان دو را نخستین رشته و الگوی هنرهای رزمی ترکیبی ميدانند .
شیوه استفاده از سلاح های سرد در جیت کان دو بر پایه هنرهای رزمی« دان اینوسانتو» است که بروس لی با اموزش آن و پیدا کردن اشکالات اساسی در فنون این استاد رزمی آن را به نحوه ای با قابلیت کاربردی تبدیل و براي دفاع و حمله تغييرات اساسی زيادي داده است، ولی بروس لی اعتقاد به هنر رزمی با استقاده از ضربات دست و پا داشت که از همین رو در گفته ای از ایشان نقل شده :« چنانچه انساني با چهار دست و چهار پا به دنیا آمد میتوان گفت که ضربات به صورت پیچیده ای قابل تولید است، بدین ترتیب تا زمانیکه اینگونه نشده فنون کاربردی و اساسی به همین شکل خواهد بود، و بروس لی این هنر رزمی را با اسم جیت کان دو و بدون پیشوند و پسوند نامگذاری کرد».
این رشته گاهی جان فان جیت کان دو هم نامیده می شود؛ ولی به نظر خود بروس جیت کان دو هر فرد جیت کان دو خود اوست،( شبیه نظريه استاد ايپ من در وينگ چون) پس کلمه جان فان را از آغاز جیت کان دو حذف نمود.
درجات جیت کان دو
در جیت کان دو ترتیب کمر بند ها( شالبند ها) به این ترتیب است:
سفید_ رنگ زرد_ نارنجی_ رنگ سبز_ آبی_ بنفش_ قهوه ای_ قرمز_ سیاه. هنگامی که به کمر بند رنگ سیاه رسیدید این کمربند به 9دان تقسیم ميشود . از دان 1 تا 9
لقب های رزمی کاران هم همراه با کمر بندها و درجات تغيير ميکند .
نخستین لقب توسان 2_ دای تو 3_ سی هینگ 4_ دای سی هینگ 5_ پو تینگ 6_ استاد 7_ سی فو 8_ دای سی فو 9_ سی جو
در باشگاه و در حال تمرین ها نیز رزمی کاران، باید یک ديگر را به این اسم ها صدا بزنند.
درجهٔ سی جو درجه ای است که تنها به اختراع کننده جیت کان دو یعنی سی جو بروس لی گفته ميشود .
جیت کان دو و وینگ چون با هم چه اختلاف هایی دارند؟
من جمله تغييرات اساسی که بروس لی در سیستم چی سائو وینگ چون انجام داد روش ایستادن در حین انجام چی سائو بود. در وینگ چون پاها روبروی هم قرار خواهند گرفت و به اندازه عرض شانه ها از هم جدا خواهند شد. همچنين پاشنه ها به طرف داخل قرار خواهند گرفت. از دیدگاه بروس لی این روش ایستادن منجر به کندی و سنگینی حرکت بدن ميشد و همچنين قسمت زيادي از بدن در معرض ضربه رقیب قرار می گرفت، به همین جهت در جیت کان دو، چی سائو با پای راست و یا چپرو به جلو ایستاده و پاشنه پای عقب بالا خواهد ماند.
ازجمله ديگر تغييرات ایجاد شده به وسیله بروس لی دی جیت کان دو این بود که برعکس وینگ چون، ضربات دست به سبک بوکسورها انجام ميشد .
ابداع سبک جیت کان دو
پس از سفر بروس لی از هنگ کنگ و عدم دسترسی به استاد ییپ من، وی به فکر ایجاد روشی رزمی افتاد. ایده جیت کان دو در سال ۱۹۶۵ در ذهن بروس لی متولد شد. مبارزه با وان جک مان تأثیر به سزایی بر فلسفه مبارزه بروس لی گذاشت. با آن که بروس حریفش را به نحوه فجیعی شکست داد، ولی معتقد بود که آن مبارزه بیش تر از حد معمول طول کشیده و وی نتوانسته است ان طور که انتظار دارد از تکنیکهای وینگ چون استفاده کند، بعلاوه وی ديگر نمی توانست به یادگیری و تکمیل هنر رزمی وینگ چون بپردازد چون فرسخها از استادش دور بود.
وی به سیستمی نیاز داشت تا به شکوفایی هرچه بیش تر داشته هایش بپردازد. به همین خاطر با تأکید بر« کاربردی بودن، انعطاف پذیری، سرعت و کارآمدی» به توسعهٔ سیستم جدیدی پرداخت. وی آغاز به استفاده از شیوه های اموزشی مختلفی کرد:بدنسازی براي افزایش قدرت، دویدن براي افزایش استواری، تمرین های کششی براي انعطاف پذیری و بسياري از شیوه های ديگر که وی دائماً در حال منطبق کردن با سیستمش بود.
لی بر آنچه که« روش بی روشی» می نامید بسیار تأکید داشت. ایده ای که بیانگر آزادی از روشهای فرمالیته- همان سبکهای سنتی- بود. بروس لی حس میکرد سیستمی که وی« جان فان کونگ فو»( آموخته های بروس لی از هنرهای رزمی) نامیده است، محدود کننده است و به همین خاطر آن را به آنچه که با اسم جیت کان دو توصیفش کرد، تغيير شکل داد.
گردآوری: بخش ورزشی بیتوته