انجام آزمایش‌های علوم چه تاثیری بر یادگیری دانش آموزان دارد؟

مجموعه: اخبار علمی و آموزشی

تاریخ انتشار : چهارشنبه, 04 مرداد 1402 10:21

 مقدمه

درس‌های تئوری همگی به‌عنوان «داده‌های ورودی» وارد مغز می‌شوند و تا زمانی که استفاده‌ای از آنها نشود، در ذهن تثبیت نخواهند شد. مغز انسان برای یادگیری به «خروجی» احتیاج دارد. فعالیت‌هایی که به‌عنوان آزمایش در دروسی مثل علوم هشتم انجام می‌شوند و به یادگیری عمیق مفاد درسی کمک می‌کنند. این فعالیت‌ها نه‌تنها موثرترین و بهترین کیفیت یادگیری را در کلاس درس فراهم می‌کنند، بلکه پرورش تفکر خلاق و تقویت اعتماد به نفس دانش‌آموز را به‌دنبال دارند. همراه ما باشید تا در ادامه با اهمیت انجام آزمایش در درس علوم تجربی آشنا شویم.

ضرورت و اهمیت انجام آزمایشات درس علوم تجربی

این نظریه سال‌هاست در مدارس و مکاتب مختلف توسط آموزگاران پیاده می‌شود تا به فهم و درک بهتر مطالب علمی کمک کند: یادگیری صرفا دریافت دانش توسط دانش‌آموز نیست، زمانی کامل می‌شود که خود دانش آموز درصدد کشف، تجربه و لمس حقیقت باشد. زیرا علمی که از طریق عمل حاصل شود، همیشه سودبخش‌تر و بامعناتر است.

رویکرد اثبات‌گرایی در ابتدای قرن بیستم معرفی و در تمام رشته‌های علمی حاکم شد تا بر تأثیر شگفت‌انگیز آزمایش و تجربه در انتقال مفاهیم درسی تاکید کند. دیری نگذشت که ضرورت استفاده از لوازم آزمایشگاهی و تجربه عینی و ملموس دروس مختلف از جمله علوم تجربی به معلمان پایه‌های مختلف اثبات شد. 

امروزه مهم‌ترین دلایل اهمیت فعالیت‌های آزمایشگاهی در رابطه با درس علوم تجربی عبارت‌اند از:

● درس علوم تجربی علی‌رغم شیرینی ذاتی برای برخی از دانش‌آموزان سخت، پیچیده یا حوصله‌سر‌بر است. در آموزش کلاس هشتم یا پایه‌های دیگر، معلم می‌تواند با اجرای عملی آزمایش‌ها، هیجان و علاقه دانش‌آموزان را برای یادگیری این درس تحریک کند.

● همه افراد موفق در جامعه به مهارت‌هایی مثل ارتباط علمی، سواد علمی، دانش استفاده از فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات، قدرت برنامه‌ریزی، اندازه‌گیری، مشاهده دقیق، ثبت اطلاعات، نمایش صادقانه و به دور از اغراق اطلاعات و ارائه نتایج درست احتیاج دارند. بهترین روش برای تقویت این مهارت‌ها در آینده، انجام آزمایش‌های مربوط به دروس مختلف مثل علوم تجربی در دوران مدرسه است. 

● فعالیت‌های عملی یکی از بهترین روش‌ها برای درک بهتر حقایق علمی و لمس عینی آنهاست. اجرای این آزمایشات آموخته‌های تئوری را واقعی‌تر می‌کند؛ در نتیجه به درک بهتر محیط اطراف دانش‌آموز کمک می‌کند.

● کلاس‌های تئوری ذهن دانش آموز را درگیر یادگیری نمی‌کنند؛ بلکه بعد از یکی دو ساعت بارش یک‌جانبه اطلاعات، دانش آموز به خانه می‌رود درحالی‌که شاید تنها بخش کوچکی از آن مبحث را آموخته باشد. آزمایشات دانش آموز را وارد جریان مبادله اطلاعات و تجربه با معلم می‌کنند تا ذهن او وادار به تفکر شود.

● بسیاری معتقدند وجود یک برنامه منظم درسی مبتنی بر فعالیت‌های عملی و اجرای آموزش‌های علمی مي‌تواند یک نقشه راه براي دستیابی به اهداف بزرگ و کوچم در جامعه باشد و مسیر رسیدن به دستاوردهای تازه را هموارتر کند.

● آن دسته از دانش‌آموزانی که تجربه کارکردن با وسایل دیداری، شنیداری و نمایشی را در آزمایشگاه علوم تجربی به‌دست می‌آورند، خیلی زود به سطح بالایی از آگاهي و مهارت عملي دست پیدا خواهند کرد.

● فعالیت آزمایشگی ذهن دانش آموز را با تفکر انتقادی و خلاق آشنا و روحیه اجتماعی، کار تیمی، انتقاد‌پذیری، صبر و گذشت را در او تقویت می‌کند. انجام گروهی آزمایشات مختلف اضطراب دانش آموز از حضور در جمع را بالا می‌برد و اعتماد به نفس او را تقویت می‌کند.

حرف آخر

درس شیرین علوم تجربی در تمام پایه‌ها پر از حقایق ریز و درشت است. واقعیت‌هایی که اگر در قالب فعالیت‌های عملی اجرا شوند، هم جذابیت بیشتری برای دانش آموزان دارند، هم مفاهیم را در لایه‌های عمیق‌تری از ذهن ثبت می‌کنند. ذهن پرابهام و شگفتی دانش‌آموزان پیوسته به‌دنبال فهمیدن چرایی و چیستی است. برای کمک به پرورش تفکر خلاق و انتقادی، باید با روش‌های عملی و اجرای آزمایشات مختلف، کمک کرد پاسخ این پرسش‌ها را بیابند.